شناخت باورهای اساسی (گفتن شهادتین)۱ و شناخت و محبت اهل بیت _ علیهم السلام _ که در برخی روایات آمده،۲ چیزی جز ایمان بر مبنای شناخت نیست.
الف. شناخت باورهای اساسی
یکی از اموری که در تضاعف ثواب نقش‌آفرینی می‌کند، شناخت نسبت به باورهای اعتقادی (توحید و نبوت) است. عمل در این صورت با بینش روشن و با توجه به جهان‌بینی و آگاهی از جایگاه فاعل و فعل در نظام هستی صورت می‌گیرد و در ماهیت، با انجام همین عمل با اعتقاد و باور دیگر فرق دارد. از این رو، پاداش آن نیز به تناسب، متفاوت خواهد بود. در این باره روایتی از امیر المؤمنین نقل شده که فرموده‌اند:
گواهی به توحید و نبوت، بالا برنده اعمال نزد پروردگار و سنگین کننده کفه ترازوهایند و ترازویی که فاقد این دو باشد، سنگین نمیشود.۳
ب. شناخت و گرایش‌های قلبی (محبت اهل بیت)
یکی دیگر از اموری که ارزش عمل و پاداش آن را بالا می‌برد، شناخت توأم با محبت نسبت به رهبران الهی است که مؤمنان را از ضلالت نجات می‌دهند و در مسیر حق و سعادت قرار می‌دهند؛ چنان که در حدیث امام صادق _ علیه السلام _ آمده است که با شناخت امام معصوم _ علیه السلام _ و محبت نسبت به او، ثواب اعمال چند برابر می‌شود.۴ در احادیث پیامبر _ صلی الله علیه و آله و سلم _ نیز آمده است: حبّ اهل بیت گناهان را پاک و ثواب اعمال را مضاعف می‌کند۵ و حب قلبی امیر مؤمنان _ علیه السلام _ که سر سلسله امامت است، به اندازه یک سوم اعمال بندگان خدا دارای اجر و پاداش است و اگر این محبت قلبی با حمایت و یاری زبانی همراه شود، به اندازه دو سوم اعمال
1.. در این باره روایتی از أمیر المؤمنین _ علیه السلام _ نقل شده که فرموده‌اند: «گواهی به توحید و نبوت، بالا برنده اعمال نزد پروردگار و سنگین کننده کفه ترازوهایند و ترازویی که فاقد این دو باشد سنگین نمیشود» (نهج البلاغه، خطبه ۱۱۴).
2. مَنْ عَرَفَ الْإِمَامَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَوَلَّاهُ، ثُمَّ عَمِلَ لِنَفْسِهِ بِمَا شَاءَ مِنْ عَمَلِ الْخَیْرِ قُبِلَ مِنْهُ ذَلِكَ، وَ ضُوعِفَ لَهُ أَضْعَافاً كَثِیرَةً، فَانْتَفَعَ بِأَعْمَالِ الْخَیْرِ مَعَ الْمَعْرِفَةِ (امالی الطوسی، ص۴۱۷، ح۹۳۹؛ بحار الأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰، ح۱۱).
3.. أن لا إلهَ إلّا اللهُ وَحدَهُ لا شَریكَ لَهُ، و أنّ محمّداً _ صلی الله علیه و آله _ عَبدُهُ و رَسولُهُ، شَهادَتَینِ تُصعِدانِ القَولَ، و تَرفَعانِ العَملَ، لا یَخِفُّ مِیزانٌ تُوضَعانِ فیهِ، و لا یَثقُلُ مِیزانٌ تُرفَعانِ عَنهُ (نهج البلاغه، خطبه ۱۱۴).
4. مَنْ عَرَفَ الْإِمَامَ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَوَلَّاهُ، ثُمَّ عَمِلَ لِنَفْسِهِ بِمَا شَاءَ مِنْ عَمَلِ الْخَیْرِ قُبِلَ مِنْهُ ذَلِكَ، وَ ضُوعِفَ لَهُ أَضْعَافاً كَثِیرَةً، فَانْتَفَعَ بِأَعْمَالِ الْخَیْرِ مَعَ الْمَعْرِفَةِ (امالی الطوسی، ص۴۱۷، ح۹۳۹؛ بحار الأنوار، ج۲۷، ص۱۷۰، ح۱۱).
5. رسول الله _ صلی الله علیه و آله _ : حُبُّنا أهلَ البَیتِ یُكَفِّرُ الذُّنوبَ و یُضاعِفُ الحَسَنات (امالی الطوسی، ص۱۶۴، ح۲۷۴).
