نشانههای ظهور ایشان، ۱ وقایع مهمی که به هنگام ظهور به وقوع میپیوندد،۲ حال دنیا و حال مسلمین به هنگام ظهور،۳ آثار حکمرانی ایشان بر زندگی انسانها۴ و جز آن اشاراتی رفته است.۵ به این ترتیب، میتوان مشاهده نمود که در میان اهل سنت چه دسته روایاتی در باره مهدی موعود _ علیه السلام _ وارد گردیده است.
ب. جایگاه روایت «أفضل الأعمال انتظار الفرج»
در بخش پیشین به بررسی مسأله مهدویت در آثار روایی اهل سنت پرداختیم. در این بخش میکوشیم تا دریابیم که روایت مورد نظر در این مجموعههای حدیثی چه جایگاهی دارد. برای این منظور، برخی از آثار نگاشته شده فضای اهل سنت را _ که به مسأله مهدویت اختصاص دارند _ مورد بررسی قرار میدهیم. میکوشیم تا با توجه به سیر تاریخی آثار پیش برویم.
یکی از نخستین آثاری که در باره روایات موجود در سنت حدیثی اهل سنت در باره موضوع مهدویت به رشته تحریر درآمده است، کتاب الأربعون فی المهدی است که آن را محدث برجسته ابونعیم اصفهانی (م430ق) نگاشته است. وی در این اثر به ذکر چهل حدیث مهم در باره مهدی موعود در موضوعات متنوع میپردازد. بررسی متن این کتاب نشان میدهد که نمیتوان روایت «أفضل الأعمال انتظار الفرج» را در آن جست. ۶
بیش از دو سده بعد و در سده هفتم قمری، یوسف بن یحیی السلمی الشافعی
1.برای نمونه میتوان به این روایت اشاره نمود: أخرج نعیم، عن [عبدالله بن] عمرو بن العاص قال: علامة خروج المهدی إذا خسف بجیش بالبیداء فهو علامة خروج المهدی (همان، ص۸۸ - ۸۹).
2.. برای نمونه میتوان به این روایت اشاره نمود: أخرج [نعیم بن حماد عن کعب] ایضا عن علی - علیه السلام - قال: «تخرج رایات السود، تقاتل سفیانی، فیهم شاب من بنی هاشم، فی کتفه الیسری خال، و علی مقدمته رجل من بنی تمیم، یدعی شُعیت بن صالح، فیهزم أصحابه» (همان، ص۹۲).
3.. برای نمونه میتوان به این روایت اشاره نمود: عن جابر بن سمرة، عن نافع بن عتبة قال: سمعت رسول الله – صلی الله علیه و آله - یقول: «تقاتلون جزیرة العرب، فیفتحهم الله، ثم تقاتلون فارس، فیفتحهم الله، ثم تقاتلون الدجال، فیفتحه الله» (عقد الدرر، ص۲۷۶).
4.. برای نمونه میتوان به این روایت اشاره نمود: عن أبی سعید الخدری، عن النبیّ – صلی الله علیه و آله -، قال: «یتنعّم أمّتی فی زمان المهدیّ نعمة لم یتنعّموا مثلها قطّ، یرسل [الله] السماء علیهم مدراراً، و لا تدع الأرض شیئاً من نباتها (إلاّ أخرجته)» (الأربعون حدیثاً فی المهدی، ص۸۹).
5.. برای نمونههای بیشتر ر.ک: الأربعون حدیثا فی المهدی، سراسر کتاب؛ العَرف الوردی، سراسر کتاب؛ عقد الدرر، سراسر کتاب. برای یک دستهبندی از موضوعات روایات اهل سنت در باب مهدویت ر.ک: درسنامه مهدویت، ص۸۵ - ۹۷.
6.ر.ک: سراسر کتاب.