آن استفاده شود که قطع نماز فرادا و ورود به نماز جماعت، در صورتی که مأموم قبل از امام تکبیر بگوید، با گفتن یک تکبیر دیگر، بدون انجام مبطلات نماز، ممکن است. ظاهر روایت این است که اگر مأموم بعد از امام دو باره تکبیر بگوید، نماز اول او قطع شده و نماز جدید آغاز می‌شود:
و سألته عن الرجل یصلی، أ لَه أن یكبّر قبلَ الامام؟ قال: «لا یُكبِّرُ إلا مع الامام، فإن كبّر قبله أعادَ التكبیرَ».۱
مرحوم خویی استناد به این روایت را نمی‌پذیرد. اولین رد ایشان ورود این روایت در مجامیع روایی در باب نماز میت است. این که صاحب وسائل و حمیری روایت را در باب نماز میت ذکر کردهاند، نشان می‌دهد که در کتاب علی بن جعفر علیه السلام (یعنی کتابی که «راوی اول» حدیث را در آن نگاشته است) نیز روایت در این باب بوده و موضوع روایت، نماز میت است و لا اقل اطلاق آن نسبت به نمازهای یومیه با این احتمال از بین می‌رود. بنا بر این، نمی‌توان به این روایت استدلال کرد که اگر کسی به اشتباه، قبل از امام تکبیر گفت، می‌تواند بدون این که چیزی از مبطلات نماز را انجام دهد، دو باره پس از تکبیر امام تکبیر بگوید و نماز اولش را باطل نموده و نماز جدیدی را به جماعت آغاز نماید.۲ (این مثال نشان دهنده تأثیر مفید تبویب راویان است.)
مثال2. مرحوم صاحب وسائل از چند روایات در باب قضا به دست آوردهاند: هنگامی که شخص می‌خواهد قضاوت کند، باید اعلم باشد و غیر اعلم نمی‌تواند قضاوت کند. ایشان این روایات را در بابی به نام «باب أنه لا یجوز للقاضی أن یحکم عند الشک فی مسئلة، و لا فی حضور من هو أعلم منه» گنجانده است.۳ عنوان باب در حقیقت فتوای ایشان است و امکان دارد مخاطب را در پیش داوری نادرست نسبت به معنای روایات باب بیاندازد؛ اما یک فقیه با دقت می‌تواند دریابد روایاتی که ایشان در این باب ذکر کردهاند، دلالتی بر این مطلب ندارند و یک مجتهد با حضور مجتهد اعلم می‌تواند به قضاوت بنشیند. بنا بر این، باید هوشیار بود که عنوان باب موجب برداشت ناصواب از روایات آن باب نشود.۴
1.قرب الاسناد، ص۲۱۸.
2.کتاب الصلوة، ج۵، ق۲، شرح ص۲۹۷.
3.وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۱۵۸.
4.. کتاب الاجتهاد و التقلید، شرح ص۴۳۲.
