133
دانشنامه قرآن و حديث 15

«اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! خودتان و كسانتان را از آتشى كه سوختِ آن ، مردم و سنگ ها هستند ، حفظ كنيد . بر آن [آتش] ، فرشتگانى خشن [و] سختگير [گمارده شده]اند . از آنچه خدا به آنان دستور داده ، سرپيچى نمى كنند و آنچه را كه بِدان مأمورند ، انجام مى دهند» .

«و در اين كتاب ، از اسماعيل ياد كن ؛ زيرا او درستْ وعده و فرستاده اى پيامبر بود ، و خاندان خود را به نماز و زكات ، فرمان مى داد ، و همواره نزد پروردگارش پسنديده بود» .

حديث

۱۶۴.صحيح البخارىـ به نقل از ابن عبّاس ـ :هنگامى كه آيه «خويشاوندان نزديكت را هشدار ده» نازل شد ، پيامبر صلى الله عليه و آله بر [ كوه ] صفا بالا رفت و خطاب به تيره هاى قريش ، ندا سر داد : «اى فرزندان فِهر ! اى فرزندان عدى !» .
آنان گِرد آمدند . حتّى آن كه نمى توانست بيايد ، فرستاده اى فرستاد تا از نزديك ، شاهد ماجرا باشد . ابو لهب و قريش آمدند . آن گاه [پيامبر صلى الله عليه و آله ] فرمود : «به نظرتان اگر به شما خبر دهم كه سپاهى در دشت مى خواهد بر شما هجوم آورد ، مرا تصديق مى كنيد ؟» .
گفتند : آرى ، ما به تجربه ، جز راستى از تو نديده ايم .
فرمود : «من شما را از عذابى سخت در پيش رويتان بيم مى دهم» .
ابو لهب گفت : مرگ بر تو باد ، همه روزگار ! آيا ما را بدين خاطر ، گرد آورده اى ؟
در پى آن ، اين آيه فرود آمد : «بريده باد دو دست ابو لهب و مرگ بر او باد ! دارايى او و آنچه اندوخت ، بى نيازش نكرد» .

۱۶۵.امام صادق عليه السلام :هنگامى كه اين آيه : «اى كسانى كه ايمان آورده ايد ! خودتان و كسانتان را از آتش ، حفظ كنيد» نازل شد ، مردم گفتند : اى پيامبر خدا ! چگونه خود و خانواده مان را حفظ كنيم ؟
[پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ] فرمود : «كار خوب انجام دهيد ، و آن را به خانواده تان يادآور شويد ، و آنان را بر اطاعت خداوند ، تربيت كنيد» .
آيا نمى بينى كه خداوند به پيامبرش مى گويد : «خانواده ات را به نماز ، امر كن و بر آن ، شكيبا باش» و نيز مى گويد : «و در اين كتاب ، از اسماعيل ياد كن ؛ زيرا او درستْ وعده و فرستاده اى پيامبر بود ، و خاندان خود را به نماز و زكات ، فرمان مى داد و همواره نزد پروردگارش پسنديده بود» ؟


دانشنامه قرآن و حديث 15
132

«يَاأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَ الْحِجَارَةُ عَلَيْهَا مَلَئِكَةٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا يَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَ يَفْعَلُونَ مَا يُؤْمَرُونَ» . ۱

«وَ اذْكُرْ فِى الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَ كَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا * وَ كَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ كَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا» . ۲

الحديث

۱۶۴.صحيح البخاري عن ابن عبّاس :لَمّا اُنزِلَت : «وأَنْذِرْ عَشيرَتَكَ الأقْرَبينَ» صَعِدَ النَّبيُّ صلى الله عليه و آله عَلَى الصَّفا ، فَجَعَلَ يُنادي : «يا بَني فِهرٍ ، يا بَني عَدِيٍّ» لِبُطونِ قُرَيشٍ ، حَتَّى اجتَمَعوا ، فَجَعَلَ الرَّجُلُ إذا لَم يَستَطِع أن يَخرُجَ أرسَلَ رَسولاً لِيَنظُرَ ما هُوَ فَجاءَ أبو لَهَبٍ وقُرَيشٌ ، فَقالَ : «أرَأَيتَكُم لَو أخبَرتُكُم أنَّ خَيلاً بِالوادي تُريدُ أن تُغيرَ عَلَيكُم أكُنتُم مُصَدِّقِيَّ» . قالوا : نَعَم ، ما جَرَّبنا عَلَيكَ إلّا صِدقاً . قالَ : «فَإِنّي نَذيرٌ لَكُم بَينَ يَدَي عَذابٍ شَديدٍ» . فَقالَ أبو لَهَبٍ : تَبّا لَكَ سائِرَ اليَومِ ! ألِهذا جَمَعتَنا؟! فَنَزَلَت : «تَبَّتْ يَدَا أَبِى لَهَبٍ وَ تَبَّ * مَا أَغْنَى عَنْهُ مَالُهُ وَ مَا كَسَبَ»۳ . ۴

۱۶۵.الإمام الصادق عليه السلام :لَمّا نَزَلَت هذِهِ الآيَةُ «يَاأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ قُواْ أَنفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نَارًا» قالَ النّاسُ : يا رَسولَ اللّهِ ، كَيفَ نَقي أنفُسَنا وأَهلينا ؟
قالَ : اِعمَلُوا الخَيرَ، وذَكِّروا بِهِ أهليكُم؛ فَأَدِّبوهُم عَلى طاعَةِ اللّهِ .
ثُمَّ قالَ أبو عَبدِ اللّهِ : ألا تَرى أنَّ اللّهَ يَقولُ لِنَبِيِّهِ : «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلَاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْهَا» ، وقالَ : «وَ اذْكُرْ فِى الْكِتَابِ إِسْمَاعِيلَ إِنَّهُ كَانَ صَادِقَ الْوَعْدِ وَ كَانَ رَسُولًا نَّبِيًّا * وَ كَانَ يَأْمُرُ أَهْلَهُ بِالصَّلَاةِ وَ الزَّكَاةِ وَ كَانَ عِندَ رَبِّهِ مَرْضِيًّا » ؟ ! ۵

1.التحريم : ۶ .

2.مريم : ۵۴ و ۵۵ .

3.المسد : ۱ و ۲ .

4.صحيح البخاري : ج ۴ ص ۱۷۸۷ ح ۴۴۹۲، صحيح مسلم : ج ۱ ص ۱۹۳ ح ۲۰۸ ، مسند ابن حنبل : ج ۱ ص ۶۰۲ ح ۲۵۴۴ ، سنن الترمذي : ج ۵ ص ۴۵۱ ح ۳۳۶۳ ، الطبقات الكبرى : ج ۱ ص ۲۰۰ كلّها نحوه .

5.دعائم الإسلام : ج ۱ ص ۸۲ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 15
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني،سيد حميد؛طباطبايي نژاد،سيد محمود؛موسوي،سيد رسول؛نصيري،علي؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 166305
صفحه از 618
پرینت  ارسال به