مطالعه انتقادی دیدگاه عمر فلاته در باره آغاز پیدایش جعلِ حدیث
مهدی مردانی۱
عبدالهادی مسعودی۲
چکیده
مسأله آغاز پیدایش جعلِ حدیث یکی از مسائل مهم تاریخ حدیث است که از سوی محققان فریقین آرای متفاوت و گاه متناقضی در باره آن ابراز شده است. یکی از این آرا متعلق به عمر بن حسن بن عثمان فلاته، از نویسندگان معاصر اهل سنت است که کتاب الوضع فی الحدیث او از مهم‌ترین منابع موجود در مطالعات وضع‌شناسی به شمار میرود. وی با نقد آرای دیگران و طرح مستنداتی تاریخی کوشیده است تا پیدایش احادیث موضوع را در ثلث آخر قرن نخست هجری و حدود سال 67 هجری اثبات نماید. این پژوهه میکوشد تا با تحلیل دیدگاه عمر فلاته در دو رویکرد سلبی و ایجابی و نقد روشمند آن بر پایه باورهای اهل سنت، وقوع جعل حدیث در زمان حیات پیامبر صلی الله علیه و آله را اثبات نماید و پیآمدهای این نظریه را _ که پیراستن دامان صحابه از غبار جعل و معرفی شیعیان به عنوان متهمان اصلی وضع حدیث است _ معرفی نماید.
کلید واژه‌ها: احادیث موضوع، الوضع فی الحدیث، تاریخ پیدایش وضع حدیث، نقد نظریه عمر فلاته.
درآمد
عمر بن حسن بن عثمان فلاته یکی از نویسندگان معاصر اهل سنت و از اساتید جامعه ملک عبدالعزیز مدینه است که کتاب الوضع فی الحدیث وی به عنوان یکی از مفصل‌ترین و مهم‌ترین منابع موجود در باره احادیث موضوع به شمار میرود. وی _ که در سال 1397ق،
1.. دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قرآن و حدیث (mardani۱۴۰۰@gmail.com).
2.. استادیار دانشگاه قرآن و حدیث.
