گيرد ، «شاد زيستن» است. بر پايه حديثى از پيامبر صلى الله عليه و آله ، شادى و شادابى ، همانند امنيت سياسى ـ اجتماعى بايد براى انتخاب محلّ اقامت در نظر گرفته شود . سرزمينى كه در آن نمى توان شاد زيست ، براى زندگى ، مناسب نيست :
لا خَيرَ... فِى الوَطَنِ إلّا مَعَ الأَمنِ وَ السُّرورِ .^۱
وطن ، آن گاه خوب است كه همراه با امنيت و خوشى باشد .

سه . برنامه ريزى براى آبادانى سرزمين هاى اسلامى

درنگ در احاديثى كه بيانگر ويژگى هاى لازم براى محلّ اقامت اند ، و نيز احاديثى كه كارگزاران نظام اسلامى را موظّف به آباد نمودن كشور و پاسدارى از منابع طبيعى آن مى نمايند ، به روشنى نشان مى دهد كه اسلام ، خواهان آبادانى همه سرزمين هاى اسلامى است و دولت مردان مسلمان ، وظيفه دارند براى آبادانى مادّى و معنوى سرزمين هايى كه در اختيار دارند ، برنامه ريزى كنند .

چهار . اصول سياست هاى شهرسازى

هر چند در متون اسلامى ، عنوان شهرسازى و يا معمارى اسلامى وجود ندارد ، با اين حال مى توان با الهام گرفتن از قرآن و احاديث اهل بيت عليهم السلام ، اصول سياست ها و ضوابط كلّى شهرسازى و معمارى اسلامى را ارائه كرد ، ^۲ كه در اين جا به برخى از آنها اشاره مى كنيم :

الف ـ تأمين آرامش شهروندان

مهم ترين اصلى كه در شهرسازى و معمارى بايد مورد توجّه قرار گيرد ، آرامش بخش بودن مناطق مسكونى براى شهروندان است . قرآن كريم در اين باره

ج ـ امكان كسب و كار

يكى از ويژگى هايى كه از نظر احاديث اهل بيت عليهم السلام براى انتخاب محلّ اقامت بايد در نظر گرفته شود ، امكانِ يافتنِ كار و تحصيل درآمد در آن است . در برخى از احاديث ، اين ويژگى ، يكى از نشانه هاى خوش بختى شمرده شده است :
أربَعٌ مِن سَعادَةِ المَرءِ : زَوجَةٌ صالِحَةٌ ، وَ وُلدٌ أبرارٌ ، و خُلَطاءُ صالِحونَ ، و مَعيشَةٌ فى بِلادِهِ .^۱
چهار چيز ، از خوش بختى مرد است : همسر شايسته ، فرزندان نيك ، هم نشينان شايسته ، و داشتن درآمد در محلّ زندگى اش .

د ـ سرسبزى و بارورى

قرآن كريم ، سرزمينى را پاك و پاكيزه مى داند كه پروردگار ، آمادگى لازم را جهت رويش گياهان مفيد و پُربركت ، به آن عنايت كرده باشد :
«وَالْبَلَدُ الطَّيِّبُ يَخْرُجُ نَبَاتُهُ بِإِذْنِ رَبِّهِ .^۲
و سرزمين پاك ، گياهش به اذن پروردگارش بر مى آيد» .
در حديثى از امام على عليه السلام آمده است:
شَرُّ البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فيهِ و لا خِصبَ .^۳
بدترينِ سرزمين ها ، سرزمينى است كه در آن ، امنيت و فراوانى نعمت نباشد .
اين سخن ، بدين معناست كه شادابى و بارورىِ سرزمين محلّ اقامت ، و امنيت سياسى ـ اجتماعى براى زندگى ، ضرورى است .

ه ـ شادى و شادابى

يكى ديگر از مسائلى كه براى انتخاب وطن و محلّ اقامت بايد مورد توجّه قرار