فصل يكم : آزمايش ، قانون الهى

1 / 1

آزمايش ابليس

قرآن

«و آن گاه كه به فرشتگان گفتيم : بر آدم سجده كنيد ، آنها سجده كردند، مگر ابليس كه سر باز زد و بزرگى نمود و از كافران شد» .

حديث

۱.امام على عليه السلامـ در يكى از خطبه هايش ـ :خداوندِ پاك، از فرشتگان، سپرده اش را كه نزد آنان داشت، طلبيد و از ايشان خواست تا سفارشى را كه در باره تن دادن به سجده بر آدم و كرنش كردن براى احترام به او كرده است، به جا آورند و فرمود : «بر آدم سجده كنيد و آنها سجده كردند، مگر ابليس» كه غرور و تعصّب، او را فرا گرفت ، و سيه روزى بر وى چيره گشت ، و به آفرينش خود از آتش باليد ، و آفرينش [آدم از ]گِل خشك را خوار شمرد .
پس خدا او را مهلت داد تا سزامند خشم [الهى] شود ،و آزمايش، كامل گردد ، و وعده[اى را كه به او داده بود،] تحقّق بخشد . آن گاه فرمود : «تو از مهلت داده شدگانى ، تا روز [فرا رسيدن ]زمانِ مشخّص» . سپس خداى سبحان، آدم را در سرايى كه در آن، زندگى او را پرنعمت و جايگاهش را امن قرار داده بود ، سُكنا داد ، و او را از ابليس و دشمنى وى بر حذر داشت . پس دشمنِ آدم ، چون او را در سراى جاودانى و همدم نيكوكاران مى ديد، بر وى حسد برد و فريبش داد .

الفصل الأوّل : الابتلاء سنّة من سنن اللّه

1 / 1

اِبتِلاءُ إبليسَ

الكتاب

«وَ إِذْ قُلْنَا لِلْمَلَئِكَةِ اسْجُدُواْ لِادَمَ فَسَجَدُواْ إِلَّا إِبْلِيسَ أَبَى وَ اسْتَكْبَرَ وَ كَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ» . ^۱

راجع : الأعراف : 11 ، الحجر : 30 و 31 ، الإسراء : 61 ، الكهف : 50 ، طه : 116 ، ص : 74 .

الحديث

۱.الإمام علي عليه السلامـ مِن خُطبَةٍ لَهُ ـ :اِستَأدَى ^۲ اللّهُ سُبحانَهُ المَلائِكَةَ وَديعَتَهُ لَدَيهِم ، وعَهدَ وَصِيَّتِهِ إلَيهِم ، فِي الإِذعانِ بِالسُّجودِ لَهُ ، وَالخُنوعِ لِتَكرِمَتِهِ ، فَقالَ سُبحانَهُ : « اسْجُدُواْ لِادَمَ فَسَجَدُواْ إِلَّا إِبْلِيسَ» اِعتَرَتهُ الحَمِيَّةُ ، وغَلَبَت عَلَيهِ الشِّقوَةُ ، وتَعَزَّزَ بِخِلقَةِ النّارِ، وَاستَوهَنَ خَلقَ الصَّلصالِ، فَأَعطاهُ اللّهُ النَّظِرَةَ؛ استِحقاقا لِلسُّخطَةِ ، وَاستِتماما لِلبَلِيَّةِ، وإنجازا لِلعِدَةِ ، فَقالَ : « إِنَّكَ مِنَ الْمُنظَرِينَ * إِلَى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ»^۳ ، ثُمَّ أسكَنَ سُبحانَهُ آدَمَ دارا أرغَدَ فيها عَيشَهُ ، وآمَنَ فيها مَحَلَّتَهُ ، وحَذَّرَهُ إبليسَ وعَداوَتَهُ ، فَاغتَرَّهُ ^۴ عَدُوُّهُ ؛ نَفاسَةً عَلَيهِ بِدارِ المُقامِ ومُرافَقَةِ الأَبرارِ . ^۵