پنجم. با توجه نکات پیش گفته، این مقاله تلاش می‏کند آنچه را عالمان شیعه در باره الموضوعات به عنوان کتاب‏های مستقل تألیف کرده‏اند، معرفی کرده و سپس به تحلیل آن بپردازد. از این رو، مطالب این مقاله در دو بخش سامان یافته است:

1. کتابشناسی توصیفی،

2. تحلیل موضوعات نگاری در شیعه.

يک. کتابشناسی توصيفی

اگر با نگاهی موسع به کتاب‏های به چاپ رسیده در باب الموضوعات توسط عالمان شیعه نگریسته شود، فهرستی بدین صورت به دست می‏آید که به ترتیب نگارش و نشر چنین است:

1. ابو هریرة، عبد الحسین شرف الدین (1290 _ 1337ق)،

2. الغدیر ، ج 5، علامه عبد الحسین امینی (1281 _ 1349ش)،

3. الاخبار الدخیله، محمّد تقی تستری (1282 _ 1374ش)،

4. ابو هریره، محمود ابو ریّة (1306 _ 1309 ق)، ترجمه محمّد وحید گلپایگانی (1305 _ 1383ش)،

5. خمسون و ماة صحابی مختلق، علامه سید مرتضی عسکری (1293 _ 1386ش)،

6. الموضوعات فی الأخبار و الآثار، هاشم معروف الحسنی (1919 م _ 1403 ق)،

7. زیارت و زیارت نامه، حیدر علی قلمداران (1290 _ 1368ش)،

8. عرض اخبار اصول، سید ابو الفضل برقعی (1287 _ 1370ش)،

9. حدیث‏های خیالی در مجمع البیان، نعمت الله‏ صالحی نجف‏آبادی (1302 _ 1385ش)،

10. الحدیث النبوی بین الروایة و الدرایة، آیة الله‏ جعفر سبحانی (1307 ش _ ... )،

11. نقد کتب حدیث، سید مصطفی حسینی طباطبایی (1314 ش _ ... )،

12. درسنامه وضع حدیث، ناصر رفیعی محمدی (1344 _ ... )،

13. معیارهای شناخت احادیث ساختگی، قاسم بستانی،

14. تهذیب احادیث الشیعة، احمد القبانچی،

15. وضع و نقد حدیث، عبد الهادی مسعودی (1343 _ ... ).

اینک به معرفی اجمالی این آثار پانزده‏گانه و سپس دسته‏بندی آن می‏پردازیم.