کرده۱ و در کتاب الغیبة، بدون اسناد، ممدوح اهل بیت _ علیهم السلام _ دانسته شده است.۲ علامه به دلیل غیر مستند بودن مدح راوی، او را در قسم دوم روات جای داده است.۳
همچنین علامه روایت امام صادق _ علیه السلام _ در مذمت حجر بن زائدة۴ و توثیق نجاشی۵ و سایر مدایحش۶ را نقل کرده و مرفوع بودن روایت ذم را موجب مرجح بودن اعتماد بر وی دانسته و لذا او را در قسم نخست روات جای داده است.۷
گر چه در دو مورد اخیر، وجه دیگری برای مرجح بودن تضعیف معلی و توثیق حجر وجود دارد و آن ترجیح قول نجاشی بر سایر اقوال است و در این گونه موارد مجموعهای از عوامل موجب ترجیح یک قول بر سایر اقوال شده است.
ب. کثرت یکی از اقوال: یکی دیگر از مرجحات علامه کثرت مدح یا ذم راوی است. گویا در این موارد قول شاذ در مقابل قول مشهور توان مقاومت ندارد؛ به عنوان نمونه، علامه پس از بیان تعارض سخن رجالیان در فطحی یا امامی بودن یونس بن یعقوب بن قیس، به جهت وجود روایاتی در رجال الکشی دالّ بر صحت عقیده وی، امامی بودن او را قوی میداند.۸
مورد مشابه دیگر در ترجمه مفضل بن عمر الجعفی یافت میشود که تعارض روایات ذم و مدح وی در کنار تصریح رجالیان بر تضعیفش قرار گرفته و لذا روایات ذم قوت یافته و راوی در قسم دوم قرار گرفته است.۹
نجاشی عبد الله بن ایوب بن راشد زهری را توثیق کرده و میگوید:
گاهی گفته میشود: در روایات او تخلیط وجود دارد.۱۰
علامه میگوید:
1.. رجال النجاشی، ص۴۱۷.
2.. الغیبة، ص۳۴۷.
3.. خلاصة الاقوال، ص۴۰۸.
4.. اختیار معرفه الرجال، ص۴۰۷.
5.. رجال النجاشی، ص۱۴۸.
6.. اختیار معرفه الرجال، ص۱۰.
7.. همان، ص۱۲۹ - ۱۳۰.
8.. همان، ص۲۹۷.
9.. همان، ص۴۰۷.
10.. رجال النجاشی، ص۲۲۱.