به صورت مفرد، در آیه شریفه ذیل به کار رفته است:
«یَوْمَ نَطْوی السَّمَاءَ کَطیِ السِّجِلِّ لِلْکُتُبِ»؛۱
روزی که آسمان را همچون در پیچیدن صفحه نامهها در میپیچیم.
و. رَقّ: به معنای پوست نازک و ظریفی است که روی آن می‌نویسند.۲ این کلمه به صورت مفرد در آیه شریفه آمده است:
«فی رَقٍّ مَّنشُور»؛۳
در طوماری گسترده.
از مجموع این آیات چنین برداشت می‌شود که نگارش امری رایج بوده و ابزارهای نگارش در بین مردم متداول بوده است. پس کتابت مسأله تازه‌ای نبوده که در زمان خلافت ابوبکر شیوع پیدا کند و چون سابقه‌ای در این زمینه وجود نداشته، افراد از انجام این امر واهمه داشته باشند یا حتی طبق متن روایات با کشته شدن قراء و حفاظ در جنگ یمامه به فکر جمع قرآن بیفتند. به این ترتیب، هر چند از این آیات، جمع و مدون بودن قرآن کریم استنباط نمی‌گردد، ولی همین قدر که قسمتی از روایات را _ که حاکی از عدم نگارش قرآن در زمان رسول‌اند _ مخدوش نمایند، حایز اهمیت هستند.
1. ذکر واژه «کتاب»
واژه کتاب از مادة «ک ت ب» بوده و بارها در قرآن کریم به‌کار رفته است. در معنای این ماده میان دانشمندان علم لغت دیدگاه‌های متفاوتی وجود دارد که می‌توان آنها را در دو دسته قرار داد:
الف. ماده «کتب» به معنای جمع و ضمیمه کردن چیزی به چیز دیگر است.۴ اطلاق کتاب بر نوشتن و «کتیبه» بر نوشته از این باب است که در نوشتن و نوشته حروف با هم جمع می‌شوند و در کنار هم قرار می‌گیرند.
ب. ماده «کتب» در اصل به معنای نوشتن است و کتاب، صحیفه‌ای است که در آن نوشته می‌شود.۵
1.. سوره الأنبیاء، آیه ۱۰۴.
2.. لسان العرب، ج۱۰، ص۱۲۲.
3.. سوره الطور، آیه ۳.
4.. معجم المقاییس اللغه، ج۵، ص۱۵۸.
5.. لسان العرب، ج۱، ص۶۹۸؛ المفردات فی غریب القرآن، ج۱، ص۶۹۹.
