445
دانشنامه قرآن و حديث 14

۱۵۵.بحار الأنوارـ به نقل از سليمان بن صالح ـ :روزى در خدمت امام صادق عليه السلام بوديم و ايشان از فتنه هاى بنى عبّاس و مصيبت هايى كه از آنان به مردم مى رسد ، ياد كرد . ما گفتيم : فدايت شويم ! در آن زمان ، به كجا بايد پناه برد و گريخت ؟
فرمود : «به كوفه و اطراف آن ، و به قم و نواحى آن ». سپس فرمود : «در قم ، شيعيان و دوستداران ما هستند . آبادانى در آن ، بسيار مى شود و مردم به آن جا مى روند و در آن شهر ، گرد مى آيند ، تا جايى كه جُمَر ۱ در وسط شهرشان قرار مى گيرد» .

۱۵۶.بحار الأنوار :از عدّه اى از اهالى رى روايت شده است كه خدمت امام صادق عليه السلام رسيدند و گفتند : ما اهل رى هستيم .
فرمود : «درود بر برادران قمى ما!» .
آن عدّه گفتند : ما اهل رى هستيم !
ايشان دوباره همان جمله را فرمود .
آنها چند بار سخنشان را تكرار كردند و امام عليه السلام باز همان جواب را به ايشان داد و سپس فرمود : «خداوند ، حرمى دارد و آن ، مكّه است . پيامبر ، حرمى دارد و آن ، مدينه است . امير مؤمنان ، حرمى دارد و آن ، كوفه است ، و ما نيز حرمى داريم و آن ، شهر قم است . به زودى بانويى از فرزندان من به نام فاطمه ، در آن شهر دفن خواهد شد . هر كه او را زيارت كند ، بهشت برايش واجب مى شود» .
اين سخن امام عليه السلام ، پيش از آنى بود كه [امام] كاظم عليه السلام به دنيا آيد .

۱۵۷.امام صادق عليه السلام :خداوند ، كوفه را براى ديگر سرزمين ها ، و اهالى مؤمن آن را براى
اهالى ديگر سرزمين ها حجّت قرار داده ، و شهر قم را براى ديگر سرزمين ها و مردم آن را براى همه مردم شرق و غرب عالم ، از جن و انس ، حجّت قرار داده است . خداوند ، قم و مردم آن را مستضعف [در دين ]نگذاشته؛ بلكه آنان را توفيق داده و تأييد نموده است .
سپس فرمود : دين و اهل آن ، در قم مهار شده و سر به راه اند و اگر چنين نبود ، مردم به سوى اين شهر مى شتافتند و در نتيجه ، قم خراب مى شد و مردمش از بين مى رفتند و ديگر اين شهر ، حجّتى براى ديگر شهرها نمى بود ، و اگر چنين مى شد ، آسمان و زمين بر جاى نمى ماندند و مردم ، طرفة العينى مهلت داده نمى شدند .
بلاها از قم و اهل آن ، دور داشته شده است . زمانى خواهد آمد كه شهر قم و مردم آن بر خلايق ، حجّت اند و اين ، در زمان غيبت قائم ما عليه السلام تا ظهورش است . اگر نه چنين بود ، بى گمان ، زمين اهل خود را در كامش فرو مى برد . فرشتگان ، بلاها را از قم و مردم آن ، دور مى كنند . هيچ ستمگرى به اين شهر سوء قصدى نمى كند ، مگر اين كه در هم شكننده ستمگران ، او را در هم مى شكند و از طريق بلايى يا مصيبتى يا دشمنى ، او را از آنان دفع مى كند . خداوند ، ياد قم و اهل آن را از ياد ستمگران در زمان حاكميتشان مى برد ، چنان كه آنان خدا را از ياد برده اند .

1.جُمَر يا گُمَر (قُم رود) ، رودخانه معروفى است كه در گذشته بيرون از شهر قم و رودخانه اى پُرآب و دائمى بوده ؛ ولى اكنون به دليل احداث چندين سد در مسير آن، رودخانه اى فصلى است و گهگاه سيلاب ، در آن جارى مى شود . اين رودخانه امروزه در وسط شهر واقع شده و آن را به دو بخش، تقسيم مى كند .


دانشنامه قرآن و حديث 14
444

۱۵۵.بحارالأنوار عن سليمان بن صالح :كُنّا ذاتَ يَومٍ عِندَ أبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام فَذَكَرَ فِتَنَ بَني عَبّاسٍ وما يُصيبُ النّاسَ مِنهُم ، فَقُلنا : جُعِلنا فِداكَ ! فَأَينَ المَفزَعُ وَالمَفَرُّ في ذلِكَ الزَّمانِ؟
فَقالَ : إلَى الكوفَةِ وحَوالَيها ، وإلى قُمَّ ونَواحيها . ثُمَّ قالَ : في قُمَّ شيعَتُنا ومَوالينا ، وتَكثُرُ فيهَا العِمارَةُ ويَقصِدُهُ النّاسُ ويَجتَمِعونَ فيهِ ، حَتّى يَكونَ الجَمرُ ۱ بَينَ بَلدَتِهِم . ۲

۱۵۶.بحارالأنوار :رُوِيَ عَن عِدَّةٍ مِن أهلِ الرَّيِّ أنَّهُم دَخَلوا عَلى أبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام وقالوا : نَحنُ مِن أهلِ الرَّيِّ ، فَقالَ : مَرحَبا بِإِخوانِنا مِن أهلِ قُمَّ ، فَقالوا : نَحنُ مِن أهلِ الرَّيِّ! فَأَعادَ الكَلامَ ، قالوا ذلِكَ مِرارا وأَجابَهُم بِمِثلِ ما أجابَ بِهِ أوَّلاً .
فَقالَ : إنَّ للّهِِ حَرَما وهُوَ مَكَّةُ ، وإنَّ لِلرَّسولِ حَرَما وهُوَ المَدينَةُ ، وإنَّ لِأَميرِ المُؤمِنينَ حَرَما وهُوَ الكوفَةُ ، وإنَّ لَنا حَرَما وهُوَ بَلدَةُ قُمَّ ، وسَتُدفَنُ فيهَا امرَأَةٌ مِن أولادي تُسَمّى فاطِمَةَ ، فَمن زارَها وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ .
قالَ الرّاوي : وكانَ هذَا الكَلامُ مِنهُ قَبلَ أن يولَدَ الكاظِمُ عليه السلام . ۳

۱۵۷.الإمام الصادق عليه السلام :إنَّ اللّهَ احتَجَّ بِالكوفَةِ عَلى سائِرِ البِلادِ ، وبِالمُؤمِنينَ مِن أهلِها عَلى غَيرِهِم مِن أهلِ البِلادِ ، وَاحتَجَّ بِبَلدَةِ قُمَّ عَلى سائِرِ البِلادِ ، وبِأَهلِها عَلى جَميعِ أهلِ المَشرِقِ وَالمَغرِبِ مِنَ الجِنِّ وَالإِنسِ ، ولَم يَدَعِ اللّهُ قُمَّ وأَهلَهُ مُستَضعَفا بَل وَفَّقَهُم وأَيَّدَهُم .
ـ ثُمَّ قالَ ـ : إنَّ الدّينَ وأَهلَهُ بِقُمَّ ذَليلٌ ، ولَولا ذلِكَ لَأَسرَعَ النّاسُ إلَيهِ فَخَرِبَ قُمُّ وبَطَلَ أهلُهُ ، فَلَم يَكُن حُجَّةً عَلى سائِرِ البِلادِ ، وإذا كانَ كَذلِكَ لَم تَستَقِرَّ السَّماءُ وَالأَرضُ ، ولَم يُنظَروا طَرفَةَ عَينٍ ، وإنَّ البَلايا مَدفوعَةٌ عَن قُمَّ وأَهلِهِ ، وسَيَأتي زَمانٌ تَكونُ بَلدَةُ قُمَّ وأَهلُها حُجَّةً عَلَى الخَلائِقِ ، وذلِكَ في زَمانِ غَيبَةِ قائِمِنا عليه السلام إلى ظُهورِهِ ، ولَولا ذلِكَ لَساخَتِ الأَرضُ بِأَهلِها ، وإنَّ المَلائِكَةَ لَتَدفَعُ البَلايا عَن قُمَّ وأَهلِهِ، وما قَصَدَهُ جَبّارٌ بِسوءٍ إلّا قَصَمَهُ قاصِمُ الجَبّارينَ، وشَغَلَهُ عَنهُم بِداهِيَةٍ أو مُصيبَةٍ أو عَدُوٍّ، ويُنسِي اللّهُ الجَبّارينَ في دَولَتِهِم ذِكرَ قُمَّ وأَهلِهِ كَما نَسوا ذِكرَ اللّهِ. ۴

1.الجمر : نهرٌ معروف كان خارج مدينة قم سابقا ، وهو جافٌّ الآن ، سوى ما يجري فيه من مياه السيول . ويمرّ اليوم وسط المدينة ويقسمها إلى نصفين .

2.بحارالأنوار : ج ۶۰ ص ۲۱۵ ح ۳۵ نقلاً عن كتاب تاريخ قمّ .

3.بحارالأنوار : ج ۶۰ ص ۲۱۶ ح ۴۱ نقلاً عن كتاب تاريخ قم .

4.بحارالأنوار : ج ۶۰ ص ۲۱۳ ح ۲۲ نقلاً عن كتاب تاريخ قمّ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 14
    سایر پدیدآورندگان :
    افقي،رسول؛طباطبايي نژاد،سيد محمود؛کريميان،محمود؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 360958
صفحه از 623
پرینت  ارسال به