377
دانشنامه قرآن و حديث 9

مى كنند . شمار اين دسته از احاديث كه در فصول و ابواب گوناگون اين كتاب خواهند آمد ، بسيار فراوان است . ۱
دسته چهارم : احاديثى كه بدون مشخّص كردن مصاديق «اهل بيت» ، فضايل يا حقوقى را براى اين عنوان مطرح مى كنند و احاديثى ديگر كه بدون ذكر اين عنوان ، همان فضايل و حقوق را براى اهل بيت عليهم السلام مطرح مى كنند .
براى نمونه ، پيامبر صلى الله عليه و آله مى فرمايد : «هر كه ما اهل بيت را در راه خدا دوست بدارد ، با ما برانگيخته خواهد شد و ما او را با خود به بهشت مى بريم» ۲ و در حديثى ديگر ، ايشان دست فرزندانش حسن و حسين عليهماالسلام را مى گيرد و مى فرمايد : «هر كه من و اين دو و والدين اين دو را دوست بدارد ، در روز رستاخيز با من هم منزلت خواهد بود» ۳ و در حديثى ديگر مى فرمايد : «شما را در رعايت حقوق اهل بيتم ، به خدا سوگند مى دهم» ۴ و در حديث ديگرى مى فرمايد : «خدا را ، خدا را در حقّ عترت و اهل بيتم ! همانا فاطمه پاره تن من است و دو فرزند او دو بازوى من اند و من و شوى او ، همانند پرتويم» . ۵
شمار اين دسته از احاديث ، بيش از سه دسته پيشين است كه در بخش هاى مختلف ، شمار قابل توجّهى از آنها را ملاحظه خواهيد كرد .
دسته پنجم : احاديثى كه وقتى آنها را در كنار هم مى نهيم ، روشن مى شود كه فرزندان حسين عليه السلام تا امام مهدى عليه السلام ، همگى در حكم «اصحاب كسا» هستند و آيه تطهير، آنها را در بر مى گيرد .

1.ر . ك : ص ۲۶۳ (اهل بيت عليهم السلام / فصل يكم / اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله و مصداق اهل بيت عليهم السلام / ابو ليلى انصارى) و ص ۲۶۵ (ثوبان) و ص ۲۶۷ (جابر بن عبد اللّه ) و ص ۲۷۷ (عبد اللّه بن عبّاس) .

2.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۰ ص ۴۶۹ ح ۱۱۷۴ .

3.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۰ ص ۴۶۷ ح ۱۱۷۰ .

4.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۰ ص ۳۲۵ ح ۸۲۱ .

5.ر . ك : همين دانش نامه : ج ۱۰ ص ۳۲۹ ح ۸۳۳ .


دانشنامه قرآن و حديث 9
376

محدّثان شيعه نيز اين دسته از احاديث را از هفت تن از اهل بيت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله (امام على عليه السلام ، امام حسن عليه السلام ، امام حسين عليه السلام ، امام زين العابدين عليه السلام ، امام محمّد باقر عليه السلام ، امام جعفر صادق عليه السلام و امام رضا عليه السلام ) ۱ و نيز دو تن از همسران پيامبر صلى الله عليه و آله (امّ سلمه و عايشه) ۲ و دو تن از اصحاب ايشان صلى الله عليه و آله (جابر بن عبد اللّه و سعد بن ابى وقّاص ۳ ) نقل كرده اند .
دسته دوم : احاديثى كه در باره تفسير عملى پيامبر خدا صلى الله عليه و آله از آيه تطهير وارد شده اند؛ احاديثى كه تأكيد مى كنند كه پس از نزول آيه تطهير، ماه ها ، بلكه هر روز هنگام نماز صبح ، پيامبر صلى الله عليه و آله درِ خانه على و فاطمه عليهماالسلاممى آمد و پس از سلام و دعوت آنان به نماز ، آيه تطهير را قرائت مى فرمود .
محدّثان بزرگ فريقين ، اين واقعه را از بزرگان اصحاب و اهل بيت پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت كرده اند . ۴
دسته سوم : احاديثى كه بدون اشاره به آيه تطهير ، مصاديق «اهل بيت» را معرّفى

1.ر . ك : ص ۲۸۷ (اهل بيت عليهم السلام / فصل يكم / اهل بيت عليهم السلام و مصداق «اهل بيت»)

2.ر . ك : ص ۲۳۱ (اهل بيت عليهم السلام / فصل يكم / همسران پيامبر صلى الله عليه و آله و مصداق «اهل بيت»)

3.ر . ك : ص ۲۶۷ (اهل بيت عليهم السلام / فصل يكم / اصحاب پيامبر صلى الله عليه و آله و مصداق اهل بيت عليهم السلام / جابر بن عبد اللّه ) و ص ۲۷۱ (سعد بن ابى وقّاص) . نيز، ر. ك: سخن علّامه طباطبايى در الميزان فى تفسير القرآن (ج ۱۶ ص ۳۱۱) آن جا كه احاديث مربوط به نزول آيه تطهير در شأن پيامبر صلى الله عليه و آله و اهل بيت عليهم السلام آمده است. همچنين فرموده است : اين روايت ها از هفتاد ، متجاوز است و آنچه از اهل سنّت نقل شده، بيش از آن است كه از شيعه روايت شده است. اهل سنّت از نزديك به چهل نفر راويان مختلف چون: امّ سلمه، عايشه، ابو سعيد خدرى، واثلة بن اسقع، ابو حمرا، ابن عبّاس، ثوبان، عبد اللّه بن جعفر، امام على عليه السلام و امام حسن عليه السلام ، روايت كرده اند. شيعه اين احاديث را از امام على عليه السلام ، امام زين العابدين عليه السلام ، امام باقر عليه السلام ، امام صادق عليه السلام ، امّ سلمه ، ابو ذر ، ابو اسود دئلى ، عمرو بن ميمون ، سعد بن ابى وقّاص و... (نزديك به سى و چند نفر) روايت كرده است .

4.ر . ك : ص ۳۰۱ (اهل بيت عليهم السلام / فصل يكم / درود فرستادن پيامبر صلى الله عليه و آله بر اهل بيت عليهم السلام و ويژه ساختن آنان در فراخوانى به نماز) .

  • نام منبع :
    دانشنامه قرآن و حديث 9
    سایر پدیدآورندگان :
    مسعودي،عبدالهادي؛طباطبايي،سيد محمد کاظم؛افقي،رسول؛موسوي،سيد رسول؛شيخي،حميد رضا؛آژير،حميد رضا
    تعداد جلد :
    16
    ناشر :
    دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1390
    نوبت چاپ :
    اول
تعداد بازدید : 144403
صفحه از 611
پرینت  ارسال به