395
دانشنامه قرآن و حديث 11

۲۰۶.امام على عليه السلام :هيچ [ بى كسى و ] غربتى ، همچون بخل نيست.

۲۰۷.امام على عليه السلام :براى بخيل ، هيچ رفيقى نباشد.

۲۰۸.امام على عليه السلام :بخل زياد، جوان مردى را لكّه دار كرده ، برادرى را تباه مى كند.

4 / 3

زيان هاى دينى

الف ـ سلب توفيق

قرآن

«و امّا آن كه بخل ورزيد و خود را بى نياز ديد و [پاداش] نيكوتر را به دروغ گرفت ، به زودى ، راهِ دشوارى را به او خواهيم نمود، و چون فرو افتد ، مال او به كارش نمى آيد» .

حديث

۲۰۹.امام باقر عليه السلامـ در باره اين سخن خداوند عز و جل :«امّا آن كه عطا كرد و پروا داشت و [پاداش ]نيكوتر را تصديق كرد»ـ :يعنى اين را كه خداوند عز و جلدر عوضِ يكى ، ده برابر تا صد هزار برابر و بيشتر عطا مى كند ، تصديق كرد . «به زودى ، راه آسانى را پيشِ پاى او خواهيم گذاشت» ؛ يعنى هر خيرى را كه بخواهد ، خداوند ، آن را برايش آسان [و فراهم ]مى سازد . «و امّا كسى كه بخل ورزيد و خود را بى نياز ديد» ؛ يعنى از آنچه خداوند عز و جل به او داده است ، بخل ورزيد . «و [پاداش ]نيكوتر را به دروغ گرفت» ؛ يعنى اين را كه خداوند عز و جل در عوضِ يكى ، ده برابر تا صد هزار برابر و بيشتر عطا مى كند [، به دروغ گرفت] . «به زودى ، راهِ دشوارى را به او خواهيم نمود» ؛ يعنى هر بدى اى را كه بخواهد ، خداوند ، آن را برايش آماده و فراهم مى سازد . «و چون فرو افتد ، مال او به كارش نمى آيد» ، به خدا سوگند كه مراد ، فرو افتادن در چاهى يا از [فراز] كوهى يا از بالاى ديوارى نيست ؛ بلكه فرو افتادن در آتش جهنّم است.


دانشنامه قرآن و حديث 11
394

۲۰۶.الإمام عليّ عليه السلام :لا غُربَةَ كَالشُّحِّ . ۱

۲۰۷.عنه عليه السلام :لَيسَ لِشَحيحٍ رَفيقٌ . ۲

۲۰۸.عنه عليه السلام :زِيادَةُ الشُّحِّ تَشينُ الفُتُوَّةَ ، وتُفسِدُ الاُخُوَّةَ . ۳

4 / 3

المَضارُّ الدّينِيَّةُ

أ ـ سَلبُ التَّوفيقِ

الكتاب

«وَ أَمَّا مَن بَخِلَ وَ اسْتَغْنَى * وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنَى * فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى * وَ مَا يُغْنِى عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى» . ۴

الحديث

۲۰۹.الإمام الباقر عليه السلامـ في قَولِ اللّهِ عز و جل :«فَأَمَّا مَنْ أَعْطَى وَ اتَّقَى * وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنَى»ـ :بِأَنَّ اللّهَ تَعالى يُعطي بِالواحِدَةِ عَشَرَةً إلى مِئَةِ ألفٍ فَما زادَ . «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْيُسْرَى» قالَ : لا يُريدُ شَيئا مِنَ الخَيرِ إلّا يَسَّرَهُ اللّهُ لَهُ . «وَ أَمَّا مَن بَخِلَ وَ اسْتَغْنَى» قالَ : بَخِلَ بِما آتاهُ اللّهُ عز و جل . «وَ كَذَّبَ بِالْحُسْنَى» بِأَنَّ اللّهَ يُعطي بِالواحِدَةِ عَشَرَةً إلى مِئَةِ ألفٍ فَما زادَ . «فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى» قالَ : لا يُريدُ شَيئا مِنَ الشَّرِّ إلّا يَسَّرَهُ لَهُ . «وَ مَا يُغْنِى عَنْهُ مَالُهُ إِذَا تَرَدَّى» قالَ : أما وَاللّهِ ما هُوَ تَرَدّى في بِئرٍ ولا مِن جَبَلٍ ولا مِن حائِطٍ ، ولكِن تَرَدّى في نارِ جَهَنَّمَ . ۵

1.غرر الحكم : ج ۶ ص ۳۵۷ ح ۱۰۵۰۵ .

2.غرر الحكم : ج ۵ ص ۷۶ ح ۷۴۶۵ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۴۰۹ ح ۶۹۵۳ .

3.غرر الحكم : ج ۴ ص ۱۱۸ ح ۵۵۰۸ ، عيون الحكم والمواعظ : ص ۲۷۷ ح ۵۰۵۱ .

4.الليل : ۸ ـ ۱۱ .

5.الكافي : ج ۴ ص ۴۶ ح ۵ ، تهذيب الأحكام : ج ۴ ص ۱۰۹ ح ۳۱۶ كلاهما عن سعد بن ظريف ، المقنعة : ص۲۶۶ .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 11
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛برنجکار،رضا؛خوش نصيب،مرتضي؛موسوي،رسول؛افقي،رسول؛طباطبايي،محمود؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا؛آژير،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 343269
صفحه از 586
پرینت  ارسال به