56 ـ كار و كوشش

1

امام سجاد عليه‏السلام:

۰.خَيْرُ مَفاتيحِ الاُمورِ الصِّدقُ وَ خَيْرُ خَواتيمِهَا الْوَفاءُ؛^۱

۰.بهترين شروع كارها صداقت و راستگويى و بهترين پايان آنها وفا است.

2

امام على عليه‏السلام:

۰.لَيْسَ عَمَلٌ اَحَبَّ اِلَى اللّه‏ِ عَزَّوَجَلَّ مِنَ الصَّلاةِ، فَلا يَشْغَلَنَّكُمْ عَنْ اَوقاتِها شَىْ‏ءٌ مِنْ اُمورِ الدُّنيا؛^۲

۰.هيچ عملى نزد خداوند، محبوب‏تر از نماز نيست، پس هيچ كار دنيايى شما را در وقت نماز به خود مشغول ندارد.

3

امام على عليه‏السلام:

۰.اَلْعَجْزُ مَعَ لُزومِ الْخَيْرِ خَيْرٌ مِنَ القُدْرَةِ مَعَ رُكوبِ الشَّرِّ؛^۳

۰.ناتوانىِ همراه با خير بهتر از توانمندىِ در خدمت شر است.

4

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.يا عَلىُّ اِذا اَرَدْتَ اَمْرا فَاسْتَخِرْ رَبَّكَ ثُمَّ ارْضَ بِما يَخيرُ لَكَ تَسْعَدْ فِى الدُّنْيا وَالآْخِرَةِ؛^۴

۰.اى على! هرگاه خواستى كارى را انجام دهى از پروردگارت خير بخواه و آنگاه به آنچه او خواست خشنود باش تا در دنيا و آخرت سعادتمند گردى.

5

امام كاظم عليه‏السلام:

۰.اَ لْمُؤْمِنُ قَليلُ الْكَلامِ كَثيرُ الْعَمَلِ، وَ الْمُنافِقُ كَثيرُ الْكَلامِ قَليلُ الْعَمَلِ؛^۵

۰.مؤمن كم حرف و پر كار است و منافق پر حرف و كم كار.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.كانَ رَسولُ اللّه‏ِ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله جالِساً مَعَ اَصْحابِهِ ذاتَ يَوْمٍ فَنَظَر اِلى شابٍّ ذى جَلَدٍ وَ قُوَّةٍ قَدْ بَكَّرَ يَسْعى فَقالوا: وَيْحَ هذا لَوْ كانَ شَبابُهُ وَ جَلَدُهُ في سَبيلِ اللّه‏ِ تَعالى؟ فَقالَ صلى‏الله‏عليه‏و‏آله لا تَقولوا هذا، فَاِنَّهُ اِنْ كانَ يَسْعى عَلى نَفْسِهِ لِيَكُفَّها عَنِ الْمَسْاَ لَة وَ يُغْنيَها عَنِ النّاسِ فَهُوَ سَبيلِ اللّه‏ِ، وَ اِنْ كانَ يَسْعى عَلى اَبَوَيْنِ ضَعيفَيْنِ اَوْ ذُرّيَّةٍ ضِعافٍ لِيُغْنيَهُمْ وَ يَكْفيَهُمْ فَهُوَ فى سَبيلِ اللّه‏ِ و اِنْ كانَ يَسْعى تَفاخُرا وَتَكاثُرا فَهُوَ فى سَبيلِ الشَّيطانِ ؛^۶

۰.روزى پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله، در ميان ياران خود نشسته بودند. چشمشان به جوانى چالاك و نيرومند افتاد كه از صبحگاهان، تلاش مى‏كرد. ياران گفتند: واى بر او! چه مى‏شد اگر جوانى و چالاكى‏اش در راه خدا بود؟ پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله فرمودند: چنين نگوييد. اگر او براى خود تلاش مى‏كند تا از مردم بى نياز شود و نزد آنان دست دراز نكند، در راه خدا كار مى‏كند. اگر براى پدر و مادر ناتوان و يا فرزندان ناتوان خويش تلاش مى‏كند، تا آنان را بى‏نياز و زندگى‏شان را اداره كند، كار او در راه خداست، ولى اگر براى ثروت‏اندوزى و فخر فروشى تلاش مى‏كند، كار او در راه شيطان است.

7

امام صادق عليه‏السلام:

۰.لَسْتُ اُحِبُّ اَنْ اَرَى الشّابَّ مِنْكُمْ اِلاّ غادياً فى حالَيْنِ: اِمّا عالِماً اَوْ مُتَعَلِّما، فَاِنْ لَمْ يَفْعَلْ فَرَّطَ، فَاِنْ فَرَّطَ ضَيَّعَ، وَ اِنْ ضَيَّعَ اَثِمَ، وَ اِنْ اَثِمَ سَكَنَ النّارَ وَ الَّذى بَعَثَ مُحَمَّدا بِالْحَقِّ ؛^۷

۰.دوست ندارم جوانانِ شما را جز در دو حالت ببينم: دانشمند يا دانش‏اندوز. اگر جوانى چنين نكند، كوتاهى كرده و اگر كوتاهى كرد، تباه ساخته و اگر تباه ساخت، گناه كرده است و اگر گناه كند، سوگند به آن كس كه محمّد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله را به حق برانگيخت، دوزخ‏نشين خواهد شد.

8

امام حسين عليه‏السلام:

۰.اَ يُّهَا النّاسُ نافِسوا فِى الْمَكارِمِ وَ سارِعوا فِى الْمَغانِمِ وَ لا تَحْتَسِبوا بِمَعْروفٍ لَمْ تَجْعَلوا... ؛^۸

۰.اى مردم در خوبى‏ها با يكديگر رقابت كنيد و در كسب غنائم (بهره گرفتن از فرصت‏ها) شتاب نماييد و كار نيكى را كه در انجامش شتاب نكرده‏ايد، به حساب نياوريد.

9

امام صادق عليه‏السلام:

۰.ما ضَعُفَ بَدَنٌ عَمّا قَويَتْ عَلَيْهِ النِّيَّةُ؛^۹

۰.اگر اراده قوى باشد، هيچ بدنى براى انجام دادن كار، ناتوان نيست.

10

امام على عليه‏السلام:

۰.لا تُنالُ نِعمَةٌ إلاَّ بَعْدَ أذىً؛^۱۰

۰.هيچ نعمتى جز با رنج و زحمت به دست نمى‏آيد.