ابومخنف و بررسی اسنادی و محتوایی اثر او «مقتل الحسین علیه السلام» - صفحه 65

که بال‌های خود را گسترانیده بودند و اندوهناک بر امام حسین _ علیه السلام _ گریه می‌کردند...1

۲. وقتی حسین _ علیه السلام _ یک ساله شد، دوازده فرشته یکی به صورت شیر و یکی به صورت گاو و دیگری به صورت دیو و چهارمی به صورت فرزند آدم و هشت‌تای دیگر به اشکال و صورت‌های دیگر _ که چهره‌های آنها سرخ رنگ بود _ بر پیامبر نازل شدند و خبر شهادت حسین _ علیه السلام _ را به او گفتند و خبر دادند...۲

قالب این سخن قصه‌سرایی و محتوای آن افسانه است؛ زیرا در روایت او فرشتگان به صورت حیوانات وحشی و اهلی ترسیم شده‌اند. علاوه بر این که معلوم نیست راوی چگونه فهمیده است که مجموعه حیوانات در حضور پیامبر _ صلی الله علیه و آله _ فرشته هستند؟ همچنین در گزارشی که ابن عباس ادعای رؤیت جبرئیل را کرده، این پرسش مطرح می‌شود که آیا ابن عباس واقعاً توانایی دیدن فرشته وحی و سایر فرشتگان را دارد؟ نظیر چنین روایاتی در مقتل ابو مخنف دیده ‌نشده است.

عدم وجود معارض در گزارش‌های قطعی

با مقایسه خبر ارسال نامه یزید به استاندار مدینه در آثاری مانند الاخبار الطوال، اثر ابو حنیفه دینوری و روایت طبری از عمار دهنی، بی‌دقتی نگارنده در نقل اخبار معارض تاریخ قطعی قابل ملاحظه است. در خبر ارسال نامه یزید به ولید بن عتبه استاندار مدینه و سایر استانداران مهم بلاد اسلامی، ‌نظیر نعمان بن بشیر مواردی ملاحظه می‌شود که در ادامه به بررسی آنها پرداخته خواهد شد:

ابو مخنف در روایت دستور یزید به استاندار مدینه می‌گوید که از عبدالله بن عمر، عبدالله بن زبیر و امام حسین _ علیه السلام _ بیعت بگیرد.۳

1. در روایت ابو حنیفه دینوری (م۲۸۲ق) غالب روایت برگرفته از اثر ابو مخنف است، ولی نکته قابل ملاحظه آن است که در روایت ابو حنیفه، یزید به ولید بن عتبه دستور می‌دهد از عبد الرحمن بن ابو بکر نیز بیعت بگیرد.۴ این در حالی است که عبد الرحمن بن ابو بکر _ که مخالف جانشینی یزید و تبدیل خلافت به سلطنت بود _ پیش از فوت

1.. تاریخ الطبری، ج۴، ص۳۲۳.

2.. همان، ج۴، ص۳۲۴.

3.. همان، ج۴، ص۲۵۰-۲۵۲.

4.. الاخبار الطوال، ص۲۷۷.

صفحه از 85