۷۸.الكافىـ به نقل از منصور بن حازِم ـ :به امام صادق عليه السلام گفتم : خدا ، بزرگ تر و ارجمندتر از آن است كه به واسطه مخلوقش شناخته شود ؛ بلكه مخلوق ، به خدا شناخته مى شود .
فرمود : «درست است» .
گفتم : كسى كه بداند پروردگارى دارد ، لازم است بداند كه براى آن پروردگار ، خشنودى و ناخشنودى اى است و اين خشنودى و ناخشنودى او ، دانسته نمى شود ، مگر از طريق وحى يا پيامبر ، و كسى كه به خودِ او وحى نمى شود ، لازم است تا در جستجوى پيامبران بر آيد ؛ و چون ايشان را يافت ، در مى يابد كه آنان ، حجّت هستند و اطاعتشان ، واجب است .
من به مردم (مخالفان) گفتم : آيا شما مى دانيد [و معتقديد] كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، حجّت خدا بر خلقش بود؟ آنها گفتند : آرى . گفتم : پس هنگامى كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله رفت ، چه كسى حجّت بر خلقش بود؟ گفتند : قرآن . من در قرآن نگريستم و ديدم كه مُرجئى و قَدَرى و [حتّى] زنديق كه به آن ايمان ندارد ، براى چيره آمدن بر افراد در مجادله اش ، به قرآن استدلال مى كند . پس دريافتم كه قرآن ، حجّت نيست ، مگر با متولّى ، و آنچه آن متولّى در باره قرآن بگويد ، همان درست است . پس به آنها گفتم : متولّىِ قرآن كيست؟
گفتند : ابن مسعود ، قرآن را مى دانست . عمر هم مى دانست . حُذَيفه هم مى دانست . گفتم : همه آن را [مى دانستند]؟ گفتند : نه . پس من هيچ كس را نيافتم كه گفته شود : «او ، همه قرآن را مى داند» ، مگر على عليه السلام . هر گاه مسئله اى ميان مردم به وجود مى آمد ، اين (ابن مسعود) مى گفت : «نمى دانم» و اين (عمر) مى گفت : «نمى دانم» و اين (حُذَيفه) مى گفت : «نمى دانم» . اين (على عليه السلام ) مى فرمود : «مى دانم» . پس گواهى مى دهم كه على ، متولّى قرآن بود و اطاعت از او ، واجب است و بعد از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله ، او حجّت بر مردم بود و هر چه او در باره قرآن گفته ، همان درست است .
امام صادق عليه السلام فرمود : «رحمت خدا بر تو باد !» .

۷۸.الكافي عن منصور بن حازم :قُلتُ لِأَبي عَبدِ اللّهِ عليه السلام : إنَّ اللّهَ أجَلُّ وأَكرَمُ مِن أن يُعرَفَ بِخَلقِهِ ، بَلِ الخَلقُ يُعرَفونَ بِاللّهِ ، قالَ : صَدَقتَ ، قُلتُ : إنَّ مَن عَرَفَ أنَّ لَهُ رَبّا ، فَيَنبَغي لَهُ أن يَعرِفَ أنَّ لِذلِكَ الرَّبِّ رِضا وسَخَطا ، وأَنَّهُ لا يُعرَفُ رِضاهُ وسَخَطُهُ إلّا بِوَحيٍ أو رَسولٍ ، فَمَن لَم يَأتِهِ الوَحيُ فَقَد يَنبَغي لَهُ أن يَطلُبَ الرُّسُلَ ، فَإِذا لَقِيَهُم عَرَفَ أنَّهُمُ الحُجَّةُ ، وأَنَّ لَهُمُ الطّاعَةَ المُفتَرَضَةَ .
وقُلتُ لِلنّاسِ : تَعلَمونَ أنَّ رَسولَ اللّهِ صلى الله عليه و آله كانَ هُوَ الحُجَّةَ مِنَ اللّهِ عَلى خَلقِهِ ؟ قالوا : بَلى ، قُلتُ : فَحينَ مَضى رَسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله مَن كانَ الحُجَّةَ عَلى خَلقِهِ ؟ فَقالوا : القُرآنُ . فَنَظَرتُ فِي القُرآنِ فَإِذا هُوَ يُخاصِمُ بِهِ المُرجِيُّ وَالقَدَرِيُّ وَالزِّنديقُ الَّذي لا يُؤمِنُ بِهِ ، حَتّى يَغلِبَ الرِّجالَ بِخُصومَتِهِ ، فَعَرَفتُ أنَّ القُرآنَ لا يَكونُ حُجَّةً إلّا بِقَيِّمٍ ، فَما قالَ فيهِ مِن شَيءٍ كانَ حَقّا ، فَقُلتُ لَهُم : مَن قَيِّمُ القُرآنِ ؟ فَقالوا : اِبنُ مَسعودٍ قَد كانَ يَعلَمُ وعُمَرُ يَعلَمُ ، وحُذَيفَةُ يَعلَمُ . قُلتُ : كُلَّهُ ؟ قالوا : لا!
فَلَم أجِد أحَدا يُقالُ : إنَّهُ يَعرِفُ ذلِكَ كُلَّهُ إلّا عَلِيّا عليه السلام ، وإذا كانَ الشَّيءُ بَينَ القَومِ فَقالَ هذا : لا أدري ، وقالَ هذا : لا أدري ، وقالَ هذا : لا أدري ، وقال هذا : أنَا أدري ، فَأَشهَدُ أنَّ عَلِيّا عليه السلام كانَ قَيِّمَ القُرآنِ ، وكانَت طاعَتُهُ مُفتَرَضَةً ، وكانَ الحُجَّةَ عَلَى النّاسِ بَعدَ رَسولِ اللّهِ صلى الله عليه و آله ، وأَنَّ ما قالَ فِي القُرآنِ فَهُوَ حَقٌّ .
فَقالَ : رَحِمَكَ اللّهُ . ^۱