عمل کنیم. پس اگر راوی کتاب و مؤلّف آن، ثقه و معتمد باشد، به کتاب او عمل می‌شود و گر نه، از اعتبار خارج خواهد بود. فواید دیگری نیز در بحث از احوال راویان وجود دارد که نیازی به ذکر آنها نیست.¹

به دیگر سخن، اقبال اخباریان به علم رجال لزوماً به معنای پذیرش و تطبیق علم رجال بر اسناد احادیث نیست، بلکه آنان اهداف خاصی از این رویکرد مثبت به علم رجال داشته‌اند که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.

اخباریان در مقابل علم درایه و به عبارتی دیگر، تنویع حدیث موضع منفی گرفته‌اند؛ اما مخالفت آنان با دانش درایه را نمی‌توان به منزله انکار علم رجال تلقی نمود. باید توجه داشت که مدرسه اخباریان از آن جهت با علم رجال جنگید که آن را علم نقد سندی نامید. شاید رابطه تنگاتنگ علم درایه و علم رجال همگان را بر این باور واداشته است که اخباریان با علم رجال مخالف هستند.

محمد امین استرآبادی تنویع حدیث را موجب نابودی دین می‌داند.^۲ وی بر این باور است که این تقسیم در کتب عامه مشهور بوده و چون بیشتر اخبار آنان خبر واحد و خالی از قراین است، به این تقسیم احتیاج پیدا کردند.^۳

اخباریان روی این نکته _ که اصطلاح اقسام اربعه حدیث، اصطلاحی حادث است و نزد فقهای امامیه موجود نبوده _ اتفاق نظر دارند و می‌گویند: خبری نزد قدما صحیح بوده که محفوف به قراین صحت باشد.

شیخ حر عاملی تقسیم اربعه حدیث را از بدعت‌هایی می‌شمرد که عمل به آن جایز نیست. وی بر این باور است که این اصطلاح مستحدث، در زمان علامه و استاد او احمد بن طاووس و از روی اجتهاد و بر پایه ظن به وجود آمده است. وی برای اثبات این مسأله به حدیث امام صادق علیه السلام استناد می‌کند که می‌فرمایند:

بدترین امور، امور محدث هستند.^۴

در حقیقت، اخباریان در برابر تقسیم اربعه حدیث دو نوع موضع گرفته‌اند: گروهی به