تحلیل روانشناختی طبقه‌بندی ارتباطات فردی در احادیثِ انواع دوستان - صفحه 73

عالی ‌شناختی حاصل می‌شود که قدمی بسیار فراتر از رفتار بر اساس غریزه صرف است، و این رشد توسط انبیا به انسان داده شده است.

9. این رفتار اجتماعی متعالی پیوستاری است که از مشارکت تا ایثار را در خود دارد.

10. رفتار حمایتی در اسلام مورد تأکید بسیاری قرار گرفته است. اشتراک انسان‌ها در خلقت و داشتن ریشه مشترک، پیوستگی انسان‌ها در جامعه ‌بشری، پیوستگی عالی درمورد آحاد امت اسلامی، اصل برخورداری رفتار حمایتی از آثار مثبت همه‌جانبه و... نکته‌هایی است که اسلام در برانگیزاندن رفتار انسانی حمایتی بر آنها تأکید می‌ورزد.۱

روایت پنجم، انسان‌ها و رابطه با آنها را بر اساس رفتار حمایتی و درجه قرار گرفتن آنها در پیوستار یاد شده را نشان می‌دهد. چنان که در حدیث نیز آمده است رفتار حمایتی می‌تواند مصادیق گوناگونی داشته باشد. محققین روانشناسی اجتماعی با توجه به اقسام نیازها رفتارهای حمایتی متعددی را برشمرده‌اند:۲

با توجه به این توضیحات می‌توان در باره حدیث پنجم گفت که امام بر اساس رفتار حمایتی و مهم‌ترین سازه آن، یعنی همدلی، چند تحلیل روان‌شناختی را بیان می‌نمایند:

1. ابتدا افراد بر اساس رفتار همدلانه حمایتی معرفی می‌شوند و در یک پیوستار قرار دارد:

1.. همان، صص۳۵۱-۳۶۲.

2.. همان، صص ۳۳۲-۳۵۰.

صفحه از 80