99
دانشنامه قرآن و حديث 16

پرداخت چنين هزينه هايى توصيه شده است . ۱
امّا اگر به هر دليل ، كسى مورد اتّهام قرار گرفت ، مقابله و درگيرى با بهتان زننده ، توصيه نشده؛ بلكه بايد مطابق ره نمودى كه از امام رضا عليه السلام نقل شده، عمل نمود:

اِصبِر عَلى بُهتِ السَّفيهِوَ لِلزَّمانِ عَلى خُطوبِهِ
وَ دَعِ الجَوابَ تَفَضُّلاًوَكِلِ الظَّلومَ إلى حَسيبِهِ.۲
در برابر بهتان زدن هاى مردمان نابخردو بر ناملايمات روزگار، شكيبا باش
بزرگوارانه از جواب دادن به او در گذرو كار ستمكار را به حسابرسش وا گذار.
پاداش شكيبايى بر بهتان، به اندازه اى بزرگ است كه در قيامت، موجب مى شود كفه حسنات كسانى كه در محاسبه اعمال، كم آورده اند، سنگين تر از كفه سيّئات آنها شود و موجب نجاتشان مى گردد . ۳

6 . حكم بهتان زدن به اهل بدعت

برخى از احاديث به حسب ظاهر دلالت دارند كه به منظور مبارزه با اهل بدعت ، بهتان زدن به آنها ، جايز ، بلكه لازم است . حديثى كه از پيامبر صلى الله عليه و آله در اين باره نقل شده، اين است :
إذا رَأَيتُم أهلَ الرَّيبِ وَ البِدَعِ مِن بَعدى ، فَأَظهِرُوا البَراءَةَ مِنهُم ، وَ أَكثِروا مِن سَبِّهِم وَ القَولِ فيهِم وَ الوَقيعَةِ ، وَ باهِتوهُم كَى لا يَطمَعوا فِى الفَسادِ فِى الإِسلامِ وَ يَحذَرَهُمُ النّاسُ وَ لا يَتَعَلَّمونَ مِن بِدَعِهِم ، يَكتُبِ اللّهُ لَكُم بِذلِكَ الحَسَناتِ ، وَ يَرفَع لَكُم بِهِ الدَّرَجاتِ فِى الآخِرَةِ . 4
پس از من، هر گاه شكّاكان و بدعت گذاران را ديديد ، از آنان بيزارى نشان دهيد و

1.ص ۱۴۵ ح ۵۴.

2.ر.ك : ص ۱۴۲ ح ۵۰ .

3.ر. ك : ص ۱۴۳ ح ۵۲ .

4.الكافى : ج ۲ ص ۳۷۵ ح ۴ ، بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۲۰۲ ح ۴۱ .


دانشنامه قرآن و حديث 16
98

مسلمان است ، چنان كه قرآن مى فرمايد :
« وَ لَوْلَا إِذْ سَمِعْتُمُوهُ قُلْتُم مَّا يَكُونُ لَنَا أَن نَّتَكَلَّمَ بِهَذَا سُبْحَانَكَ هَذَا بُهْتَانٌ عَظِيمٌ .۱
و چرا وقتى آن را شنيديد، نگفتيد : «براى ما سزاوار نيست كه در اين [باره] سخن بگوييم . [خداوندا!] تو منزّهى ! اين بهتانى بس بزرگ است»؟»
.
و در حديثى از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله در باره دفاع از آبروى مسلمان آمده :
مَن رَدَّ عَن عِرضِ أخيهِ المُسلِمِ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ البَتَّةَ .۲
هر كس از آبروى برادر مسلمانش دفاع كند، بهشت بر او واجب مى شود .

5 . وظيفه شخص مورد بهتان

پيش از اين كه انسان ، مورد بهتان قرار گيرد ، براى پيشگيرى از آن بايد از كارهايى كه موجب سوء ظن و تهمت مى شوند ، اجتناب كند . از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده است :
أولَى النّاسِ بِالتُّهَمَةِ مَن جالَسَ أهلَ التُّهَمَةِ .۳
سزاوارترينِ مردم به اين كه در حقّ او گمان بد برده شود، كسى است كه با افراد متّهم [و بدنام ]هم نشينى كند .
و در حديثى ديگر، از امام على عليه السلام آمده است :
مَن وَقَفَ نَفسَهُ مَوقِفَ التُّهَمَةِ فَلا يَلومَنَّ مَن أساءَ بِهِ الظَّنَّ .۴
كسى كه خود را در موضع تهمت قرار دهد، نبايد كسى را كه به او گمان بد مى برد، سرزنش كند .
همچنين اگر پيشگيرى از بهتان ، به هزينه مالى نياز دارد ، براى حفظ آبرو ،

1.نور : آيه ۱۶ .

2.ثواب الأعمال : ص ۱۴۵ ، الأمالى، طوسى : ص ۲۳۳ ح ۴۱۴ ، الجعفريّات : ص ۱۹۸ ، النوادر، راوندى : ص ۱۰۱ ح ۶۲ ، بحار الأنوار : ج ۷۵ ص ۲۵۴ ح ۳۸ .

3.كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۴ ص ۳۹۵ ح ۵۸۴۰ ، معانى الأخبار : ص ۱۹۶ ح ۱ ، الأمالى، صدوق : ص ۷۳ ح ۴۱ ، بحار الأنوار : ج ۷۵ ص ۹۰ ح ۳ .

4.الأمالى، صدوق : ص ۳۸۰ ح ۴۸۳ ، تحف العقول : ص ۳۶۸ ، بحار الأنوار : ج ۷۵ ص ۹۰ ح ۴ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 16
    سایر پدیدآورندگان :
    همکاران : طباطبايي نژاد،سيد محمود؛موسوي،سيد رسول؛افقي،رسول؛کريميان،محمود؛غيوري،سيد مجتبي
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 75368
صفحه از 579
پرینت  ارسال به