پژوهشی در باره احادیث نهی کننده از تعلیم سوره یوسف به زنان - صفحه 68

2. کراهت دانستن حکم روایات نهی

برخی از فقهای امامیه حکم موجود در روایات نهی از تعلیم سوره یوسف را بر کراهت حمل کرده‌اند.۱ به نظر می‌رسد انتساب کراهت تلاوت و تعلیم به آیه یا سوره ای از قرآن کریم و نسبت به گروه خاص از افراد جامعه، بدون هیچ دلیل متقنی،۲ صحیح نبوده، بلکه در شأن کلام الهی نیست.

برخی در دفاع از فتاوی فقهای متقدم _ که تعبیر کراهت را در بیان حکم، به کار برده‌اند _ گفته‌اند که کراهت در لسان فقهای متقدم در خصوص حکم تلاوت و تعلیم سوره یوسف به زنان، مستند به سخن امام باقر علیه السلام است که فرمودند:

یُکْرَهُ لَهُنَّ تَعَلُّمُ سُورَةِ یُوسُفَ.۳

اینان مقصود از کراهت در این روایت و نیز در فتاوای فقهای متقدم را کراهت عبادی و نه کراهت شرعی بیان کرده‌اند و در توضیح کراهت عبادی قرائت سوره یوسف توسط زنان گفته‌اند:

مقصود از آن، کمتر بودن فضیلت و ثواب این سوره برای زنان است.۴

این بیان، تا حدی قابل قبول به نظر می‌رسد.

3. حسن انتخاب سوره نور و در اولویت قرار نگرفتن سوره یوسف در امر آموزش قرآن به زنان

نظر دیگری وجود دارد که با توجه به تقابل دو سوره یوسف و نور در روایات نهی کننده از تلاوت و اقراء سوره یوسف به زنان، این روایات را ناظر بر حسن انتخاب دانسته و وجود این گروه از روایات را مانع از آن ندانسته که اگر تمام قرآن و یا چند سوره از قرآن به زنان یاد داده شود، سوره یوسف از آن استثنا باشد. قایل این دیدگاه در توضیح سخن خودگفته است:

اگر بنا باشد سوره‏ای از سوره‏های قرآن را به زنان خود یاد بدهید و یا آن را بر آنان

1.. وسائل الشیعه، ج‏۲۰، ص۱۷۶.

2.. اکثر فقها در باره اصل کراهت تلاوت سور عزائم (سوره‌های دارای سجده واجب) بر حائض و جنب فتوا داده‌اند و بعضی در مقدار تلاوت اختلاف نظر دارند.

3.. الخصال، ج‏۲، ص۵۸۵.

4.. اسباب اختلاف الحدیث، ص۲۱۵.

صفحه از 76