509
دانشنامه قرآن و حديث 16

9 / 7

پايبندى به بيعت

قرآن

«و به عهد خدا ، هر گاه عهد بستيد ، وفا كنيد . سوگندها را پس از استوار كردن آنها ، مشكنيد ، با اين كه خدا را بر خود ضامن [و گواه] قرار داده ايد؛ زيرا خدا آنچه را انجام مى دهيد، مى داند . و مانند آن زنى كه رشته خود را پس از بافتن، پنبه مى كرد ، مباشيد كه سوگندهاى خود را ميان خويش، وسيله [فريب و] تقلّب سازيد، [به خيال اين] كه گروهى از گروه ديگر [در داشتن امكانات ]افزون ترند . جز اين نيست كه خدا شما را بدين وسيله مى آزمايد و روز قيامت، در آنچه اختلاف مى كرديد ، قطعاً براى شما توضيح خواهد داد . و اگر خدا مى خواست، قطعاً شما را امّتى واحد قرار مى داد؛ ولى هر كه را بخواهد، بى راه و هر كه را بخواهد، هدايت مى كند ، و از آنچه انجام مى داديد، حتما سؤال خواهيد شد، و زنهار! سوگندهاى خود را دستاويز تقلّب ميان خود قرار ندهيد ، تا گامى، پس از استوارى اش بلغزد و شما به [سزاى] آن كه [مردم را] از راه خدا باز داشته ايد، دچار شكنجه شويد و براى شما عذابى بزرگ باشد . و پيمان خدا را به بهاى ناچيزى مفروشيد ؛ زيرا آنچه نزد خداست ـ اگر بدانيد ـ همان براى شما بهتر است» .

حديث

۱۳۲.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :هر كس با پيشوايى از صميم دل دست بيعت دهد، بايد در حدّ توانش از او فرمان بَرَد .

۱۳۳.سنن ابن ماجةـ به نقل از ابو هريره ـ :پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود : «بنى اسرائيل را پيامبرانشان رهبرى مى كردند ، و هر پيامبرى كه در مى گذشت، پيامبرى ديگر جانشين او مى شد ؛ امّا پس از من، پيامبرى در ميان شما نخواهد بود» .
گفتند : پس چه خواهد بود، اى پيامبر خدا ؟
فرمود : «جانشينانى خواهند بود كه شمارشان زياد است» .
گفتند : چگونه عمل كنيم ؟
فرمود : «به بيعت يكايك آنان، وفادار باشيد. وظيفه اى را كه بر عهده شماست، انجام دهيد . به زودى، خداوند از آنان نيز در باره وظيفه اى كه بر عهده شان بوده است ، بازخواست خواهد كرد» .


دانشنامه قرآن و حديث 16
508

9 / 7

الوَفاءُ بِالبَيعَةِ

الكتاب

«وَ أَوْفُواْ بِعَهْدِ اللَّهِ إِذَا عَاهَدتُّمْ وَ لَا تَنقُضُواْ الْأَيْمَانَ بَعْدَ تَوْكِيدِهَا وَ قَدْ جَعَلْتُمُ اللَّهَ عَلَيْكُمْ كَفِيلاً إِنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ * وَلَا تَكُونُواْ كَالَّتِى نَقَضَتْ غَزْلَهَا مِن بَعْدِ قُوَّةٍ أَنكَاثًا تَتَّخِذُونَ أَيْمَانَكُمْ دَخَلَاً بَيْنَكُمْ أَن تَكُونَ أُمَّةٌ هِىَ أَرْبَى مِنْ أُمَّةٍ إِنَّمَا يَبْلُوكُمُ اللَّهُ بِهِ وَ لَيُبَيِّنَنَّ لَكُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مَا كُنتُمْ فِيهِ تَخْتَلِفُونَ * وَ لَوْ شَاءَ اللَّهُ لَجَعَلَكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَ لَكِن يُضِلُّ مَن يَشَاءُ وَ يَهْدِى مَن يَشَاءُ وَ لَتُسْئلُنَّ عَمَّا كُنتُمْ تَعْمَلُونَ * وَ لَا تَتَّخِذُواْ أَيْمَانَكُمْ دَخَلَاً بَيْنَكُمْ فَتَزِلَّ قَدَمٌ بَعْدَ ثُبُوتِهَا وَ تَذُوقُواْ السُّوءَ بِمَا صَدَدتُّمْ عَن سَبِيلِ اللَّهِ وَ لَكُمْ عَذَابٌ عَظِيمٌ * وَلَا تَشْتَرُواْ بِعَهْدِ اللَّهِ ثَمَنًا قَلِيلاً إِنَّمَا عِندَ اللَّهِ هُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ» . ۱

الحديث

۱۳۲.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :مَن بايَعَ إماما فَأَعطاهُ صَفقَةَ يَدِهِ وثَمَرَةَ قَلبِهِ ، فَليُطِعهُ إنِ ۲ استَطاعَ . ۳

۱۳۳.سنن ابن ماجة عن أبي هريرة عن رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إنَّ بَني إسرائيلَ كانَت تَسوسُهُم أنبِياؤُهُم ، كُلَّما ذَهَبَ نَبِيٌّ خَلَفَهُ نَبِيٌّ ، وإنَّهُ لَيسَ كائِنٌ بَعدي نَبِيٌّ فيكُم .
قالوا : فَما يَكونُ يا رَسولَ اللّهِ ؟
قالَ : تَكونُ خُلَفاءُ فَيَكثُروا .
قالوا : فَكَيفَ نَصنَعُ ؟
قالَ : أوفوا بِبَيعَةِ الأَوَّلِ فَالأَوَّلِ ، أدُّوا الَّذي عَلَيكُم ، فَسَيَسأَلُهُمُ اللّهُ عز و جل عَنِ الَّذي عَلَيهِم . ۴

1.النحل : ۹۱ ـ ۹۵ .

2.في المصادر الاُخرى: «ما» بدل «إن».

3.صحيح مسلم : ج ۳ ص ۱۴۷۳ ح ۴۶ ، سنن أبي داود : ج ۴ ص ۹۷ ح ۴۲۴۸ كلاهما عن عبد اللّه بن عمرو بن العاص ، كنز العمّال : ج ۶ ص ۶۴ ح ۱۴۸۵۶ ؛ المجازات النبويّة : ص ۱۵۶ ح ۱۱۸ بزيادة «ونخيلة صدره» بعد «وثمرة قلبه» .

4.سنن ابن ماجة : ج ۲ ص ۹۵۸ ح ۲۸۷۱ ، صحيح البخاري : ج ۳ ص ۱۲۷۳ ح ۳۲۶۸ ، صحيح مسلم : ج ۳ ص ۱۴۷۱ ح ۴۴ كلاهما نحوه ، كنز العمّال : ج ۶ ص ۵۱ ح ۱۴۸۰۵ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 16
    سایر پدیدآورندگان :
    همکاران : طباطبايي نژاد،سيد محمود؛موسوي،سيد رسول؛افقي،رسول؛کريميان،محمود؛غيوري،سيد مجتبي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 74589
صفحه از 579
پرینت  ارسال به