495
دانشنامه قرآن و حديث 14

«او همان كسى است كه شما را از خاكى آفريد ، سپس از نطفه اى ، آن گاه از آويزكى ، و بعد شما را [در صورت ]كودكى بر مى آورد تا به اَشُدّ خود برسيد و تا سالمند شويد» .

«و انسان را به نيكى كردن به پدر و مادرش سفارش كرديم . مادرش با تحمّل رنج به او باردار شد و با تحمّل رنج ، او را به دنيا آورد ، و [دوره] باردارى او و از شير گرفتنش سى ماه است ، تا آن گاه كه به اَشُدّ خود برسد ، و به چهل سال بالغ شود ، مى گويد : پروردگارا ! بر دلم بيفكن تا نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته اى ، سپاس گويم و كار شايسته اى انجام دهم كه آن را خوش دارى ، و فرزندانم را برايم شايسته گردان ، در حقيقت ، من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان پذيرانم» .

«و امّا ديوار ، از آنِ دو پسر بچّه يتيم در آن شهر بود و زير آن ، گنجى متعلّق به آن دو بود ، و پدرشان مردى نيكوكار بود ، پس پروردگار تو خواست آن دو يتيم به اَشُدّ خود برسند و گنجينه خود را ـ كه رحمتى از جانب پروردگارت بود ـ بيرون آورند» .

«و چون به اَشُدّ خود رسيد و استوارى يافت ، به او حكمت و دانش داديم ، و اين چنين ما نيكوكاران را پاداش مى دهيم» .

حديث

۸.امام صادق عليه السلامـ در باره سخن خداوند عز و جل : (و چون به اَشُدّ خود رسيد و استوارى يافت ، به او حكمت و دانش داديم) ـ :«اَشُدّ» ، هجده سالگى است و «استوارى» ، ريش در آوردن .

۹.الخصالـ به نقل از عبد اللّه بن سنان ـ :پدرم در حالى كه من نيز حضور داشتم ، از امام صادق عليه السلام پرسيد : چه وقت يتيم مى تواند در مال خود، دخل و تصرّف كند ؟
فرمود : «زمانى كه به اشُدّ خود برسد» .
گفت : اَشُدّش چيست ؟
فرمود : «خارج شدن مَنى از او» .
من گفتم : گاهى اوقات ، پسر ، هجده ساله يا كمتر و بيشتر است؛ امّا منى از او خارج نمى شود !
فرمود : «هر گاه بالغ شود و [گناه و ثواب] بر او نوشته گردد ، دخل و تصرّفش جايز است ، مگر آن كه سفيه يا ناتوان باشد» .


دانشنامه قرآن و حديث 14
494

«هُوَ الَّذِى خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ مِنْ عَلَقَةٍ ثُمَّ يُخْرِجُكُمْ طِفْلاً ثُمَّ لِتَبْلُغُواْ أَشُدَّكُمْ ثُمَّ لِتَكُونُواْ شُيُوخًا» . ۱

«وَ وَصَّيْنَا الْاءِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَ وَضَعَتْهُ كُرْهًا وَ حَمْلُهُ وَ فِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَ بَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِى أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِى أَنْعَمْتَ عَلَىَّ وَ عَلَى وَالِدَىَّ وَ أَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَ أَصْلِحْ لِى فِى ذُرِّيَّتِى إِنِّى تُبْتُ إِلَيْكَ وَ إِنِّى مِنَ الْمُسْلِمِينَ » . ۲

«وَ أَمَّا الْجِدَارُ فَكَانَ لِغُلَامَيْنِ يَتِيمَيْنِ فِى الْمَدِينَةِ وَ كَانَ تَحْتَهُ كَنزٌ لَّهُمَا وَ كَانَ أَبُوهُمَا صَالِحًا فَأَرَادَ رَبُّكَ أَن يَبْلُغَا أَشُدَّهُمَا وَ يَسْتَخْرِجَا كَنزَهُمَا رَحْمَةً مِّن رَّبِّكَ» . ۳

«وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى ءَاتَيْنَاهُ حُكْمًا وَ عِلْمًا وَ كَذَلِكَ نَجْزِى الْمُحْسِنِينَ» . ۴

الحديث

۸.الإمام الصادق عليه السلامـ في قَولِ اللّهِ تَعالى :«وَ لَمَّا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَاسْتَوَى ءَاتَيْنَاهُ حُكْمًا وَ عِلْمًا»ـ :أشُدُّهُ : ثَمانَ عَشرَةَ سَنَةً . وَاستَوى : اِلتَحى . ۵

۹.الخصال عن عبد اللّه بن سنان عن الإمام الصادق عليه السلام ، قال :سَأَلَهُ أبي وأَنَا حاضِرٌ عَنِ اليَتيمِ مَتى يَجوزُ أمرُهُ ؟ قالَ : حَتّى يَبلُغَ أشُدَّهُ ، قالَ : وما أشُدُّهُ ؟ قالَ : الاِحتِلامُ ، قالَ : قُلتُ : قَد يَكونُ الغُلامُ ابنَ ثَمانَ عَشرَةَ سَنَةً أو أقَلَّ أو أكثَرَ ولا يَحتَلِمُ !
قالَ : إذا بَلَغَ وكُتِبَ عَلَيهِ الشَّيءُ جازَ أمرُهُ ، إلّا أن يَكونَ سَفيها أو ضَعيفا . ۶

1.غافر : ۶۷ .

2.الأحقاف : ۱۵ .

3.الكهف : ۸۲ .

4.القصص : ۱۴ .

5.معاني الأخبار : ص ۲۲۶ ح ۱ عن محمّد بن النعمان الأحول ، بحار الأنوار : ج ۱۲ ص ۲۸۴ ح ۶۸ .

6.الخصال : ص ۴۹۵ ح ۳ ، بحار الأنوار : ج ۱۰۳ ص ۱۶۵ ح ۱۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 14
    سایر پدیدآورندگان :
    افقي،رسول؛طباطبايي نژاد،سيد محمود؛کريميان،محمود؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 362817
صفحه از 623
پرینت  ارسال به