سيّد مرتضى رحمه الله نيز مى گويد :
هر گاه كافر ، پيش از حلول ماه ، مسلمان شود ، تمام آن ماه را بايد روزه بگيرد ، و اگر پس از گذشت چند روز [از حلول ماه رمضان] اسلام آورد ، بقيّه روزها را بايد روزه بگيرد و قضاى روزهاى گذشته بر او نيست . همچنين است حكم پسر ، هر گاه محتلم شود و دختر ، زمانى كه خون حيض ببيند . ۱
شايد نظر اين دسته از فقها اين باشد كه سن ، اماره تعبّدى بلوغ نيست؛ بلكه معيار بلوغ ، در پسران ، احتلام و در دختران ، عادت ماهيانه است .
رأى مشهور فقها در باره سنّ بلوغ
مشهور فقها بر پايه احاديثى كه سنّ بلوغ پسران را پانزده سال تمام و سنّ بلوغ دختران را نُه سال ذكر كرده اند ، فتوا داده اند . بنا بر اين نظريّه ، سنّ بلوغ ، يك امر تعبّدى است كه از سوى شارع در كنار ساير علائم طبيعى ، معيّن گرديده است .
گفتنى است كه با عنايت به نظر مشهور فقها ، در اين بخش ، فقط متن احاديثى كه بر اين رأى دلالت دارند ، ارائه و از درج ساير احاديث، صرف نظر مى گردد .
نظريّه فيض كاشانى
محدّث و محقّق بزرگوار ، ملّا محسن فيض كاشانى ، بر اين باور است كه مقتضاى اختلاف احاديث ، اين است كه سنّ بلوغ در مورد انواع تكاليف ، متفاوت است . به سخن ديگر ، بلوغ، داراى معانى و مراتب مختلف است . متن كلام ايشان ، اين است :
جمع و سازش ميان اخبار ، مقتضى اختلاف معناى بلوغ سنّى در انواع تكليف هاست ، چنان كه از آنچه در باب روزه است، پيداست كه مى گويد : روزه
