علیه السلام گفت: اگر امام حسین علیه السلام عدالت می‏ورزید، باید امامت را در بزرگ‌ترین فرزند امام حسن علیه السلام قرار می‏داد.

امام صادق علیه السلام در جواب فرمود: امامت بر اساس وحی الهی و دستور خداوند به اشخاص سپرده می‏شود و اگر امام حسین علیه السلام از سوی خداوند فرمان می‏یافت که امامت را به فرزند بزرگ‌تر امام حسن علیه السلام بسپارد، بدون شک به فرمان الهی جامه عمل می‏پوشاند؛ اما بر اساس دستور خداوند، امام پس از امام حسین
علیه السلام ، فرزند او، یعنی امام زین العابدین علیه السلام است.^۱

سخنان عبد الله‏ بن حسن نشان می‏دهد که او هم با مفهوم امامت آشنا بود و هم می‏دانست که یکی از شرایط امامت، نصّ امام سابق است و هم مصادیق آن را می‏شناخت. با این حال، امامت آنان را نپذیرفت.

محمد بن عبد الله‏، پس از خروج خاندان بنی عباس از بیعت با او و به دست گرفتن حکومت، برای بار دوم در سال 145 هجری بر ضد بنی عباس قیام کرد. قیام نفس زکیه باعث شد که بسیاری از خاندان بنی هاشم، به ویژه سادات حسنی گرداگرد او در آیند و از خاندان امامت فاصله بگیرند. شور و هیجان برخاسته از ظهور مهدی، نفس زکیه و یارانش را چنان مشغول کرده بود که روشنگری‏های امام صادق علیه السلام نتوانست آنان را از سراشیبی سقوط برهاند و بر اساس پیش بینی امام صادق علیه السلام محمد بن عبدالله‏ در منطقه احجار زیت به دست منصور کشته شد.^۲

دو. ادعای قائمیت امام کاظم علیه السلام

پس از شهادت امام کاظم علیه السلام گروهی از شیعیان ادعا کردند که وی زنده و از نظرها پنهان است و به زودی به عنوان مهدی موعود ظهور خواهد کرد.^۳ این گروه _ که در اصطلاح فرقه‏ای واقفه نام گرفته‏اند _ با انکار رحلت امام کاظم علیه السلام از اعتقاد به ادامه سلسله امامت باز ایستادند.^۴ پدیده وقف _ که پیش‏تر از سوی امام صادق
علیه السلام و امام کاظم علیه السلام پیش‌بینی و نکوهش شده بود _ کشمکش‌هایی