میکنند که کمال یافتگی شغل بر حسب شرایط سازمانی و تکنولوژیکی مشخص میشود. کمال یافتگی شغل دارای دو جنبه شناختی (چالش برانگیزی و تنوع وظایف) و فرایندی (برنامهریزی، اجرا و بازخورد) است.۱ به علاوه، یک طراحی شغل مناسب، روی رضایت کارکنان و کیفیت انجام کار اثر مثبت دارد.۲ بنا بر این، طراحی شغل با رویکردها و روشهای علمی میتواند کارآیی و اثربخشی سازمانی را ارتقا دهد. طراحی شغل میتواند فضا و شرایطی را به وجود آورد که بین وظایف، اهداف، ابزارها، متصدیان، و سطوح و واحدهای سازمانی نوعی یکپارچگی و همخوانی به وجود آید. نتیجه چنین وضعیتی تحقق بهرهوری بالا خواهد بود.
در متون دینی تقسیم کار، تعیین حدود وظایف و جلوگیری از تداخل نقشها از جمله اموری است که برای دستیابی به یک جامعه منظم از اهمیت اساسی بر خوردار بوده و مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. قرنها پیش از آن که نظریات جامعه شناسی همچون دورکیم، تقسیم کار را به عنوان اساس تنظیم اجتماعی کشف کنند، امام علی علیه السلام در نامه خود به امام حسن علیه السلام سفارش میکنند که برای جلوگیری از تداخل برای هر یک از کارگزاران خود نقش و وظیفهای معین نما تا بتوانی او را در قبال آن مسئول بدانی؛ چرا که تقسیم کار سبب میشود افرادکارها را به یکدیگر وا نگذارند.۳ در متون دینی تا بدانجا این بحث جزیی شده است که شاخصهای تقسیم کار نیز معرفی شده است تا علاوه بر ایجاد فرصت برای همگان عدالت نیز رعایت شده باشد؛ برای نمونه، متون به شاخص های شایستهسالاری، تخصص، ایمان، تعهد، امانتداری، حسن سابقه اشاره نمود.۴ این امر مؤید این ادعاست که در عرصههای دینی توجه به مقولههای مدیریت منابع انسانی موضوعی ضروری و منطقی است.
رویکردهای طراحی شغل
برای طراحی شغل رویکرد یا روشهای مختلفی بیان شده است. این رویکردها به مرور زمان تکامل و توسعه یافتهاند. مطابق نظر استونر و همکاران۵طراحی شغل مشتمل بر سه
1..job design for learning in work groups, , N.۵, pp ۲۴۹ – ۸۵.
2.. رابطه طراحی شغل با انگیزش کارکنان، ص۳۰.
3.. نهج البلاغه، نامه ۳۱.
4.. بحار الانوار و سوره قلم آیه ۳۵-۳۶؛ سوره قصص، آیه ۲۶.
5.. Stoner et al.