كه در آن ، تعداد ابدال ، هفت نفر است و بعد از قطب و غوث و امامَين و اوتاد و اشباح ، در مرتبه پنجم از طبقات هفتگانه اوليا ، قرار دارند و عدد اوليا در مجموع طبقات مذكور ، منحصر به 360 نفر است .
شاه نعمة اللّه ولى نيز طبقه بندى هاى متفاوتى از اوليا به دست مى دهد كه در آنها ، لفظ ابدال ، گاه به طور خاص ، و گاه به طور عام ، مورد استفاده واقع شده است . در طبقه بندى اوّل ، ابدالِ هفتگانه ، بعد از اقطابِ دوازده گانه ، در مرتبه دوم ، و ابدال چهل گانه در مرتبه چهارم و سيصد ابدال در مرتبه ششم ، قرار دارند . در طبقه بندى دوم ، پس از قطب الأقطاب ، سه ابدال ، پنج ابدال ، هفت ابدال ، چهل ابدال و سيصد ابدال ، قرار گرفته اند و سرانجام ، طبقه بندى سوم نيز مشابه طبقه بندى دوم است ، جز آن كه ميان مقام قطب الأقطاب و سه ابدال ، مقام يك نفر از اوليا ، واقع است . ۱
ابدال ، اوتاد و اقطاب ، در حديث
احاديثى كه در باره عناوين ياد شده در منابع روايى آمده ، از دو منظر ، قابل بررسى و ارزيابى است :
1 . ارزيابى اسناد
بيشترين احاديثى كه در اين بخش آمده ، در باره ابدال است . از نظر ما ، اسناد همه رواياتى كه به گونه اى دلالت بر مفاهيمى دارند كه متصوّفه ، مدّعى آن هستند ، معتبر نيست . شمارى از پژوهشگران اهل سنّت نيز اين احاديث را معتبر نمى دانند . سخاوى مى گويد :
خبر مربوط به ابدال ، اسناد گوناگونى دارد ، با الفاظ متفاوت كه همه سندهايش ضعيف اند . ۲
