243
دانشنامه قرآن و حديث 13

فصل سوم : جايگاه هاى ذكر (بسم اللّه )

3 / 1

نگارش

قرآن

«آن ، [نامه اى] از طرف سليمان است و [ مضمون ] آن ، چنين است: به نام خداوند بخشنده مهربان» .

حديث

۵۱.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» ، سرآغازِ هر كتابى است .

۵۲.الدرّ المنثورـ به نقل از شَعْبى ـ :مردم عصر جاهلى مى نوشتند : «به نام تو ، اى خداوند!» . پيامبر صلى الله عليه و آله نيز در نخستين نوشته اش ، نگاشت : «به نام تو ، اى خداوند!» ، تا آن كه آيه «رفتن و لنگر انداختنش ، به نام خداست» نازل شد . پس از آن ، پيامبر صلى الله عليه و آله مى نوشت : «بسم اللّه » .
سپس آيه «خدا را بخوانيد يا رحمان را بخوانيد» نازل شد . پس از آن ، پيامبر صلى الله عليه و آله مى نوشت : «بسم اللّه الرحمن» .
سپس آيه اى كه در سوره نمل است ، نازل شد : «اين ، [نامه اى] از طرف سليمان است و [مضمون] آن ، چنين است : به نام خداوند بخشنده مهربان» » . پس از آن ، پيامبر خدا صلى الله عليه و آله مى نوشت : «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» .


دانشنامه قرآن و حديث 13
242

الفصل الثالث : مواضع البسملة

3 / 1

الكِتابَةُ

الكتاب

«إِنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» . ۱

الحديث

۵۱.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» مِفتاحُ كُلِّ كِتابٍ . ۲

۵۲.الدرّ المنثور عن الشعبيّ :كانَ أهلُ الجاهِلِيَّةِ يَكتُبونَ «بِاسمِكَ اللّهُمَّ» ، فَكَتَبَ النَّبِيُّ صلى الله عليه و آله أوَّلَ ما كَتَبَ «بِاسمِكَ اللّهُمَّ» ، حَتّى نَزَلَت : «بِسْمِ اللَّهِ مَجْراهَا وَ مُرْسَاهَا»۳ فَكَتَبَ «بِسمِ اللّهِ» .
ثُمَّ نَزَلَت : «ادْعُواْ اللَّهَ أَوِ ادْعُواْ الرَّحْمَنَ»۴ فَكَتَبَ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ» .
ثُمَّ اُنزِلَتِ الآيَةُ الَّتي في طس : «إِنَّهُ مِن سُلَيْمَانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ» فَكَتَبَ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» . ۵

1.النمل : ۳۰ .

2.الجامع لأخلاق الراوي وآداب السامع : ج ۱ ص ۴۰۷ ح ۵۴۷ عن فرات بن أحنف عن الإمام الباقر عليه السلام ، كنزالعمّال : ج ۱ ص ۵۵۵ ح ۲۴۹۰ .

3.هود : ۴۱ .

4.الإسراء : ۱۱۰ .

5.الدرّ المنثور : ج ۶ ص ۳۵۴ نقلاً عن عبد الرزّاق وابن سعد وابن أبي شيبة وابن المنذر وابن أبي حاتم .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 13
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛برنجکار،رضا؛تقديري،محمّد؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 186303
صفحه از 576
پرینت  ارسال به