راهکارهای علامه حلی در برخورد با تعارض آرای رجالی در خلاصةالاقوال - صفحه 118

کرده است۱ _ می‌نویسد:

ارجح در نزد من قبول روایات اوست؛ و اگر چه به دلیل وجود طعن در مورد او تردید ایجاد می‌شود.۲

بنا بر این، می‌توان گفت که در چنین مواردی درست است که علامه قول نجاشی را بر دیگری ترجیح داده، اما این امر به معنای نادیده انگاشتن قول معارض نیست. از این رو است که در بسیاری از این موارد با وجود آن که راوی در قسم نخست روات جای گرفته، علامه در روایات راوی توقف نموده است. به موارد دیگری از ترجیح قول نجاشی توجه نمایید:

او در ترجمه‌های یحیی بن علیم کلبی علیمی،۳ یعقوب سراج،۴ سهل بن احمد بن عبد الله بن احمد بن سهل دیباجی،۵ ابراهیم بن عمرو یمانی توثیق نجاشی را بر تضعیف ابن غضایری ترجیح داده است.

در مذهب ظفر بن حمدون اختلاف شده؛ نجاشی او را امامی۶ و ابن غضایری او را ضعیف المذهب می‌داند.۷ علامه قول نجاشی را ترجیح داده و او را در قسم نخست روات جای داده، اما بر او توقف نموده است.۸

علامه در شرح حال حسن بن حسین لؤلؤی۹ و محمد بن عیسی بن عبید بن یقطین۱۰ توثیق نجاشی را بر استثنا نمودن وی توسط شیخ صدوق و استادش ابن ولید از کتاب نوادر الحکمه ترجیح داده است.

برخی از این تعارضات میان قول نجاشی و اقوال علمای غیر امامی دیده می‌شود. در

1.. رجال ابن غضایری، ص۳۶.

2.. خلاصة الاقوال، ص۵۱.

3.. همان، ص۲۹۳.

4.. همان، ص۲۹۹.

5.. همان، ص۱۵۹. نجاشی در ترجمۀ این راوی می‌گوید: «لابأس به» (رجال النجاشی، ص۱۸۶). ابن غضایری می‌گوید: «او ضعیف است و جعل روایت می‌کرده است» (رجال ابن غضایری، ص۶۷). شهید می‌گوید: «لا بأس نه دلالت بر توثیق دارد و نه مدح و لذا قرار گرفتن این راوی در قسم نخست روات اشتباه است» (حاشیه خلاصه، ص۹۹۰).

6.. رجال النجاشی، ص۲۰۹.

7.. رجال ابن غضایری، ص۷۲.

8.. خلاصة الاقوال، ص۱۷۳.

9.. همان، ص۱۰۲.

10.. همان، ص۲۴۱.

صفحه از 129