مکارم الأخلاق،۱ و ابوالسری هنّاد بن السریّ در الزهد۲ و دیگری در آداب المحادثة،۳ آورده‌اند. کسانی همچون سیّد عبد الله جزایری (م1173ق) در ذیل گناهانمکارم الأخلاق،۴ و ابوالسری هنّاد بن السریّ در الزهد۵ و دیگری در آداب المحادثة،۶ آورده‌اند. کسانی همچون سیّد عبد الله جزایری (م1173ق) در ذیل گناهان کبیره به مناسب افشای راز دیگران از آن یاد کرده‌اند.۷ محمّد غزّالی در عنوان حقوق الاخوة (= حقوق برادران)، این احادیث و مشابه آنها را نقل کرده،۸ نیز فیض کاشانی در کتاب دیگرش همین گونه عمل کرده است.۹ روشن است که بیشتر رویکرد به این خبر _ همان‌گونه که علمای پیشین فهمیده‌اند _ ، اخلاقی است و فقیهان، تا جایی که بررسی شده،۱۰ در کتاب‌های فقهی و یا باب‌های خاص فقهی از آن بحث نکرده‌اند؛ هر چند ممکن است فقیهانی به مناسبت، در بحث‌هایی به آن استناد کرده باشند.۱۱ با این حال، کسانی از آن به عنوان یک اصل و قاعده فقهی یاد کرده‌اند.۱۲
با وجود کاربردی و زبان‌زد بودن این حدیث و استشهاد پیشینیان به آن، از معصومان۱۳ گرفته تا دیگران۱۴ تا کنون تحلیل جامعی از آن به عمل نیامده و نگاه همه‌جانبه‌ای به آن نشده و در یک کلام، کمتر مورد توجه و استفاده بوده است. شارحان و مفسّران حدیث، در چند کلمه تا چند سطر بر آن شرح نوشته‌اند، اما حوزه معنایی آن و کاربرد و گستره و حکم
1.. مکارم الاخلاق، ص۱۴۷- ۱۴۸.
2.. الزهد، ج۲، ص۵۷۹.
3.. ر.ک: دور أهل البیت فی بناء الجماعة الصالحة، ص۹۸.
4.. التحفة السنیة، ص۲۲: افشاء الأسرار لأن المجالس بالأمانة كما یأتی، و به فسّر قوله تعالی فی امرأة نوح و امرأة لوط فخانتاهما.
5.. احیاء العلوم، ج۵، ص۱۷۷.
6.. المحجة البیضاء، ج۳، ص۳۲۷.
7.. کتاب‌های فقهی و قواعد فقهی زیادی جست و جو شد، اما این موضوع در نوشته‌های قواعدنویسان مورد توجه قرار نگرفته است.
8.. ر.ک: مصباح الفقاهة، ج۱، ص۵۰۲؛ همان، ج۳۵، ص۴۹۵؛ مذهّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام، ج۱۵، ص۲۹۳؛ الفقه و المسائل الطبّیة، ص۱۹۴؛ الموسوعة الفقهیة المیّسرة، ج۴، ص۲۸۹؛ شرح الازهار (فقه زیدی)، ج۴، ص۲۳۴.
9.. مؤلف القواعد؛ مأة قاعدة فقهیة معنا و مدرکا و مورداً در کمتر از دو صفحه از کتابش، به تحلیل و بیان مبانی و مدارک آن پرداخته است.
10.. در خبری آمده است که امام هفتم _ علیه السلام _ جواب‌هایی به پرسش‌های هارون الرشید داد و وقتی او گفت: زدنی یا موسی! امام به وی فرمود: المجالس بالأمانة و خاصّة مجلسک (عیون أخبار الرضا _ علیه السلام _ ، ج۱، ص۸۰).
11.. محمد بن مسلمه خطاب به عمرو بن عاص گفت: أنشدك الله لا تخبر عمر بقولی، فإنّ المجالس بالأمانة (فتوح البلدان، ج۱، ص۲۵۸؛ التمثیل و المحاصرة، ص ۸).
