درآمد

امروزه، بیش از هر زمان دیگری، مشخص شده است که رشد و توسعه سازمان‌ها و در پی آن، یک جامعه و کشور در گرو استفاده صحیح از نیروی انسانی است. موفقیت هر سازمانی در گرو به کارگیری مناسب ابزار، تجهیزات، پول، مواد خام و منابع انسانی آن سازمان است. منابع انسانی کارآمد و پرانگیزه در افزایش اثربخشی هر سازمان نقش مهم و اساسی ایفا می‌کند.^۱ نقش عامل انسانی فراتر از نقش سایر اجزای تشکیل دهنده سازمان است؛ زیرا بدون وجود انسان هیچ سازمانی وجود خارجی نخواهد داشت.^۲ اما مسلم است که ضرورت منابع انسانی برای هر سازمانی تابع کمیت و کیفیت عملکرد آنها است.

یکی از وظایف اولیه مدیران، ایجاد انگیزه در کارکنان است؛ به گونه‌ای که عملکرد آنها به بالاترین سطح ممکن برسد؛ بدین معنا که سخت‌تر تلاش کنند، به طور منظم در محل کار حاضر شوند و برای عملی شدن هدف‌ها و تصمیم‌های سازمان کوشش کنند. در این میان، تلقی افراد مختلف نسبت به لذت‌بخش بودن وظایف شغلی، با یکدیگر متفاوت است. در شرایطی که انجام دادن وظایف شغلی لذت بخش باشد، میزان رضایت شغلی بیشتر است.^۳ به طور کلی، عملکرد هر فرد در سازمان، تابعی از انگیزش،^۴ توانایی^۵ و محیط^۶ است. فرد باید تصمیم‌ بگیرد که کار انجام دهد (انگیزش)، بتواند کار را انجام دهد (توانایی) و مواد و وسایل مناسب انجام کار را در اختیار داشته باشد (محیط). طراحی شغل می‌تواند در رابطه با مؤلفه محیط، یعنی شرایط و امکانات کار مدنظر باشد و رضایت شغلی نیز در رابطه با انگیزش و به عنوان یک نیروی برانگیزنده مدنظر قرار گیرد.

طی سال‌های اخیر در زمینه‌های انگیزش، طراحی شغل، ارزشیابی عملکرد و تعیین هدف بیش از زمینه‌های دیگر رفتار سازمانی تحقیق شده است. این نکته مرتباً آشکارتر می‌شود که طراحی مناسب مشاغل می‌تواند هم در رضایت شغلی کارکنان و هم در