الگوی اسلامی سلسله مراتب در خانواده با رویکرد روانشناختی - صفحه 87

گشاده‌دستی، مهربانی، رسیدگی به خوراک و پوشاک، گشاده‌رویی، اظهار محبت، و مواردی از این قبیل تصریح می‌کند.۱ تفاوت حقوق زن و شوهر در روایات، به دنبال نیازهای جسمی و روانشناختی و تفاوت‌های جنسیتی بوده و در ضمن نشان از جایگاه برتر مرد در خانواده دارد.

روایات اجازه از مرد

(12) زن نمی‌تواند بدون اجازه شوهرش [بنده‌ای را] آزاد کند، صدقه دهد، تدبیر کند، هبه و نذر کند، مگر در مورد زکات یا نیکی به والدین یا صله خویشان نزدیک.۲ (13) زن نباید بدون اجازه شوهرش از خانه خارج گردد و اگر این کار را بکند، نفقه ندارد تا زمانی که بازگردد.۳ این روایات نیز جایگاه برتر مرد در خانواده و لزوم اجازه گرفتن زن را در امور زندگی مشترک، حتی اموری غیر از خروج از خانه و غیر مرتبط با مسائل جنسی، به خوبی نشان می‌دهد.

توصیف زنان خوب و بد

(14) بهترین زنان، زنی است که نفوذناپذیر از خانواده‌اش و متواضع و نفوذپذیر از شوهرش باشد، حرف شوهرش را ‌بشنود و اوامرش را اطاعت ‌کند،۴ (15) زنی که دستورات شوهرش را اطاعت کند.۵ (16) بدترین زنان زنی است متواضع و نفوذپذیر از خانواده‌اش و غیرمتواضع و نفوذناپذیر از شوهرش، زنی که سخن شوهرش را نشنود و اوامرش را اطاعت نکند.۶

پاداش یا عقاب در قبال شوهر

(17) اطاعت از شوهر به عنوان یکی از عوامل ورود به بهشت،۷ (18) ورود به جهنم به

1.. من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۶۲۱، ح۳۲۱۴.

2.. الکافی، ج۵، ص۵۱۴، ح۴: «لَیْسَ لِلْمَرْأَةِ أَمْرٌ مَعَ زَوْجِهَا فِی عِتْقٍ وَ لَا صَدَقَةٍ وَ لَا تَدْبِیرٍ وَ لَا هِبَةٍ وَ لَا نَذْرٍ فِی مَالِهَا إِلَّا بِإِذْنِ زَوْجِهَا إِلَّا فِی زَکَاةٍ أَوْ بِرِّ وَالِدَیْهَا أَوْ صِلَةِ قَرَابَتِهَا».

3.. همان، ج۵، ص۵۱۴، ح۵.

4.. من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۸۹، ح۴۳۶۷.

5.. الکافی، ج۵، ص۳۲۸، ح.۱

6.. من لا یحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۲، ح۴۳۷۶.

7.. الکافی، ج۵، ص۵۵۵، ح۳.

صفحه از 100