تحلیل روانشناختی طبقه‌بندی ارتباطات فردی در احادیثِ انواع دوستان - صفحه 52

برجسته‌ترین جنبه زندگی او را تشکیل می‌دهد. ارتباط پرگستره‌ترین مؤلفه‌ای است که انسان نوین روزانه به‌طور متوسط بیش از هفتاد درصد با آن سرو کار دارد۱ و با توجه زایش بسترهای جدید ارتباطی، از جمله ارتباط در دنیای مجازی، شاید بتوان گفت که این میزان بیش از پیش فزونی می‌یابد. مهم‌ترین دلایل اهمیت ارتباط برای آدمی را می‌توان در معنادهی، سلامت روانی و جسمی،۲ لذت‌طلبی،۳ شادکامی‌بخشی، ارزش‌دهی به زندگی (و به‌طور کلی همبستگی با بسترهای به‌زیستی)، نیاز درونی/تکاملی به تعلق و پرهیز از گسست و....۴ و دیگر سخن، نیاز به بقا۵ دانست. رابطه، افزون بر جنبه‌های مثبت، جنبه‌های منفی‌ای نیز در هیجانات، سوءاستفاده و... دارد.۶

دو تعریف کلاسیک از ارتباط فردی/نزدیک۷ وجود دارد که ترکیب آنها بدین صورت می‌شود: دو نفر در ارتباط فردی هستند اگر: 1. همدیگر را بشناسند (بنا بر این ارتباطات صوریِ ناشی از نقش‌های اجتماعی خارج می‌شود)؛۸ 2. بر یکدیگر برهم‌کنش (خواه شناختی و خواه رفتاری و عاطفی) داشته باشند؛ 3. گونه‌ای به‌ هم بسته باشند که دگرگونی (مثبت یا منفی) در یکی به دگرگونی در دیگری بینجامد.۹

با توجه به قید اول، جستار این مقاله در باره روابط بزرگسالان است که فرایندهای عالی شناختی در آنها شکل گرفته است. بنا بر این، از آنجا که سن و مرحله رشدی متغیر مهمی در تغییرپذیری سبک، و ویژگی‌های ارتباطی است، بررسی دوستی کودکان پیش‌دبستانی و دبستانی _ که خود مقوله‌ای پیچیده و گسترده‌ است _ نیاز به فراخور دیگری دارد. همچنین، به نظر می‌رسد که قرآن کریم و روایات نیز بیشتر در باره روابط بزرگسالان (فاصله میان پایان کودکی اولیه و شروع بزرگسالی کامل) سخن می‌گویند، تا کودکان.

1.. Time alone in daily experience: Loneliness or renewal? (pp. ۴۰–۵۳).

2.. طوری که گفته می‌شود رابطه ارتباط با به‌زیستی و حتی با طول عمر از پیوند معکوس اثبات ‌شده سیگار با نابه‌زیستی و کوته‌زیستی بیشتر است:

3.روان‌شناسی شادی، فصل ششم.

4.. The need to belong: Desire for interpersonal attachments as a fundamental human motivation. Psychological Bulletin, ۱۱۷, ۴۹۷–۵۲۹.

5.. The relationship context of human behavior and development. Psychological Bulletin, ۱۲ ۶, ۸۴۴–۸۷۲.

6.. The dark side of interpersonal communication.; .۱۹۹۴

7.. Close relationships, ۱۹۸۳

8..Towards understanding relationships, ۱۹۷۹

صفحه از 80