«قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ الَّذِینَ هُمْ فی صَلَاتهِِمْ خَاشِعُونَ وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ وَ الَّذِینَ هُمْ لِلزَّکَوةِ فَاعِلُونَ»، آیات جهاد و شهادت:
«إِنَّ اللهَ اشْتَری‏ مِنَ الْمُؤْمِنینَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ یُقاتِلُونَ فی‏ سَبیلِ اللهِ فَیَقْتُلُونَ وَ یُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَیْهِ حَقًّا فِی التَّوْراةِ وَ الْإِنْجیلِ وَ الْقُرْآنِ»^۱ و
«لکِنِ الرَّسُولُ وَ الَّذینَ آمَنُوا مَعَهُ جاهَدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ وَ أُولئِکَ لَهُمُ الْخَیْراتُ وَ أُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ»^۲ و دیگر آیاتی که از پاداش اعمال صالح مؤمنان سخن به میان آورده‌اند، همگی بر نقش عمل صالح در بهره‌مندی فرد از لطف الهی تأکید دارند. در متون روایی نیز روایات فراوانی در خصوص پاداش اعمال صالح وجود دارد تا آنجا که برخی محدثان آنها را در کتب مستقلی به نام «ثواب الاعمال» گردآوری کرده‌اند؛ مانند: کتاب ثواب الاعمال شیخ صدوق (ره). مجموعه این متون دینی گویای این حقیقت‌اند که عمل صالح، زمینه ساز لطف و تفضل الهی برای انجام دهنده آن است.

صبر نیز در ساختار پاداش‌دهی الهی جایگاه مهمی دارد و پا به پای عمل در جلب لطف و تفضل الهی نقش آفرینی می‌کند؛ چنان که قرآن کریم در برخی آیات بدان اشاره می‌کند ^۳و در آیه
«وَ جَزاهُمْ بِما صَبَرُوا جَنَّةً وَ حَریراً»^۴ نیز تصریح دارد که در برابر صبر مؤمنان، خداوند بهشت را به آنان پاداش می‌دهد. این بدان معناست که صبر نیز می‌تواند سعادت آفرین باشد؛ هر چند که فرد به ظاهر، عمل صالح فراوانی نداشته باشد. بنا بر این، ثواب و اجر الهی تنها به عمل تعلق نمی‌گیرد، بلکه صبر نیز هم ردیف آن به شمار می‏آید. از این رو است که گاهی صبر همپایه عمل خیر دانسته شده است.^۵ قرآن کریم، در برخی آیات، صبر و عمل را در کنار هم، مایه سعادت مؤمنان دانسته است. در آیات یکم تا نهم سوره مؤمنون و در شمارش مؤلفه‌های رستگاری، صبر در ترک معصیت، یعنی خودداری از امور لغو و آلودگی جنسی، و صبر در طاعت، یعنی رعایت امانت و مواظبت بر نماز را در کنار اعمالی چون نماز و زکات، مورد توجه قرار داده است.

بدین ترتیب، در ترسیم ساختار پاداش‌دهی الهی این نکته نیز باید مورد توجه قرار گیرد که دو عامل صبر و عمل صالح زمینه‌ساز توجه و تفضل خداوند به افراد می‌شوند. از این رو، نباید ارزش کیفی صبر مورد غفلت قرار ‌گیرد.