427
دانشنامه قرآن و حديث 11

«[به آن دو فرشته ، خطاب مى شود:] هر كافر سرسختى را در جهنّم ، فرو افكنيد ؛ هر باز دارنده از خيرى را، هر متجاوزِ شكّاكى را».

«و كسانى كه به آنچه خدا از فضل خود به آنان عطا كرده، بخل مى ورزند ، هرگز تصوّر نكنند كه آن بخل براى آنان خوب است؛ بلكه برايشان بد است. به زودى ، آنچه كه بدان بخل ورزيده اند ، روز قيامت ، طوقِ گردنشان مى شود».

«نه چنين است. [ آتش ، ] زبانه مى كِشد. پوست سر و اندام را بركَنَنده است. هر كه را پشت كرده و روى برتافته و گِرد آورده و انباشته [و حسابش را نگه داشته] ، فرا مى خوانَد».

«او را بگيريد و در غُل بكشيد. آن گاه ، ميان آتشش بياندازيد. سپس در زنجيرى كه درازىِ آن هفتاد گز است ، به بند بكشيد ؛ چرا كه او به خداى بزرگ ، ايمان نياورد و به اِطعام مسكين ، تشويق نمى كرد. پس امروز ، او را در اين جا حمايتگرى نيست و خوراكى جز چركابه ندارد».

حديث

۲۶۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اگر جوياى نيكى هستيد ، آن را نزد نكورويان بجوييد؛ ۱ زيرا به خدا سوگند كه جز بخيل ، كسى به آتش [ دوزخ ] ، وارد نمى شود و هيچ تنگ نظرى به بهشت ، وارد نمى شود. سخاوت ، درختى است در بهشت كه به آن ، «سخاوت» مى گويند؛ و تنگ نظرى ، درختى است در جهنّم كه به آن ، «شُح (تنگ نظرى)» مى گويند.

۲۶۷.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :شش گروه اند كه بدون حسابرسى به آتش [ دوزخ ] ، وارد مى شوند : فرمان روايان ، به سبب ستمگرى ؛ عرب ، به سبب عصبيّت [ قبيله اى] ؛ دهقانان ( اربابان و ملّاكين) به سبب تكبّر؛ بازرگانان ، به سبب دروغگويى؛ تهى دستان ، به سبب حسادت؛ و توانگران ، به سبب بخل .

۲۶۸.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :خداوند ، بهشت را پاداشى براى دوستانش آفريد و آن را با بخشندگى و كَرَم ، در ميان گرفت، و آتش را كيفرى براى دشمنانش آفريد و آن را با پستى و بخل ، احاطه كرد.

1.. در تاج العروس آمده است: مراد از نكورويان ، كسانى هستند كه در ميان مردم ، وجهه و جايگاهى دارند. به عبارت ديگر، منظور افراد معتبر هستند .


دانشنامه قرآن و حديث 11
426

«أَلْقِيَا فِى جَهَنَّمَ كُلَّ كَفَّارٍ عَنِيدٍ * مَّنَّاعٍ لِّلْخَيْرِ مُعْتَدٍ مُّرِيبٍ» . ۱

«وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِمَا ءَاتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ هُوَ خَيْرًا لَّهُم بَلْ هُوَ شَرٌّ لَّهُمْ سَيُطَوَّقُونَ مَا بَخِلُواْ بِهِ يَوْمَ الْقِيَامَةِ» . ۲

«كَلَّا إِنَّهَا لَظَى * نَزَّاعَةً لِّلشَّوَى * تَدْعُواْ مَنْ أَدْبَرَ وَ تَوَلَّى * وَ جَمَعَ فَأَوْعَى» . ۳

«خُذُوهُ فَغُلُّوهُ * ثُمَّ الْجَحِيمَ صَلُّوهُ * ثُمَّ فِى سِلْسِلَةٍ ذَرْعُهَا سَبْعُونَ ذِرَاعًا فَاسْلُكُوهُ * إِنَّهُ كَانَ لَا يُؤْمِنُ بِاللَّهِ الْعَظِيمِ * وَ لَا يَحُضُّ عَلَى طَعَامِ الْمِسْكِينِ * فَلَيْسَ لَهُ الْيَوْمَ هَاهُنَا حَمِيمٌ * وَلَا طَعَامٌ إِلَّا مِنْ غِسْلِينٍ» . ۴

الحديث

۲۶۶.رسول اللّه صلى الله عليه و آله :إذَا ابتَغَيتُمُ المَعروفَ فَابتَغوهُ في حِسانِ الوُجوهِ ، فَوَاللّهِ لا يَلِجَ النّارَ إلّا بَخيلٌ ، ولا يَلِجُ الجَنَّةَ شَحيحٌ ، إنَّ السَّخاءَ شَجَرَةٌ فِي الجَنَّةِ تُسَمَّى السَّخاءَ ، وإنَّ الشُّحَّ شَجَرَةٌ فِي النّارِ تُسَمَّى الشُّحَّ ۵ .

۲۶۷.عنه صلى الله عليه و آله :سِتَّةٌ يَدخُلونَ النّارَ بِلا حِسابٍ : الاُمَراءُ بِالجَورِ ، وَالعَرَبُ بِالعَصَبِيَّةِ ، وَالدَّهاقينُ ۶ بِالكِبرِ ، وَالتُّجّارُ بِالكَذِبِ ، وَالفُقَراءُ بِالحَسَدِ ، وَالأَغنِياءُ بِالبُخلِ . ۷

۲۶۸.عنه صلى الله عليه و آله :إنَّ اللّهَ خَلَقَ الجَنَّةَ ثَوابا لِأَولِيائِهِ ، فَحَفَّها ۸ بِالجودِ وَالكَرَمِ ، وخَلَقَ النّارَ عِقابا لِأَعدائِهِ ، فَحَفَّها بِاللُّؤمِ وَالبُخلِ . ۹

1.ق : ۲۴ و ۲۵ .

2.آل عمران : ۱۸۰ .

3.المعارج : ۱۵ ـ ۱۸ .

4.الحاقة : ۳۰ ـ ۳۶ .

5.شعب الإيمان : ج ۷ ص ۴۳۵ ح ۱۰۸۷۶ عن عبد اللّه بن جراد .

6.الدّهقانُ : معرّب يطلق على رئيس القرية وعلى التاجر وعلى من له مال وعقار (المصباح المنير : ص ۲۰۱ «دهقن») .

7.الفردوس : ج ۲ ص ۳۲۹ ح ۳۴۹۱ عن أبي هريرة ، كنز العمّال : ج ۱۶ ص ۸۷ ح ۴۴۰۳۰ .

8.حفّوا حوله يحفّون حفّا ، أي أطافوا به واستداروا ، وحفّه بالشيء ، يحفّه ، كما يحفّ الهودج بالثياب (الصحاح : ج ۴ ص ۱۳۴۵ «حفف») .

9.مستدرك الوسائل : ج ۱۵ ص ۲۵۹ ح ۱۸۱۷۷ نقلاً عن كتاب الأخلاق لأبي القاسم الكوفي .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 11
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛برنجکار،رضا؛خوش نصيب،مرتضي؛موسوي،رسول؛افقي،رسول؛طباطبايي،محمود؛وهّابي،محمّد رضا؛شيخي،حميد رضا؛آژير،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 343677
صفحه از 586
پرینت  ارسال به