۱۷۴.امام على عليه السلام :آدمى به گفتارش سنجيده و با كردارش ارزيابى مى شود . پس گفتار وزين بگو ، و كردار پُرارزش به جاى آور .
۱۷۵.تنبيه الخواطر :به لقمان ... گفته شد : آيا تو بنده فلان خاندان نبودى ؟
گفت : «چرا» .
گفته شد : پس چه چيزْ تو را به اين جا رساند كه مى بينيم؟
گفت : «راستگويى ، امانتدارى ، ترك چيزهاى بيهوده ، پوشاندن چشمم [از گناه] ، نگه داشتن زبانم ، و پاك داشتن خوراك و شكمم [از حرام] . پس هر كس كمتر از اينها را داشته باشد ، او از من كمتر است ، و هر كس از اينها بيشتر داشته باشد ، او برتر از من است ، و هر كس به اين ها عمل كند ، او مانند [و هم رديفِ] من است» .
7 / 5
پيكار با نفس
قرآن
«سوگند به نفس و آن كس كه آن را درست كرد ، سپس پليدكارى و پرهيزگارى اش را به آن الهام كرد [ كه] هر كس آن را پاك گردانيد ، مسلّما رستگار شد ، و هر كه آلوده اش ساخت ، به يقين در باخت» .
«همانا رستگار شد آن كس كه خود را پاك گردانيد» .
حديث
۱۷۶.تفسير القمّى- به نقل از ابو بصيرـ :از امام صادق عليه السلام در باره اين سخن خداوند عز و جل : «و سوگند به نفْس و آن كس كه آن را درست كرد» پرسيدم .
فرمود : «يعنى آن را آفريد و صورتش بخشيد . و سخن او : «سپس پليدكارى و پرهيزگارى اش را به آن الهام كرد» ، يعنى [اين دو را] به آن شناساند و الهام كرد و سپس آن را مخيّر ساخت و نفس هم [يكى از اين دو راه را ]اختيار كرد . «هر كس آن را پاك گردانيد ، مسلّما رستگار شد» ، يعنى نفسِ خود را پاك گردانيد . «و هر كه آلوده اش ساخت ، به يقين در باخت» ، يعنى نفس خود را گم راه ساخت .
۱۷۷.امام على عليه السلام :هر كه با نفس خويش بستيزد ، پرهيزگارى را به كمال رسانده است .
