61
دانشنامه قرآن و حديث 12

10 / 3

سامرى ۱

قرآن:

«و قوم موسى ، پس از [عزيمت] او ، از زيورهاى خود ، تنديس گوساله اى را براى خويش ساختند كه صداى گاو داشت. آيا نديدند كه آن گوساله ، با ايشان سخن نمى گويد و راهى بدانها نمى نمايد؟ ! آن را [ به پرستش ] گرفتند ، و از ستمكاران بودند» .

حديث

۱۵۷.الخصالـ به نقل از حسين بن خالد ، از امام رضا عليه السلام ـ :كسانى كه قوم موسى عليه السلام را به پرستش گوساله فرا خواندند ، پنج تن بودند و همه آنها از يك خانواده بودند و بر يك خوان ، غذا مى خوردند . آنان ، عبارت بودند از : اَذينوه و برادرش مبذويه و برادرزاده اش و دخترش و همسرش . همينان بودند كه آن ماده گاوى را كه خداوند عز و جلبه قربانى كردن آن امر كرده بود ، ذبح كردند .

10 / 4

عمرو بن لُحَى

قرآن

«خداوند ، [ چيزهاى ممنوعى از قبيل ] بَحيره و سائبه و وَصيله و حام ، قرار نداده است ؛ ولى كسانى كه كفر ورزيده اند ، بر خدا دروغ مى بندند ؛ و بيشترشان انديشه نمى كنند» .

1.. سامرى ، مردى از پيروان موسى عليه ‏السلام بود . هنگامى كه موسى عليه ‏السلام به وعدهگاه خود در كوه طور رفت تا تورات بر او نازل شود ، اين مدّت ، طولانى شد و به چهل روز ، بالغ گشت . سامرى ، از اين فرصت استفاده كرد و گوساله‏اى ساخت و مردم را به پرستش آن ، دعوت كرد . جريان گوساله سامرى ، در قرآن و روايات و تفاسير ، ذكر گرديده است (ر . ك : دائرة المعارف تشيّع : ج ۹ ص ۳۵) .


دانشنامه قرآن و حديث 12
60

10 / 3

السّامِرِيُّ ۱

الكتاب

«وَاتَّخَذَ قَوْمُ مُوسَى مِن بَعْدِهِ مِنْ حُلِيِّهِمْ عِجْلاً جَسَدًا لَّهُ خُوَارٌ أَلَمْ يَرَوْاْ أَنَّهُ لَا يُكَلِّمُهُمْ وَلَا يَهْدِيهِمْ سَبِيلاً اتَّخَذُوهُ وَكَانُواْ ظَالِمِينَ» . ۲

الحديث

۱۵۷.الخصال عن الحسين بن خالد عن أبي الحسن عليه السلام :إنَّ الَّذينَ أمَروا قَومَ موسى عليه السلام بِعِبادَةِ العِجلِ كانوا خَمسَةَ أنفُسٍ وكانوا أهلَ بَيتٍ يَأكُلونَ عَلى خِوانٍ واحِدٍ وهُم أذينوه وأخوهُ مبذويه وَابنُ أخيهِ وَابنَتُهُ وَامرَأَتُهُ وهُمُ الَّذينَ ذَبَحُوا البَقَرَةَ الَّتي أمَرَ اللّهُ عز و جل بِذَبحِها. ۳

10 / 4

عَمرُو بنُ لُحَيٍّ ۴

الكتاب

«مَا جَعَلَ اللَّهُ مِن بَحِيرَةٍ وَلَا سَائِبَةٍ وَلَا وَصِيلَةٍ وَلَا حَامٍ وَ لَكِنَّ الَّذِينَ كَفَرُواْ يَفْتَرُونَ عَلَى اللَّهِ الْكَذِبَ وَأَكْثَرُهُمْ لَا يَعْقِلُونَ» . ۵

1.كان السامري من أتباع النبيّ موسى عليه ‏السلام ، فلمّا ذهب موسى عليه ‏السلام لميقات ربّه في الطور وطال مكثه أربعين يوماً استغلّ السامري هذه الفرصة ، فصنع عجلاً ودعا الناس إليه ، وقد وردت قصّة السامري والعجل في القرآن الكريم والروايات الشريفة والتفاسير (راجع : دائرة المعارف الشيعية : ج ۹ ص ۳۵) .

2.الأعراف : ۱۴۸ .

3.الخصال : ص ۲۹۲ ح ۵۵ ، عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج ۲ ص ۸۳ ح ۲۲ ، علل الشرائع : ص ۴۴۰ ح ۱ ، المحاسن : ج ۲ ص ۳۶ ح ۱۱۱۵ نحوه ، بحار الأنوار : ج ۱۳ ص ۲۱۶ ح ۸ .

4.ابن هشام مى‏گويد : يكى از علما برايم نقل كرد كه عمرو بن لُحَى براى كارى ، از مكه عازم شام شد . وقتى به بخش مآب ، از سرزمين بلقاء ـ كه در آن روزگار عَمالقه ، فرزندان عملاق (/ عمليق) بن لاوذ بن سام بن نوح در آن‏جا زندگى مى‏كردند ـ ، رسيد ، ديد كه آنان ، بت مى‏پرستند . به آنها گفت : اين بت‏ها چه فايده‏اى دارند كه شما آنها را مى‏پرستيد ؟ به وى گفتند : اينان ، بت‏هايى‏اند كه ما وقتى از آنها درخواست باران مى‏كنيم ، بر ايمان باران مى‏فرستند ، و هر گاه كمك مى‏خواهيم ، كمكمان مى‏كنند . عمر بن لحى به آنان گفت : آيا يكى از آنها را به من مى‏دهيد تا به سرزمين اعراب ببرم و آنها هم آن را بپرستند ، آنان بت هبل را به وى دادند ، او آن را به مكه آورد و جايى قرارش داد و به مردمان دستور داد كه آن را بپرستند و احترامش كنند ... منظور اين است كه عمرو بن لحى ـ لعنت خدا بر او ـ براى مردم چيزهايى را به عنوان دين اختراع كرد ، و با آنها دين ابراهيم خليل را تغيير داد ، و اعراب هم از وى تبعيت كردند و با آن كاملاً ، و به صورت زشتى گمراه شدند .

5.المائدة : ۱۰۳ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 12
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛برنجکار،رضا؛خوش نصيب،مرتضي؛موسوي،رسول؛افقي،رسول؛طباطبايي،محمود؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا؛آرياني،جعفر؛مرادي،محمّد
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 194140
صفحه از 587
پرینت  ارسال به