33 ـ عمل صالح

1

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.يا عَلىُّ وَ لِلصّالِحِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُصْلِحُ ما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللّه‏ِ تَعالى بِالْعَمَلِ الصّالِحِ وَ يُصْلِحُ دينَهُ بِالْعِلْمِ وَ يَرْضى لِلنّاسِ ما يَرْضى لِنَفْسِهِ؛^۱

۰.اى على! انسان صالح سه نشانه دارد: با عمل صالح، ميان خود و خداوند را اصلاح مى‏كند، با علم، دينش را اصلاح مى‏نمايد و براى مردم، همانى را مى‏پسندد كه براى خود مى‏پسندد.

2

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّ اللّه‏َ يُحِبُّ مادامَ مِن عَمَلٍ صالِحٍ وَ اِن كانَ يَسيرا؛^۲

۰.خداوند عمل صالح مداوم را هر چند اندك باشد، دوست دارد.

3

لقمان عليه‏السلام:

۰.يا بُنَيَّ، جالِسِ الصّالِحينَ مِن عِبادِ اللّهِ، فَإِنَّكَ سَتُصيبُ بِمُجالَسَتِهِم خَيرا، ولَعَلَّهُ أن يَكونَ في آخِرِ ذلِكَ أن تَنزِلَ عَلَيهِمُ الرَّحمَةُ فَتُصيبَكَ مَعَهُم؛^۳

۰.فرزندم! همنشين بندگان صالح باش كه به خير مى‏رسى. چه بسا در پايان بر آنان رحمت نازل و شامل تو نيز شود.

4

لقمان عليه‏السلام:

۰.يا بُنَيَّ، اِجعَل خَطاياكَ بَينَ عَينَيكَ إلى أن تَموتَ، وأمّا حَسَناتُكَ فَالهَ عَنها؛ فَإِنَّهُ قَد أحصاها مَن لا يَنساها؛^۴

۰.فرزندم! تا هنگام مرگ خطاهايت را به ياد آر؛ اما توجه به خوبى‏هايت مكن كه خداوند آنها را، فراموششان نمى‏كند.

5

لقمان عليه‏السلام:

۰.يا بُنَيَّ، عَلَيكَ بِمَجالِسِ العُلَماءِ، وَاستَمِع كَلامَ الحُكَماءِ ؛ فَإِنَّ اللّه‏َ يُحيِي القَلبَ المَيِّتَ بِنورِ الحِكمَةِ كَما يُحيِي الأَرضَ المَيتَةَ بِوابِلِ المَطَرِ؛^۵

۰.فرزندم! همنشين دانشمندان و شنونده سخن حكيمان باش؛ زيرا خداوند دل مرده را با نور حكمت زنده كند، چنان كه زمين را با آب باران.

6

امام على عليه‏السلام:

۰.إنَّ الْمالَ وَالْبَنينَ حَرْثُ الدُّنْيا وَالْعَمَلَ الصّالِحَ حَرْثُ الآخِرَةِ؛^۶

۰.ثروت و فرزند، كشت و كار دنياست و عمل صالح، كشت و كار آخرت است.

7 پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.سَيِّدُ الأعمالِ ثَلاثُ خِصالٍ: إنصافُكَ النّاسَ مِن نَفسِكَ، ومُواساتُكَ الأخَ في اللّه‏ِ عَزَّوجلَّ، وذِكرُ اللّه‏ِ تَعالى عَلى كُلِّ حالٍ ؛^۷

۰.سرورِ كارها سه چيزاست: انصاف داشتن با مردم، كمك و همدردى با برادر دينى، و به ياد خداوند متعال بودن در همه حال.

8

امام على عليه‏السلام:

۰.إنَّ النَّبِيَّ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله سَألَ رَبَّهُ سُبحانَهُ لَيلَةَ المِعراجِ، فقالَ: يا رَبِّ، أيُّ الأعمالِ أفضَلُ ؟ فقالَ اللّه‏ُ تَعالى: لَيسَ شَيءٌ أفضَلَ عِندي مِنَ التَّوَكُّلِ عَلَيَّ، والرِّضا بِما قَسَمتُ ؛^۸

۰.پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله در شب معراج از پروردگار پاكش پرسيد: پروردگارا! بهترين كارها كدام است؟ خداوند متعال فرمود: نزد من چيزى برتر از توكّل كردن به من و راضى بودن به آنچه قسمت كرده‏ام، وجود ندارد.

9

المعجم الكبير عن أبي عامر السكونيّ:

۰.قُلتُ: يا رَسولَ اللّهِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، ما تَمامُ البِرِّ؟ قالَ: أن تَعمَلَ فِي السِّرِّ عَمَلَ العَلانِيَةِ؛^۹

۰.به پيامبر خدا گفتم: كمال نيكى چيست؟ فرمود: «اين كه در پنهان نيز همان كارِ آشكارا را انجام دهى».

10

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَن عَمِلَ بِما يَعلَمُ وَرَّثَهُ اللّه‏ُ عِلمَ ما لَم يَعلَم؛^۱۰

۰.هر كه به آنچه مى‏داند، عمل كند، خداوند، دانش آنچه را نمى‏داند، به او ارزانى مى‏دارد.