با استفاده از قراین و شواهد به زیر سؤال برود و متزلزل گردد، برای مردود دانستن آن کافی است.
پیشینه علمی تحقیق
با توجه به جست و جوهایی که نگارنده در باره سابقه و پیشینه این پژوهش با عنوان «اعتبار سنجی روایتهای جمع و تدوین قرآن کریم توسط خلفای سهگانه» در منابع و مآخذ صورت داده است، هیچ گونه پژوهشی که به تحلیل و اعتبارسنجی روایات به صورت کار نقد سندی و متنی باشد، در منابع اینترنتی و نیز بانکهای اطلاعاتی، مربوط به پایان نامههای کارشده در سطح کشور و نیز مقالهای که در یکی از مجلات و نشریات داخلی به چاپ رسیده باشد، مشاهده نکرده است، اما در باره جمع قرآن کریم به عنوان یکی از مباحث تاریخ قرآن از قرون پیشین آثار بسیاری نگاشته شده است. در این قسمت به علت رعایت اختصار به برخی از این منابع اشاره میشود:
1. کتاب تاریخ جمع قرآن کریم محمدرضا جلالی نائینی؛ در این کتاب به شرح و بیان این مسأله به صورت جریانی تاریخی پرداخته شده است؛ بدون این که بر این مسأله نقدی انجام بدهد.
2. کتاب حقایق هامة حول القرآن الکریم سید جعفر مرتضی عاملی؛ ایشان یک بخش از کتابش را به مسأله جمع قرآن کریم اختصاص داده، دیدگاهها و نظریات مختلف در باره جمع قرآن کریم را بیان نموده و سپس جمعکننده قرآن را در زمان پیامبر صلی الله علیه وآله معرفی کرده، روایات جمع قرآن در زمان خلفا، مصحفهای صحابه و ویژگی آنها را بیان نموده است.
3. کتاب کاوشی در تاریخ جمع قرآن سید محمد علی ایازی؛ این کتاب مشتمل بر سه بحث است که عبارتاند از: ادله موافقان توقیفیت آیات و سورهها، ادله جمع قرآن در زمان پیامبر صلی الله علیه وآله بر پایه سنت، ادله مخالفان توقیفت آیات و سورههای قرآن. نویسنده در این کتاب بیشتر در باره مسأله توقیفیت بحث نموده و بحث و نقدی برای مسأله روایات جمع و تدوین در زمان خلفا، نگارش و مدون نمودن قرآن انجام ندادند.
4. پایان نامه «جمع قرآن کریم» که توسط احمد فغانی در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه تهران و به راهنمایی استاد جعفر سامی در سال 1370 نگاشته شده است. در این پایان نامه موضوع جمع قرآن را به طور مستقل مورد بحث قرار داده، اما تنها به گزارش این قضیه به صورت تاریخی پرداخته است.