58 ـ ثروت

1

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اِنَّ اللّه‏َ يُحِبُّ الاِْنْفاقَ وَ يُبْغِضُ اْلاِقْتارَ، فَاَنْفِقْ وَ اَطْعِمْ وَ لا تُصَرْصِرْ فَيَعْسِرْ عَلَيْكَ الطَّلَبُ؛^۱

۰.خداوند خرج كردن را دوست دارد و با سخت خرج كردن دشمن است پس انفاق و اطعام كن و به ثروت اندوزى مپرداز كه كسب ثروت تو را به سختى مى‏اندازد.

2

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.اُمِرْتُ اَن آخُذَ الصَّدَقَةَ مِن اَغْنياءِكُم فَاَرُدَّها فى فُقَراءِكُم؛^۲

۰.من مأمورم كه صدقه (و زكات) را از ثروتمندانتان بگيرم و به فقرايتان بدهم.

3

امام صادق عليه‏السلام:

۰.اَمّا الْعِلَّةُ فِى الصِّيامِ لِيَسْتَوِىَ بِهِ الْغَنىُّ وَ الْفَقيرُ و ذلِكَ لاَِنَّ الْغَنىَّ لَم يَكُنْ لِيَجِدَ مَسَّ الْجوعِ فَيَرْحَمَ الْفَقيرَ لاَِنَّ الْغَنىُّ كُلَّما اَرادَ شَيئا قَدَرَ عَلَيْهِ فَاَرادَ اللّه‏ُ عَزَّوَجَلَّ اَن يُسَوّى بَينَ خَلقِهِ و اَن يُذيقَ الغَنىَّ مَسَّ الجوعِ وَ الاَ لَمِ لِيَرِقَّ عَلَى الضَّعيفِ و يَرحَمَ الجائِعَ ؛^۳

۰.علت روزه گرفتن آن است كه به سبب آن، ثروتمند و فقير برابر شوند، زيرا ثروتمند گرسنگى را احساس نكرده، تا به فقير رحم كند، هرگاه هم چيزى را بخواهد مى‏تواند فراهم كند. پس خداوند خواست ميان بندگانش برابرى ايجاد كند و توانمند مزه گرسنگى و درد را بچشد تا بر ناتوان مهر بورزد و بر گرسنه ترحم كند.

4

امام على عليه‏السلام:

۰.لَيْسَ الْخَيْرُ اَنْ يَكْثُرَ مالُكَ وَوَلَدُكَ، وَلكِنَّ الْخَيْرَ اَنْ يَكْثُرَ عِلْمُكَ وَ يَعْظُمَ حِلْمُكَ؛^۴

۰.خير آن نيست كه ثروت و فرزندانت زياد شود، بلكه خير آن است كه دانشت بسيار و بردباريت افزون گردد.

5

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.مَنْ يَضْمُنْ لى بِرَّ الْوالِدَيْنِ وَ صِلَةَ الرَّحِمِ اَضْمُنْ لَهُ كَثْرَةَ الْمالِ وَ زيادَةَ الْعُمْرِ وَ الْمَحَبَّةَ فِى الْعَشيرَةِ؛^۵

۰.هر كس نيكى به پدر و مادر و صله رحم را برايم ضمانت كند، من نيز زيادى ثروت، طول عمر و محبّت او را در دل خويشاوندان ضمانت مى‏نمايم.

6

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.لَمّا قيلَ لَهُ: اُحِبُّ اَنْ يُوَسَّعَ عَلَىَّ فِى الرِّزْقِ؟ ـ: دُمْ عَلَى الطَّهارَةِ يُوَسَّعَ عَلَيْكَ فِى الرِّزْقِ؛^۶

۰.به رسول خدا صلى‏الله‏عليه‏و‏آله عرض شد: دوست دارم روزيم زياد شود. فرمودند: پيوسته با وضو باش تا روزيت فراوان شود.

7

پيامبر صلى‏الله‏عليه‏و‏آله:

۰.يا اَباذَرِّ اِنّى قَد دَعَوتُ اللّهَ جَلَّ ثَناؤُهُ اَنْ يَجْعَلَ رِزْقَ مَنْ يُحِبُّنى كَفافا وَ اَنْ يُعْطىَ مَنْ يُبْغِضُنى كَثْرَهَ الْمالِ وَ الْوَلَدِ؛^۷

۰.اى اباذر! من دعا كردم كه خداوند ارجمند ستوده، روزى دوستدار مرا به قدر كفاف عطا كند و به دشمن من، مال و فرزند زياد دهد.

8

امام على عليه‏السلام:

۰.فى سَعَةِ الاَْخْلاقِ كُنوزُ الاَْرْزاقِ؛^۸

۰.گنج‏هاى روزى در وسعت اخلاق نهفته است.

9

امام على عليه‏السلام:

۰.تِسْعَةُ اَشْياءَ قَبيحةٌ وَ هِىَ مِنْ تِسْعَةِ اَنْفُسٍ اَقبَحُ مِنها مِنْ غَيْرِهِمْ: ضيقُ الذَّرْعِ مِنَ الْمُلوكِ وَ الْبُخْلُ مِنَ الاَْغْنياءِ وَ سُرْعَةُ الْغَضَبِ مِنَ الْعُلَماءِ وَ الصِّبا مِنَ الْكُهولِ وَ الْقَطيعَةُ مِنَ الرُّؤوسِ وَ الْكِذْبُ مِنَ الْقُضاةِ وَ الزَّمانَةُ مِنَ الاَْطِبّاءِ وَ الْبَذاءُ مِنَ النِّساءِ وَ الطَّيشُ مِن ذَوِى السُّلْطانِ؛^۹

۰.نُه چيز زشت است، اما از نه گروه زشت‏تر: درماندگى و ناتوانى از دولتمردان؛ بخل از ثروتمندان؛ زود خشمى از دانشمندان؛ حركات بچگانه از ميانسالان؛ جدايى حاكمان از مردم؛ دروغ از قاضيان؛ بيمارى كهنه از پزشكان؛ بدزبانى از زنان و سختگيرى و ستمگرى از سلاطين.

10

امام على عليه‏السلام:

۰.اِذا قَطَّعُوا الأْرحامَ جُعِلَتِ الأْمْوالُ فى أيدىِ الأْشْرارِ ؛^۱۰

۰.هرگاه مردم قطع رحم كنند، ثروت‏ها در دست افراد شرور قرار مى‏گيرد.