100 ـ غم

1

امام صادق عليه‏السلام:

۰.الاَكْلُ عِندَ اَهلِ المُصيبَةِ مِن عَمَلِ الجاهِليَّةِ وَ السُّنَّةُ البَعْثُ اِلَيْهِم بِالطَّعامِ؛^۱

۰.غذا خوردن نزد مصيبت‏زدگان و با خرج آنان، از رفتارهاى جاهليت است و سنّت پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرستادن غذا براى مصيبت‏زدگان است.

2

امام صادق عليه‏السلام:

۰.ما يَمْنَعُ اَحَدَكُمْ اِذا دَخَل عَلَيْهِ غَمٌّ مِنْ غُمُومِ الدُّنْيا اَنْ يَتَوَضَّاَ ثُمَّ يَدْخُلَ مَسْجِدَهُ وَ يَرْكَعَ رَكْعَتَينِ فَيَدْعُوَ اللّه‏َ فيهِما؟ اَما سَمِعْتَ اللّه‏َ يَقُولُ: «وَاسْتَعينوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؟^۲

۰.چه چيز مانع مى‏شود كه هر گاه بر يكى از شما غم و اندوه دنيايى رسيد، وضو بگيرد و به سجده‏گاه خود رود و دو ركعت نماز گزارد و در آن دعا كند؟ مگر نشنيده‏اى كه خداوند مى‏فرمايد: «از صبر و نماز مدد بگيريد»؟

3

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.عَلَيْكُمْ بِالزَّبيبِ فَإِنَّهُ يَكْشِفُ المِرَّةَ وَيَذْهَبُ بِالْبَلْغَمِ وَيَشُدُّ الْعَصَبَ وَيَذْهَبُ بِالإِْعْياءِ وَيُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَيُطَيِّبُ النَّفْسَ وَيَذْهَبُ بِالْغَمِّ؛^۳

۰.شما را سفارش مى‏كنم به خوردن مويز، زيرا صفرا را برطرف مى‏كند، بلغم را از بين مى‏برد، اعصاب را قوى، خستگى را دور، و اخلاق را خوب مى‏كند، و به روح آرامش مى‏بخشد و غم را مى‏برد.

4

امام صادق عليه‏السلام:

۰.مَنْ وَجَدَ هَمّا وَ لا يَدرى ما هُوَ فَلْيَغْسِلْ رَأْسَهُ؛^۴

۰.هر كس غمگين شد و علت آن را ندانست، سر خود را بشويد.

5

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.تَفَرَّغوا مِنْ هُمومِ الدُّنْيا مَااسْتَطَعْتُمْ فَاِنَّهُ مَنْ اَقْبَلَ عَلَى اللّه‏ِ تَعالى بِقَلْبِهِ جَعَلَ اللّه‏ُ قُلوبَ العِبادِ مُنْقادَةً اِلَيْهِ بِالوُدِّ وَالرَّحْمَةِ وَكانَ اللّه‏ُ اِلَيْهِ بِكُلِّ خَيْرٍ اَسْرَعَ؛^۵

۰.تا مى‏توانيد خود را از همّ و غم دنيا فارغ سازيد؛ زيرا هر كس با دل خويش به جانب خدا روى آورد، خداوند دل‏هاى بندگان را از سر مهر و محبت مطيع او مى‏كند و هر خيرى را به او زودتر مى‏رساند.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَن حَزَنَهُ أَمرٌ تَعاطاهُ فَقالَ بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ و هو مُخلِصٌ لِلّهِ بِقَلبِهِ إلَيْهِ لَم يَنفَكَّ مِن إحدَى اثْنَتَينِ إمّا بُلُوغُ حاجَتِهِ فِى الدُّنيا و إمّا يَعدِلُهُ عِندَ رَبِّهِ و يَدَّخِرُ لَدَيهِ و أبقى لِلْمُؤمِنينَ؛^۶

۰.هر كس كارى او را اندوهگين و به خود مشغول كند و او با اخلاص براى خدا بسم اللّه‏ الرحمن الرحيم بگويد و با قلبش به سوى او رو كند، يكى از اين دو براى او خواهد بود: يا در دنيا به حاجتش مى‏رسد و يا حاجتش نزد پروردگار بوده و براى او ذخيره مى‏شود و آن براى مؤمنان ماندگارتر است.

7

امام صادق عليه‏السلام:

۰.صَلاةُ اللَّيْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ تُطَيِّبُ الرِّيحَ وَ تَدُرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِى الدَّيْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَرَ؛^۷

۰.نماز شب، انسان را خوش سيما، خوش اخلاق و خوشبو مى‏كند و روزى را زياد، بدهى را پرداخت مى‏نمايد، غم و اندوه را از بين مى‏برد و چشم را نورانى مى‏كند.

8

امام سجاد عليه‏السلام:

۰.اَوْحَى اللّه‏ُ ـ تَبارَكَ وَ تَعالى اِلى داوُودَ عليه‏السلام: يا داوُودُ اذْكُرْنى فى اَيّامِ سَرّائِكَ كَى اَسْتَجيبَ فى اَيّامِ ضَرّائِكَ ؛^۸

۰.خداوند تبارك و تعالى به داوود عليه‏السلام وحى فرمود: اى داوود! در روزهاى خوشى‏ات مرا ياد كن، تا در روزهاى رنج و ناخوشى‏ات، تو را پاسخ گويم.

9

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ اَرادَ اَنْ تُسْتَجابَ دَعْوَتُهُ وَ اَنْ تُكْشَفَ كُرْبَتُهُ، فَلْيُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ ؛