14 ـ اخلاص

1

امام رضا عليه‏السلام:

۰.اِنَّما جُعِلَتِ الْجَماعَةُ لِئَلاّ يَكونَ الاِْخْلاصُ وَ التَّوْحيدُ وَ الاِْسْلامُ وَ الْعِبادَةُ لِلّه اِلاّ ظاهِرا مَكْشوفا مَشْهورا؛^۱

۰.علت تشريع نماز جماعت آن است كه اخلاص، يكتاپرستى، تسليم حق بودن و بندگى براى خداوند، آشكار و بى‏پرده و نمايان باشد.

2

امام على عليه‏السلام:

۰.لِلْمُتَّقى ثَلاثُ عَلاماتٍ: اِخْلاصُ الْعَمَلِ وَ قِصَرُ الاَْمَلِ وَ اغْتِنامُ الْمُهَلِ؛^۲

۰.تقواپيشه، سه نشانه دارد: اخلاص در عمل، كوتاهى آرزو، و غنيمت شمردن فرصت‏ها.

3

امام باقر عليه‏السلام:

۰.ما بَيْنَ الْحَقِّ وَ الْباطِلِ اِلاّ قِلَّةُ الْعَقْلِ. قيلَ: وَ كَيْفَ ذلِكَ يَابْنَ رَسولِ اللّه‏ِ؟ قالَ: اِنَّ الْعَبْدَ يَعْمَلُ الْعَمَلَ الَّذى هُوَ لِلّهِ رِضا فَيُريدُ بِهِ غَيْرَ اللّه‏ِ فَلَو اَنَّهُ اَخْلَصَ لِلّهِ لَجاءَهُ الَّذى يُريدُ فى اَسْرَعَ مِنْ ذلِكَ؛^۳

۰.ميان حق و باطل جز كم‏عقلى فاصله نيست. عرض شد: چگونه، اى فرزند رسول خدا؟ فرمودند: انسان كارى را كه موجب رضاى خداست براى غير خدا انجام مى‏دهد، در صورتى كه اگر آن را خالص براى رضاى خدا انجام مى‏داد، زودتر به هدف خود مى‏رسيد تا براى غير خدا.

4

امام على عليه‏السلام:

۰.أوَّلُ الدِّينِ مَعرِفَتُهُ، وكمالُ مَعرِفَتِهِ التَّصديقُ بِهِ، وكمالُ التَّصديقِ بِهِ تَوحيدُهُ، وكَمالُ تَوحيدِهِ الإخلاصُ لَهُ، وكمالُ الإخلاصِ لَهُ نَفيُ الصِّفاتِ عَنهُ ؛^۴

۰.آغاز دين شناخت خداست و اوج شناخت او باور كردن و اعتراف به وجود اوست و كمال تصديق او يگانه دانستن اوست و كمال يگانه دانستنش، خالص داشتن اوست [از جسميت و عرضيّت و لوازم اين دو] و كمال خالص دانستن او نفى صفات از اوست؛ چرا كه هر صفتى گواه بر اين است.

5

امام على عليه‏السلام:

۰.مَن لَم يَخْتَلِفْ سِرُّهُ وعَلانِيَتُهُ، وفِعلُهُ ومَقالَتُهُ فقد أدّى الأمانَةَ وأخْلَصَ العِبادَةَ ؛^۵

۰.كسى كه ظاهر و باطنش و كردار و گفتارش يكى باشد، امانت را پرداخته و عبادت را خالص كرده است.

6

امام على عليه‏السلام:

۰.وأخلِص فِي المَسأَلَةِ لِرَبِّكَ، فَإِنَّ بِيَدِهِ العَطاءَ وَالحِرمانَ ؛^۶

۰.به فرزند امام حسن عليه‏السلام فرمود: در نيازخواهى از پروردگارت، اخلاص پيشه كن، كه عطا كردن و محروم داشتن به دست اوست.

7

امام على عليه‏السلام:

۰.ـ مِن كتابِهِ للأشتَرِ لمّا وَلاّهُ مِصرَ ـ: ولْيَكُنْ في خاصَّةِ ما تُخلِصُ بهِ للّه‏ِِ دِينَكَ: إقامَةُ فَرائضِهِ التي هِي لَهُ خاصَّةً ؛^۷

۰.ـ در فرمان حكومت مصر به مالك اشتر ـ نوشت: بايد در ميان كارهاى خاصّى كه به وسيله آنها نيّت را براى خدا خالص مى‏گردانى، بر پا داشتن فرايض او باشد كه مخصوص خداوند است.

8

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.تَمامُ الإخْلاصِ تَجَنُّبُ المَعاصى ؛^۸

۰.تمام اخلاص در دورى از گناهان است.

9

امام على عليه‏السلام:

۰.أَلا أَدُلُّكُم عَلى ثَمرَةِ الجَنَّةِ؟ لا إله إلا اللّه بِشرطِ الإخلاص؛^۹

۰.آيا نمى‏خواهيد شما را به ميوه بهشت راهنمايى كنم؟ آن كلمه «لا اله الا اللّه» است به شرط خلوص.

10

امام على عليه‏السلام:

۰.بِالإِخْلاَصِ يَكُونُ الْخَلاَصُ؛^۱۰

۰.آدمى با اخلاص از گرفتارى‏ها رهايى مى‏يابد.