495
دانشنامه قرآن و حديث 13

بدعت گذاران ، ستمگران و فاسقان و ... تأكيد مى نمايد ؟ ۱
آيا بُغض براى خدا ، بيمارى نيست؟ اساسا دشمنى كردن با ديگران ، با هر انگيزه اى ، چه دردى از دردهاى جامعه را درمان مى كند؟ و كدام مشكل را حل مى نمايد؟ و در يك جمله ، فلسفه دشمنى براى خدا چيست؟

معناى دشمنى براى خدا

براى دانستن چرايىِ دشمنى براى خدا ، ابتدا بايد ديد كه معناى آن چيست ؟ اگر دشمنى براى خدا ، درست تفسير و تبيين شود ، فلسفه آن ، نياز به بيان ندارد .
دشمنى براى خدا ، بدين معناست كه دشمنى كننده ، خصومت شخصى با فرد يا گروهِ مورد دشمنى ندارد و دشمنى او ، به دليل منافع شخصى نيست .
لذا در موردى كه بُغض و نفرت دشمن ، مرتبط با حقوق فردى و منافع شخصى است ، كرامت روحىِ مسلمان پرورش يافته در مكتب خاندان رسالت ، ايجاب مى نمايد كه بغض و نفرت او را با محبّت ، تلافى كند ، چنان كه در دعاى «مكارم الأخلاق» صحيفه سجّاديه آمده :
اللّهُمَّ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ ، وَ أَبدِلنى مِن بِغضَةِ أهلِ الشَّنَآنِ المَحَبَّةَ ، وَ مِن حَسَدِ أهلِ البَغىِ المَوَدَّةَ ... وَ سَدِّدنى لأَِن اُعارِضَ مَن غَشَّنى بِالنُّصحِ ، وَ أَجزِىَ مَن هَجَرَنى بِالبِرِّ ، وَ اُثيبَ مَن حَرَمَنى بِالبَذلِ ، وَ اُكافِىَ مَن قَطَعَنى بِالصِّلَةِ ، وَ اُخالِفَ مَنِ اغتابَنى إلى حُسنِ الذِّكرِ ... . 2
خداوندا ! بر محمّد و خاندان محمّد ، درود فرست و بغض و كينه دشمنان را به دوستى بَدَل كن و حسد سركشان را به مهر ... و مرا استوار كن تا به كسى كه با من

1.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۴ ص ۴۳ (كسانى كه سزاوار دشمنى اند / كافر) و ص ۴۷ (دشمنان خدا) و ص ۴۹ (بدعت گذار) و (ستمگر) و ص ۵۰۱ (گنهكار / منحرف از دين) .

2.الصحيفة السجّادية : ص ۸۲ و ۸۳ دعاى بيستم .


دانشنامه قرآن و حديث 13
494

زمينه ساز اين جهاد است و به اين مبارزه ، كمك مى كند ، با عنوان درمان اين بيمارى ، قابل طرح است ؛ مانند : ولايت و حاكميت خاندان رسالت كه زمينه ساز سياسى و اجتماعىِ مبارزه با خودخواهى است ، چنان كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده :
بِنا يُؤَلِّفُ اللّهُ بَينَ قُلوبِكُم بَعدَ العَداوَةِ وَ البَغضاءِ .۱
به بركت وجود ماست كه خدا ، دل هاى شما را پس از كينه و دشمنى ، با يكديگر ، پيوند مى دهد .
و نيز هديه ، نرمش در گفتار ، تقدّم در سلام و استعانت از خداوند متعال ، كه زمينه سازِ عملىِ مبارزه با خودخواهى هستند و يا انصاف ورزيدن ، رحم كردن و ترك حسد ، كه زمينه سازِ اخلاقىِ درمان اين بيمارى هستند .

فلسفه بُغض براى خدا

سؤال مهمّى كه در اين جا قابل طرح است ، اين كه اگر اسلام ، دين محبّت است و بغض و كينه را يكى از بيمارى هاى خطرناكى مى داند كه زندگى مادّى و معنوى ، و فردى و اجتماعى انسان را تهديد مى كند ، چرا پيروان خود را به دشمنى براى خدا ، تشويق مى فرمايد و آن را جزئى از ايمان ، ۲ بلكه محكم ترين دستاويزهاى ايمان مى داند ، چنان كه از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده كه فرمود :
أوثَقُ عُرَى الإِيمانِ ، الحُبُّ فِى اللّهِ وَ البُغضُ فِى اللّهِ .۳
استوارترين دستاويز ايمان ، دوستى در راه خدا و دشمنى در راه خداست .
همچنين چگونه است كه اسلام بر لزوم بُغض داشتن نسبت به كفّار ،

1.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۴ ص ۳۸ ح ۱۰۵ .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۴ ص ۴۵ ح ۱۱۳ .

3.كتاب من لا يحضره الفقيه : ج ۴ ص ۳۶۲ ح ۵۷۶۲ ، عدّة الداعى : ص ۱۷۴ ، الدعوات : ص ۲۸ ح ۵۱ ، بحار الأنوار : ج ۷۴ ص ۲۳۷ ح ۳۸ ؛ المصنّف ، ابن ابى شيبه : ج ۷ ص ۲۲۹ ح ۹۲ و ص ۲۲۶ ح ۶۹ ، كنز العمّال : ج ۱ ص ۴۳ ح ۱۰۵ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 13
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛برنجکار،رضا؛تقديري،محمّد؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 184504
صفحه از 576
پرینت  ارسال به