۳۳ ـ عمل صالح

۱

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.يا عَلىُّ وَ لِلصّالِحِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يُصْلِحُ ما بَيْنَهُ وَ بَيْنَ اللّه‌ِ تَعالى بِالْعَمَلِ الصّالِحِ وَ يُصْلِحُ دينَهُ بِالْعِلْمِ وَ يَرْضى لِلنّاسِ ما يَرْضى لِنَفْسِهِ؛^۱

۰.اى على! انسان صالح سه نشانه دارد: با عمل صالح، ميان خود و خداوند را اصلاح مى‌كند، با علم، دينش را اصلاح مى‌نمايد و براى مردم، همانى را مى‌پسندد كه براى خود مى‌پسندد.

۲

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.اِنَّ اللّه‌َ يُحِبُّ مادامَ مِن عَمَلٍ صالِحٍ وَ اِن كانَ يَسيرا؛^۲

۰.خداوند عمل صالح مداوم را هر چند اندك باشد، دوست دارد.

۳

لقمان عليه‌السلام:

۰.يا بُنَيَّ، جالِسِ الصّالِحينَ مِن عِبادِ اللّهِ، فَإِنَّكَ سَتُصيبُ بِمُجالَسَتِهِم خَيرا، ولَعَلَّهُ أن يَكونَ في آخِرِ ذلِكَ أن تَنزِلَ عَلَيهِمُ الرَّحمَةُ فَتُصيبَكَ مَعَهُم؛^۳

۰.فرزندم! همنشين بندگان صالح باش كه به خير مى‌رسى. چه بسا در پايان بر آنان رحمت نازل و شامل تو نيز شود.

۴

لقمان عليه‌السلام:

۰.يا بُنَيَّ، اِجعَل خَطاياكَ بَينَ عَينَيكَ إلى أن تَموتَ، وأمّا حَسَناتُكَ فَالهَ عَنها؛ فَإِنَّهُ قَد أحصاها مَن لا يَنساها؛^۴

۰.فرزندم! تا هنگام مرگ خطاهايت را به ياد آر؛ اما توجه به خوبى‌هايت مكن كه خداوند آنها را، فراموششان نمى‌كند.

۵

لقمان عليه‌السلام:

۰.يا بُنَيَّ، عَلَيكَ بِمَجالِسِ العُلَماءِ، وَاستَمِع كَلامَ الحُكَماءِ ؛ فَإِنَّ اللّه‌َ يُحيِي القَلبَ المَيِّتَ بِنورِ الحِكمَةِ كَما يُحيِي الأَرضَ المَيتَةَ بِوابِلِ المَطَرِ؛^۵

۰.فرزندم! همنشين دانشمندان و شنونده سخن حكيمان باش؛ زيرا خداوند دل مرده را با نور حكمت زنده كند، چنان كه زمين را با آب باران.

۶

امام على عليه‌السلام:

۰.إنَّ الْمالَ وَالْبَنينَ حَرْثُ الدُّنْيا وَالْعَمَلَ الصّالِحَ حَرْثُ الآخِرَةِ؛^۶

۰.ثروت و فرزند، كشت و كار دنياست و عمل صالح، كشت و كار آخرت است.

۷ پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.سَيِّدُ الأعمالِ ثَلاثُ خِصالٍ: إنصافُكَ النّاسَ مِن نَفسِكَ، ومُواساتُكَ الأخَ في اللّه‌ِ عَزَّوجلَّ، وذِكرُ اللّه‌ِ تَعالى عَلى كُلِّ حالٍ ؛^۷

۰.سرورِ كارها سه چيزاست: انصاف داشتن با مردم، كمك و همدردى با برادر دينى، و به ياد خداوند متعال بودن در همه حال.

۸

امام على عليه‌السلام:

۰.إنَّ النَّبِيَّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله سَألَ رَبَّهُ سُبحانَهُ لَيلَةَ المِعراجِ، فقالَ: يا رَبِّ، أيُّ الأعمالِ أفضَلُ ؟ فقالَ اللّه‌ُ تَعالى: لَيسَ شَيءٌ أفضَلَ عِندي مِنَ التَّوَكُّلِ عَلَيَّ، والرِّضا بِما قَسَمتُ ؛^۸

۰.پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله در شب معراج از پروردگار پاكش پرسيد: پروردگارا! بهترين كارها كدام است؟ خداوند متعال فرمود: نزد من چيزى برتر از توكّل كردن به من و راضى بودن به آنچه قسمت كرده‌ام، وجود ندارد.

۹

المعجم الكبير عن أبي عامر السكونيّ:

۰.قُلتُ: يا رَسولَ اللّهِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله، ما تَمامُ البِرِّ؟ قالَ: أن تَعمَلَ فِي السِّرِّ عَمَلَ العَلانِيَةِ؛^۹

۰.به پيامبر خدا گفتم: كمال نيكى چيست؟ فرمود: «اين كه در پنهان نيز همان كارِ آشكارا را انجام دهى».

۱۰

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.مَن عَمِلَ بِما يَعلَمُ وَرَّثَهُ اللّه‌ُ عِلمَ ما لَم يَعلَم؛^۱۰

۰.هر كه به آنچه مى‌داند، عمل كند، خداوند، دانش آنچه را نمى‌داند، به او ارزانى مى‌دارد.