۳۸ ـ خيرخواهى

۱

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.رَأسُ الدّينِ النَّصيحةُ لِلّهِ و لِدينِه و لِرَسُولِه و لِكِتابِه و لأِئمَّةِ المُسْلِمينَ و لِلْمُسْلِمينَ عَامَّةً؛^۱

۰.خيرخواهى براى خدا، دين و پيامبر و كتابش و نيز پيشوايان و همه مسلمانان، اساس دين است.

۲

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.و إذَا استُنصِحتُم فَانصَحوا؛^۲

۰.خيرخواهى را اگر كسى از شما خواست، بپذيريد و او را راهنمايى كنيد.

۳

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.أمّا علامَةُ النّاصِحِ فأربَعةٌ: يَقضي بالحَقِّ، ويُعطي الحَقَّ مِن نَفسِهِ، ويَرضى للنّاسِ ما يَرضاهُ لنَفسِهِ، ولا يَعتدي على أحَدٍ ؛^۳

۰.نشانه شخص خيرخواه چهار چيز است: به حق قضاوت مى‌كند و از خود به ديگران حق مى‌دهد، براى مردم همان مى‌پسندد كه براى خود مى‌پسندد و به [حقّ]هيچ كس دست‌درازى نمى‌كند.

۴ پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.لِيَنصَحِ الرّجُلُ مِنكُم أخاهُ كنَصيحَتِهِ لنَفسِهِ ؛^۴

۰.هر يك از شما همان گونه كه خيرخواه خويش است، بايد خيرخواه برادرش نيز باشد.

۵

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:

۰.مَن يَضمَن لي خَمسا أضمَن لَهُ الجَنَّةَ: النَّصيحَةُ للّه‌ِ عَزَّوجلَّ، والنَّصيحَةُ لرَسولِهِ، والنَّصيحَةُ لكِتابِ اللّه‌ِ، والنَّصيحَةُ لدِينِ اللّه‌ِ، والنَّصيحَةُ لجَماعَةِ المُسلِمينَ ؛^۵

۰.چه كسى پنج چيز را به من تضمين مى‌دهد تا من بهشت را براى او ضمانت كنم؟: خيرخواهى براى خداوند عزّوجلّ، خيرخواهى براى رسول او، خيرخواهى براى كتاب خدا، خيرخواهى براى دين خدا و خيرخواهى براى جامعه مسلمانان.

۶

امام على عليه‌السلام:

۰.مِن واجِبِ حُقوقِ اللّه‌ِ على عِبادِهِ النَّصيحَةُ بمَبلَغِ جُهدِهِم، والتَّعاونُ على إقامَةِ الحَقِّ بَينَهُم ؛^۶

۰.از جمله حقوق واجب خداوند بر مردم اين است كه با تمام توان خود خيرخواهى كنند و در راه برپا داشتن حق ميان خود، همكارى نمايند.

۷

امام على عليه‌السلام:

۰.اِتّعِظوا بمَواعِظِ اللّه‌ِ، واقبَلوا نَصيحَةَ اللّه‌ِ... واعلَموا أنّ هذا القرآنَ هُو النّاصِحُ الّذي لا يَغُشُّ... واستَنصِحوهُ على أنفُسِكُم، واتَّهِموا علَيهِ آراءكُم، واستَغِشُّوا فيهِ أهواءكُم ؛^۷

۰.از موعظه‌هاى خداوند پند بگيريد و نصيحت خدا را بپذيريد... و بدانيد كه اين قرآن نصيحت كننده و مشاورى است كه خيانت روا نمى‌دارد... در برابر نفْس‌هايتان از آن راهنمايى بخواهيد، و افكارى را كه برخلاف قرآن داريد متّهم سازيد [نه قرآن را] و خواهش‌هاى مخالف آن را كه در وجود شماست خيانتكار بدانيد.

۸

امام على عليه‌السلام:

۰.لا تَدَع أنْ تَنْصَحَ أهلَكَ، فَإنّكَ عَنهم مَسؤولٌ؛^۸

۰.خيرخواهى به خانواده‌ات را رها مكن كه درباره آنها مسئول هستى.

۹

امام على عليه‌السلام:

۰.مَن بَصَّرَكَ عَيبَكَ فَقَد نَصَحَكَ ؛

۰.خيرخواهى از جمله اين است كه تو را به عيبت آگاه كنند.

۱۰

امام على عليه‌السلام:

۰.طُوبى لمَن أطاعَ ناصِحا يَهديهِ، وتَجَنَّبَ غاوِيا يُرديهِ ؛^۹

۰.خيرخواهى ديگران را بپذيريد كه سعادت آور است و مانع هلاكت و گمراهى.