اعتبارسنجی الصحیفة السجادیة - صفحه 46

سجادیه مشهور و یا دست کم به بخشی از دعاهای آن، امکان پذیر است. در این قسمت قرینه‌های زیر راهگشا خواهند بود:

1. سندهای متفاوت برای برخی دعاها: نخستین قرینه در اعتبارافزایی صحیفه کامله سجادیه، وجود برخی دعاهای صحیفه با سندی متفاوت در کتاب‌های کهن است. اگر چه گزارش یک دعا از صحیفه به معنای در اختیار داشتن تمامی صحیفه سجادیه نیست، ولی دست‌کم در خصوص دعاهایی که در منابع دیگر آمده است، به گونه تحویل سند می‌تواند اثر گذار باشد؛ برای نمونه، دعای 49 صحیفه سجّادیه را شیخ مفید در کتاب الامالی،۱ طوسی در کتاب الامالی۲ و سیّد بن طاوس در کتاب مهج الدعوات۳ با سندی آورده‌اند که در هیچ‌یک از اسناد شناخته شده صحیفه وجود ندارد. سند مفید چنین است:

احمد بن محمّد بن الحسن بن الولید، از پدرش و او از محمّد بن الحسن الصفار، از احمد بن محمّد بن عیسی، از هارون بن مسلم، از مسعدة بن صدقه، از امام صادق علیه السلام.۴

در این سند، مسعدة بن صدقه از امام صادق _ علیه السلام _ دعایی برای پیش‌آمدهای مهم، درخواست کرد. امام صادق _ علیه السلام _ نگاشته‌ای کهن (صحیفه عتیقه) در اختیار او نهاد و به او فرمود که این را استنساخ کن که از آن جدّ من علی بن الحسین_ علیهما السلام _ است.

از بررسی این سند به دست می‌آید که دعای 49 صحیفه از طریق مسعدة بن صدقة هم گزارش شده است. آیا می‌توان اطمینان داشت که شیخ مفید و یا ابن ولید به صحیفه سجادیه‌ای دسترسی داشته‌اند که از طریق مسعدة بن صدقة در اختیار ایشان بوده است؟ خیر، چنین نیست و این نقل تنها به عنوان قرینه‌ای استوار بر وجود صحیفه و دعای 49 آن به شمار می‌آید.

نمونه دیگر، سند سیّد مرتضی زبیدی دانشمند قرن یازدهم و نویسنده کتاب‌های تاج العروس و اتحاف السادة المتقین است. او دعای چهل و هفتم صحیفه را در دعاهای روز

1.. الامالی المفید، ص۲۳۹، ح۳، مجلس۲۹.

2.. الامالی الطوسی، ص۱۵، مجلس۱.

3.. مهج الدعوات، ص۱۵۸.

4.. الامالی المفید، ص۲۳۹، ح۳، مجلس۲۹.

صفحه از 56