روایات نیز به کار می‌گیرد. او می‌کوشد سخنان متنوعی را که در حدیث آمده، ذیل آیات قرآنی و در پرتو آنها یک‌کاسه کند؛ به عنوان نمونه، ذیل سوره کوثر در روایات رسیده از فریقین مصادیق متعددی برای این «کوثر» ذکر شده است، از جمله این که کوثر، عبارت از وجود حضرت فاطمه زهرا است و یا این‌که نبوت و رسالت آن حضرت است و یا قرآنی که خداوند به او اعطا فرمود و یا نهری در بهشت که از شیر رخشاتر و از عسل شیرین‌تر است. و باز از جمله این‌که کوثر، عبارت از قرآن و نیز نهری در بهشت است و دو سوی آن را درّ و یاقوت فرا گرفته۱ و نیز عبارت از کثرت نسل و ذریه‌ای است که خداوند بدو عطا فرمود و این کثرت ذریه با ولادت و ظهور حضرت فاطمه ظاهر و محقق گردید.۲ قرطبی شانزده قول از تفاسیر و مفسران مختلف در خصوص مصداق کوثر آورده است.۳
طالقانی کلمات خداوند را کلمات و سخنانی جامع و بلیغ می‌یابد که می‌تواند گنجایش مصادیق فراوانی را داشته باشد و به آن سو می‌رود که این «کوثر» و این خیر کثیر، مصادیق فراوانی را بدون تکلف در خود جای دهد.۴ قریب به همین، کوشش او را در جمع میان مصادیق لیلةالقدر، ذیل سوره قدر و ارائه بیانی اجتماعی از مفهوم و حقیقت شب قدر می‌بینیم.۵
موضع او در برابر «اسرائیلیات»
همان گونه که او سخن قرآن و متون مقدس پیشین را کنار هم می‌نهد و از بی‌توجهی به این همسانی‌ها انتقاد می‌کند، در برابر اخباری جعلی _ که ذیل پوشش کتب مقدس پیشین به کتب تفسیری و روایی نفوذ و در آنها جا خوش کرده‌اند _ موضع سخته‌ای دارد. موضع آیة‌الله طالقانی برابر «اسرائیلیات»، سرفصل مهمی در بررسی تفسیر پرتوی از فرآن است. اسرائیلیات در این‌جا تنها به مفهوم سنتی آن و تنها از نوعی که در تفاسیر پیشین وارده شده نیست، بلکه مفهومی عام است که شرارت‌های چندهزارساله بنی‌اسرائیل را از زمان حضرت موسی علیه السلام تا زمان معاصر و پیدایش صهیونیسم بین‌الملل را در برمی‌گیرد. طالقانی در این هر دو صحنه حاضر است. او بسیاری از مشهورات و منقولات اسرائیلی را نقد می‌کند و
1.. التبیان، ج۱۰، ص۴۱۸.
2.. مجمع البیان، ج۴، ۵۴۷.
3.. الجامع لاحکام القرآن، ج۲۱، ص۲۷۱.
4.. ر.ک: پرتوی از قرآن، ج۴، ص۲۷۸ - ۲۸۰.
5.. همان، ج۴، ص۱۹۹.
