15
دانشنامه قرآن و حديث 15

جديد ، مانند : سينما و تئاتر نيز از اَشكال گوناگون سخن محسوب مى شوند .
در فصل پنجم اين عنوان ، قدرت فوق العاده و سِحرآميز «سخن» و اطّلاع رسانى و شيوه هاى سخن گفتن با مردم ، مورد توجّه قرار گرفته است .
مهم ترين نكته در اين فصل ، اين است كه از نظر احاديث اسلامى ، «سخن» ، از بالاترين قدرت در تحقّق اهداف فرهنگى ، سياسى ، اجتماعى ، اقتصادى و نظامى برخوردار است .
ابزارهاى انتقال سخن و اطّلاع رسانى به مردم ، مؤثّرتر از ابزارهاى نظامى و اقتصادى اند و قدرت آنها از قدرت نظامى و اقتصادى ، افزون تر است . اين ، ره نمودى است بس مهم و ارزنده براى مبلّغان و برنامه سازان تبليغى مسلمان ، كه متأسّفانه ، تا كنون ، آن گونه كه شايسته است، مورد توجّه قرار نگرفته است و امروز ، دشمنان اسلام ، بيش از دوستان ، از اين سلاح استفاده مى كنند .
امام خمينى رحمه الله در اين باره مى فرمايد :
تبليغات ، مسئله اى است پُر اهمّيت و حسّاس؛ يعنى دنيا با تبليغات ، حركت مى كند . آن قدرى كه دشمنان ما از حربه تبليغات استفاده مى كنند ، از طريق ديگرى نمى كنند و ما بايد به مسئله تبليغات ، بسيار اهمّيت دهيم و از همه چيزهايى كه هست ، بيشتر به آن توجّه كنيم . ۱
آنچه امروز براى مبلّغان و حوزه هاى علميّه و سازمان هاى تبليغاتى اسلامى اهمّيت دارد ، اين است كه علاوه بر بهره گيرى از شكل هاى سنّتى تبليغ ، همگام با زمان ، از قالب هاى جديد سخن گفتن و اطّلاع رسانى به مردم و استدلال و اثرگذارى و اِقناع ، غفلت نورزند و خود را به ابزارهاى جديد اطّلاع رسانى مجهّز سازند . ۲

شيوه تبليغ

پنجمين ركن موفّقيت مبلّغ ، شيوه تبليغ است . تبليغ ، يك هنر بزرگ است و مبلّغ كامل ، يك هنرمند بزرگ . مبلّغ بايد علاوه بر توجّه به عوامل چهارگانه اى كه شرح آنها گذشت ، از هنر تبليغ نيز برخوردار باشد ، و گر نه شايسته اين عنوان نيست .
هنر تبليغ ، به كار گرفتن شيوه هاى مؤثّر و اجتناب از شيوه هاى نادرست در انتقال پيام هاى تبليغى است كه در فصل ششم و هفتم اين عنوان ، مورد توجّه قرار گرفته است .

مهم ترين نكته تبليغى

در پايان بايد گفت : مهم ترين نكته اى كه مبلّغان بايد مورد توجّه قرار دهند ، اين است كه كارآيى «سخن» در انتقال پيام هاى الهى ، در مقابل كارآيى «عمل» ، ناچيز است . سخن ، قدرت سحرآميز دارد؛ امّا عمل، اعجاز مى كند . از اين رو ، پيشوايان دينىِ ما، بيش از تبليغ با سخن ، بر تبليغ با عمل ، تأكيد دارند . ۳ در فصل هشتم اين عنوان ، نمونه هايى از آثار اعجازآميز عمل ، در گرايش مردم به اسلام و ارزش هاى اسلامى ارائه شده است .

1.صحيفه نور : ج ۱۷ ص ۱۵۷ .

2.ر . ك : ص۱۶۷ (نقش زمان و مكان در تبليغ) .

3.ر . ك : ص۳۴۱ (فصل هشتم : آثار تبليغ عملى) .


دانشنامه قرآن و حديث 15
14

موازين عقلى، سازگارتر و پيام مبلّغ از غناى فرهنگى بيشترى برخوردار باشد ، ميزان موفّقيت و تأثيرگذارى تبليغ در مردم ، افزايش خواهد يافت .
آنچه در فصل سوم تحت عنوان «رسالت مبلّغ» آمده است ، علاوه بر اين كه مبلّغ را با مهم ترين وظايف تبليغى و جهتگيرى هاى صحيح در پيام رسانى آشنا مى كند ، نشان دهنده غناى فرهنگى پيام اسلام و انطباق آن با موازين فطرى و عقلى است .

ويژگى هاى مبلّغ

سومين ركن موفّقيت مبلّغ ، ويژگى هاى شخصى اوست . مبلّغ ، در صورتى مى تواند در جايگاه واقعى خود ، تداوم بخش راه انبياى الهى باشد و از ارزش هاى دينى دفاع كند كه از نظر علمى ، اخلاقى و عملى ، واجد ويژگى هايى باشد كه اسلام براى دعوت كنندگان مردم به خدا و ارزش هاى انسانى و اسلامى ضرورى مى داند . مشروح اين ويژگى ها در فصل چهارم اين عنوان خواهد آمد .
مبلّغ ، اگر از حدّ اقلّ ضرورى اين ويژگى ها برخوردار نباشد ، نه تنها تلاش هاى تبليغى او سودمند نيست ، بلكه براى جامعه و حتّى براى شخص او ،
زيانبار و خطرناك خواهد بود .

ابزارهاى تبليغ

مبلّغ ، علاوه بر داشتن انگيزه قوى و پيام فرهنگى غنى و ويژگى هاى شخصى لازم ، براى موفّقيت ، به ابزار نياز دارد . سخن ، مهم ترين ابزار تبليغ و به مفهوم عامّ آن ، تنها ابزار تبليغ در طول تاريخ است كه در قالب هاى : موعظه ، خطابه ، مناظره ، و نثر و نظم ، پيام مبلّغ را به انديشه و دل مردم منتقل مى كند .
جالب توجّه است كه در احاديث اسلامى ، نوشتار نيز از مصاديق «سخن» شمرده شده و خط را «زبانِ دست» خوانده اند . بر اين اساس ، وسايل اطّلاع رسانى

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 15
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني،سيد حميد؛طباطبايي نژاد،سيد محمود؛موسوي،سيد رسول؛نصيري،علي؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 165971
صفحه از 618
پرینت  ارسال به