نقدی روایی ــــ کلامی بر دیدگاه اتان كلبرگ در موضوع «تقیه از منظر شیعه امامیه» - صفحه 157

زمینه به ائمه اهل بیت نسبت‌های ناروا داده‌اند...1

در دوران معاصر نیز این شبهه از سوی وهابیان پیگیری شده و در آثار آنان نیز بازتاب یافته است.۲ بنا بر این، با توجه به ثانوی بودن عمل به تقیه، اولاً و بالذات نمی‌توان به عنوان اصلی از اصول اعتقادی شیعه مطرح باشد.

2. انتقادات مخالفان شیعه در به کاربرد تقیه از سوی امامیه

کلبرگ در نخستین بخش مقاله خود، سخنانی به نقل از مخالفان شیعه در انتقاد از تقیه آورده است.۳ انتقاد مخالفان در سه محور زیر خلاصه می‌شود:

1. امامیه حقایق مسلم و اساسی در سازنده بودن نقش سه خلیفه اول را برنمی‌تابد. به همین دلیل، زمانی که با براهین انکارناپذیر، مبنی بر مشروعیت خلافت ابو بکر از سوی پیامبر رو به رو می‌شوند، با توسل به مناقشاتی جسورانه، سخن پیامبر را بر تقیه حمل می‌کنند.

2. زمانی که شیعیان با این حقیقت رو به رو می‌شوند که احکام و قوانین ابو بکر، عمر و عثمان از سوی علی _ علیه السلام _ پذیرفته شد، رفتار وی را حمل بر تقیه می‌نمایند؛ در حالی که علی _ علیه السلام _ به دلاوری و داشتن پیروان فراوان شناخته ‌شده‌ بود؛ چنانچه تضییعی در مورد حقوق خود احساس نموده بود، به یقین، در برابر آنها به مبارزه می‌پرداخت.

3. یکی از سوء استفاده‌های شیعیان از عنصر تقیه، توجیه ازدواج ام‏کلثوم، دختر علی _ علیه السلام _ با عمر است. آنها قادر به پذیرش ‌روابط دوستانه علی _ علیه السلام _ و عمر _ که در پی ازدواج ام‏کلثوم حاکم شده‌ بود _ نیستند. بنا بر این، شیعیان مدعی هستند که علی _ علیه السلام _ از روی تقیه دختر خود را به عقد او درآورد؛ حال آن که این ازدواج شرعاً صحیح نبوده و لذا ام‏کلثوم با اطلاع کامل پدر و برادرانش، حسن و حسین _ علیه السلام _ زندگی نامشروعی را دنبال نمود.

کلبرگ این سخن را از کتاب النواقض لبنیان الروافض، معین‌الدین میرزا مخدوم (م995ق) اخذ کرده است.

1.. منهاج السنة النبویة فی نقض کلام الشیعة و القدریة، ج۱، ص۱۵۹.

2.. اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة، ج۲، ص۸۱۷؛ برای تفصیل بیشتر این شبهه و جواب به آنها ر.ک: رسائل و مقالات، ج۵، ص۶۲۶ - ۶۲۷؛ الانصاف فی مسائل دام فیها الخلاف، ج۲، ص۳۲۶ - ۳۲۷).

3.. Some Imāmī-shīī Views on Taqiyya, p ۳۹۵.

صفحه از 177