407
دانشنامه قرآن و حديث 15

ب ـ مَثَل ياران پيامبر صلى الله عليه و آله

«محمّد صلى الله عليه و آله پيامبر خداست و كسانى كه با اويند ، بر كافران ، سختگير [ و ] با همديگر مهربان اند . آنان را در ركوع و سجود مى بينى . فضل و خشنودى خدا را خواستارند . علامتِ [ مشخصّه ] آنان بر اثر سجود ، در چهره هايشان است . اين صفت ايشان است در تورات ، و مَثَلِ آنها در انجيل ، چون كشته اى است كه جوانه خود را بر مى آورد و آن را مايه مى دهد تا ستبر شود و بر ساقه هاى خود بِايستد و دهقانان را به شگفت آورد ، تا از [ انبوهىِ ] آنان [ خدا ] كافران را به خشم در اندازد . خدا به كسانى از آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته كرده اند ، آمرزش و پاداش بزرگى وعده داده است» .

ج ـ مَثَل حق و باطل

«[ همو كه ] از آسمان ، آبى فرو فرستاد . پس رودخانه هايى به اندازه گنجايش خود ، روان شدند ، و سيل ، كفى بلند روى خود برداشت ، و از آنچه براى به دست آوردن زينتى يا كالايى ، در آتش مى گدازند هم ، نظير آن ، كفى بر مى آيد . خداوند ، حق و باطل را چنين مَثَل مى زند . امّا كف ، بيرون افتاده ، از ميان مى رود ؛ ولى آنچه به مردم سود مى رساند ، در زمين [ باقى ]مى ماند . خداوند ، مَثَل ها را چنين مى زند» .

د ـ مَثَل سخن پاك و مَثَل سخن ناپاك

«آيا نديدى خدا چگونه مَثَل زده؟ سخنى پاك كه مانند درختى پاك است كه ريشه اش استوار و شاخه اش در آسمان است ، [و ]ميوه اش را هر دم به اذن پروردگارش مى دهد. و البته خدا مَثَل ها را براى مردم مى زند . شايد كه آنان پند گيرند . و مَثَلِ سخنى ناپاك ، چون درختى ناپاك است كه از روى زمين ، كنده شده و قرارى ندارد» .


دانشنامه قرآن و حديث 15
406

ب ـ مَثَلُ أصحابِ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله

«مُّحَمَّدٌ رَّسُولُ اللَّهِ وَ الَّذِينَ مَعَهُ أَشِدَّاءُ عَلَى الْكُفَّارِ رُحَمَاءُ بَيْنَهُمْ تَرَاهُمْ رُكَّعًا سُجَّدًا يَبْتَغُونَ فَضْلاً مِّنَ اللَّهِ وَرِضْوَانًا سِيمَاهُمْ فِى وُجُوهِهِم مِّنْ أَثَرِ السُّجُودِ ذَلِكَ مَثَلُهُمْ فِى التَّوْرَاةِ وَ مَثَلُهُمْ فِى الْاءِنجِيلِ كَزَرْعٍ أَخْرَجَ شَطْئهُ فَازَرَهُ فَاسْتَغْلَظَ فَاسْتَوَى عَلَى سُوقِهِ يُعْجِبُ الزُّرَّاعَ لِيَغِيظَ بِهِمُ الْكُفَّارَ وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ ءَامَنُواْ وَ عَمِلُواْ الصَّالِحَاتِ مِنْهُم مَّغْفِرَةً وَ أَجْرًا عَظِيمًا» . ۱

ج ـ مَثَلُ الحَقِّ وَالباطِلِ

«أَنزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةُ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَّابِيًا وَ مِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِى النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِّثْلُهُ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَ الْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِى الْأَرْضِ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ» . ۲

د ـ مَثَلُ كَلِمَةٍ طَيِّبَةٍ ومَثَلُ كَلِمَةٍ خَبيثَةٍ

«أَلَمْ تَرَكَيْفَ ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهَا ثَابِتٌ وَ فَرْعُهَا فِى السَّمَاءِ * تُؤْتِى أُكُلَهَا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهَا وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ * وَ مَثَلُ كَلِمَةٍ خَبِيثَةٍ كَشَجَرَةٍ خَبِيثَةٍ اجْتُثَّتْ مِن فَوْقِ الْأَرْضِ مَا لَهَا مِن قَرَارٍ» . ۳

1.الفتح : ۲۹ .

2.الرعد : ۱۷ .

3.إبراهيم : ۲۴ ـ ۲۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 15
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني،سيد حميد؛طباطبايي نژاد،سيد محمود؛موسوي،سيد رسول؛نصيري،علي؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 166151
صفحه از 618
پرینت  ارسال به