203
دانشنامه قرآن و حديث 13

هر گاه بنده بگويد : «به نام خداوند مهرگسترِ مهربان» ، خداوند ـ جلّ جلاله ـ مى فرمايد : «بنده ام به نام من آغاز كرد . بر من است كه كارهايش را براى او تمام گردانم و به او در احوالش بركت دهم ...» .
بر اين اساس ، آنچه در فصل چهارم ، در تبيين خواصّ «بسم اللّه » آمده (مانند : پناهجويى ، درمان ، اجابت دعا ، تسبيح گفتن كوه ها همراه با ذاكر ، حقير شدن شيطان ، مصون بودن از شرّ اشرار ، مصون بودن از غرق شدن ، دفع بلا و وحشت ، سنگين شدن ميزان عمل و رهايى از آتش دوزخ) ، همه اين امور ، در حقيقتْ تبيين و تفصيل بركات اين ذكر مبارك است .
البته بايد توجّه داشت كه اين بركات ، در صورتى تحقّق خواهند يافت كه ذاكر ، صادقانه اين ذكر را بر زبان جارى سازد و هر چه صداقت او در گفتن اين ذكر بيشتر شود ، بركات بيشترى نصيب او خواهد شد .

9 . چه كارى را بايد با «بسم اللّه » آغاز كرد؟

با عنايت به آنچه در تبيين بركات «بسم اللّه » بدان اشارت رفت ، گفتن اين ذكر در آغاز هر كارى نيكوست . از امام على عليه السلام روايت شده است :
فَكُلُّ أمرٍ يَعمَلُهُ يَبدَأُ فيهِ ب« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ »، فَإِنَّهُ يُبارَكُ لَهُ فيهِ .۱
هر كارى را كه [ آدمى ] انجام مى دهد ، چنانچه با «بسم اللّه الرحمن الرحيم» آغاز كند ، در آن كار به او بركت داده مى شود .
ليكن در موارد خاصّى ، گفتن اين ذكر از اهمّيت و بركت بيشترى برخوردار است و آن ، مواردى است كه در فصل سوم ، به تفصيل خواهد آمد .

1.ر . ك : ص ۲۱۶ ح ۱۱ .


دانشنامه قرآن و حديث 13
202

در برخوردِ توأم با احترام با نوشته اين ذكر ، دليل ديگرى بر اهمّيت آن است .

7 . فضيلت تعليم «بسم اللّه »

عظمت اين ذكر و نقش آن در خودسازى و سازندگى ، ايجاب مى كند كه تعليم آن ، از فضيلت فوق العاده اى برخوردار باشد . از اين رو ، شگفت آور نيست كه پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى فرمايد :
إنَّ المُعَلِّمَ إذا قالَ لِلصَّبِىِّ : قُل :« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ »، فَقالَ الصَّبِىُّ :«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ»، كَتَبَ اللّهُ بَراءَةً لِلصَّبِىِّ ، وَ بَراءَةً لِلمُعَلِّمِ ، وَ بَراءَةً لِأَبَوَيهِ مِنَ النّارِ .۱
معلّم ، هر گاه به كودك بگويد : بگو :«بسم اللّه الرحمن الرحيم»و كودك بگويد :«بسم اللّه الرحمن الرحيم»، خداوند ، يك بَرات آزادى از دوزخ براى كودك ، يكى براى معلّم و يكى براى پدر و مادر او مى نويسد .

8 . بركات ذكر «بسم اللّه »

گفتن ذكر «بسم اللّه » در آغاز هر كار ، همان طور كه نشانه عبوديت ذاكر است ، صبغه الهى بودنِ كار را نيز مى رساند ، بدين معنا كه اين ذكر ، كار را در جهت اهداف خداپسند قرار مى دهد و از اين رو ، كارى كه با «بسم اللّه » آغاز شود ، رنگ الهى مى گيرد و چون خداوند متعال ، باقى بوده ، مبدأ بركات است ، آن كار نيز باقى و پُربركت و سودمند خواهد بود ، چنان كه در حديث قدسى آمده است :
إذا قالَ العَبدُ :« بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ »، قالَ اللّهُ ـ جَلَّ جَلالُهُ ـ : بَدَأَ عَبدى بِاسمى ، وَ حَقٌّ عَلَىَّ أن اُتَمِّمَ لَهُ اُمورَهُ ، وَ اُبارِكَ لَهُ فى أحوالِهِ ... .۲

1.تفسير القرطبى : ج ۱ ص ۳۳۶ ، الكشف و البيان (تفسير الثعلبى) : ج ۱ ص ۹۱ ؛ مجمع البيان : ج ۱ ص ۹۰ ، جامع الأخبار : ص ۱۱۹ ح ۲۱۴ ، بحار الأنوار : ج ۹۲ ص ۲۵۷ ح ۵۲ .

2.ر . ك : ص ۲۷۸ ح ۱۱۵ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 13
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛برنجکار،رضا؛تقديري،محمّد؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 186256
صفحه از 576
پرینت  ارسال به