اعتبارسنجی الصحیفة السجادیة - صفحه 44

جمع‌بندی بررسی رجالی صحیفه سجّادیة

در ارزیابی رجالی، تمام شرایطی که در توثیق و یا عدم توثیق راوی نقش دارد، بررسی می‌شود. در ارزیابی رجالی معمولاً راوی انتقال دهنده میراث شفاهی است و از آنجا که سند صحیفه سجّادیه، خبر واحد است، نیازمند بررسی تک تک راویان هستیم و بنا بر ارزیابی رجالی _ همان گونه که در جدول فوق گذشت _ نتایج زیر به دست آمد:

1. سندِ تمامی روایات صحیفه به عمیر بن متوکل می‌رسد.۱

2. ابن سکون حلی، عمید الرؤساء، محمد بن احمد بن شهریار، محمد بن احمد عکبری معدل، جعفر بن محمد الحسنی و علی بن نعمان الاعلم توثیق شده‌اند.

3. نام متوکل بن هارون و عبدالله بن عمر بن خطاب زیات در کتب رجالی نیامده ‌است و در اصطلاح «مهمل»۲ است.

4. نام یحیی بن زید و عمیر بن متوکل در کتاب‌های رجالی و فهرست بدون توصیف آمده است و در اصطلاح «مجهول»۳ است.

5. ابوالمفضل شیبانی دارای چندین مدح و نیز برخی وی را تضعیف و او را متهم به «وضع» کرده‌اند.

از مجموعه آنچه گذشت، سندِ صحیفه سجّادیه از دیدگاه رجالی ضعیف است.

1.. مگر آن‌که نسخه‌ای از روایت محمّد بن زید و امیر ماجد دشتکی یافت شود.

2.. تنقیح المقال، ج۱، ص۳۹۷.

3.. همان.

صفحه از 56